مروری بر رشد منفی بازار مسکن در ۵ سال گذشته

سال ۱۳۹۵ برای اقتصاد ایران سال خروج از رکود بود. بخش‌های اصلی اقتصاد از رشد منفی رها شدند و به رشد بالای صفر رسیدند، هر چند که هنوز بخش‌های غیرنفتی با رونق فاصله دارند. در جدول رشد ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، تنها بخشی که در سال گذشته از رشد زیرصفر رها نشده، بخش ساختمان است.

به گزارش تجارت‌نیوز، بازار مسکن از سال ۹۲ وارد دوران رکود شد و هنوز موفق به خروج از آن نشده است. این موضوع در فاصله زمانی کوتاهی، صنعت ساختمان را به سمت رکود هدایت کرد. این رکود آنچنان عمیق شده است که خروج از آن به معمایی برای سیاست‌گذاران بدل شده است. نرخ رشد سال ۹۵ در بخش ساختمان منفی۱۳.۱ درصد ثبت شده است تا صنعت ساختمان رکورددار رکود در میان بخش‌های اقتصادی لقب بگیرد.

در سال‌های اخیر سعی شد روش‌هایی برای تحریک تقاضای مسکن به کار گرفته شود تا شاید با رونق معاملات مسکن، سرمایه وارد این بازار شود و سازندگان سرمایه‌گذاری جدیدی را در این بخش رقم بزنند. افزایش مبلغ وام خرید مسکن به میزان قابل توجهی رقم خورده است اما همچنان موفق به تکان دادن غول رکود نشده است. مبلغ وام مسکن بدون سپرده تا ۱۲۰ میلیون تومان بالا رفته در حالی که سال ۹۲ این نرخ معادل ۲۰ میلیون تومان بود.

آمارها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۰ به بعد، هیچگاه بخش ساختمان با رشد مثبت تولید منواجه نشده است. طبق آمارهای بانک مرکزی، در سال ۱۳۹۰ رشد بخش ساختمان ۵.۱ درصد ثبت شده است. در سال ۱۳۹۱ رشد این بخش منفی۳.۲ درصد بود، این شاخص در سال ۹۲ به منفی۹.۲ درصد تنزل کرد و در سال ۹۳ به منفی۰.۹ درصد رسید. در سال ۹۴ رشد بخش ساختمان منفی ۱۷ درصد بود.

رشد این بخش در سال ۱۳۹۵ به منفی ۱۳.۱ درصد رسید. این آمار با سال پایه ۱۳۹۰ از سوی بانک مرکزی محاسبه شده است.

رکود در معاملات مسکن، رکود در صنعت ساختمان را رقم زده و مشاغل وابسته به این صنعت را با خطر مواجه ساخته است. صنایع وابسته نظیر سیمان، کاشی و سرامیک و سایر متعلقات مسکن در سال‌های اخیر چشم‌انتظار تحرک در ساخت‌وساز قرار دارند. از بخش مسکن به عنوان یکی از بخش‌های پیشران اقتصاد یاد می‌شد. برخی، ایجاد تحرک در صنعت و سایر بخش‌های اقتصاد وابسته به مسکن می‌دانستند اما عدم رونق در این بخش و طولانی شدن دوران رکود موجب شد تا سایر بخش‌ها، امید زیادی به این بخش نداشته باشند.

مسکن امسال رونق می‌یابد؟

در سال‌های اخیر بارها کارشناسان مسکن پیش‌بینی کرده‌اند که این بخش از رکود خارج شود اما تاکنون این اتفاق عملی نشده و بسیاری از پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمده است. روند معاملات مسکن در ۴ ماه ابتدایی سال ۹۶ نیز هیچ نشانی از امید باقی نگذاشته است، چرا که تعداد معاملات نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهس مواجه شده است.

از سوی دیگر برخی کارشناسان انتظار دارند در سال ۱۳۹۶ دولت نگاه ویژه‌تری به بخش مسکن داشته باشد و سیاست‌های جدی‌تری برای خروج از رکود اتخاذ کند. از طرف دیگر سال گذشته با ایجاد صندوق پس‌انداز یکم و جذب سپرده از متقاضیان مسکن، احتمال افزایش تقاضا در بازار مسکن طی سال ۱۳۹۶ تقویت شده است. متقاضیانی که سپرده‌های ۸۰ میلیون تومانی نزد بانک مسکن قرار داده‌اند، رفته رفته از تیر ماه سال ۱۳۹۶ وام‌های ۱۶۰ میلیون تومانی دریافت می‌کنند که این میزان وام، بالاترین سطح وام مسکن در کشور است. ورود این افراد به بازار با قدرت خرید نسبتا بالا، احتمال تقویت معاملات و رونق بخشی به بازار را افزایش داده است.

منبع: مهر