قطر؛ فرصت صادرات برای تمام فصول

محمود واعظی عصر شنبه در دیدار سه‌جانبه با «نیهات زیپکچی» وزیر اقتصاد ترکیه و «شیخ احمد بن جاسم آل ثانی» وزیر اقتصاد قطر، با بررسی موانع و مشکلاتی که باعث شده است ارسال کالاها از طریق خاک ایران به قطر به‌کندی صورت بگیرد، بر لزوم یافتن راهکارهای سرعت بخشیدن به این امر اشاره کرد.

با توجه به تحریم‌های اعمال‌شده علیه قطر قرار است این سه کشور برای صدور کالاهای موردنیاز قطری‌ها با یکدیگر همکاری کنند.

در اواسط خردادماه سال جاری عربستان، امارات، بحرین و مصر با متهم کردن دوحه به حمایت از سازمان‌های تروریستی، روابط دیپلماتیک خود را با آن کشور قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را به روی قطر بستند.

پس‌ازآن کشورهایی همچون ترکیه که روابط خوبی با قطر دارند تصمیم گرفتند از ایران برای ترانزیت کالاهای خود به قطر بهره ببرند.

دولت ایران نیز ارسال کالا از طریق خاک این کشور به قطر را وظیفه دینی و اسلامی می‌داند و اعتقاد دارد با توجه به مشکلاتی که اکنون برای قطر ایجادشده است باید کالاهای موردنیاز قطر توسط ایرانی‌ها به آن کشور صادر شود.

این همنوع دوستی همه ماجرا نیست چراکه ایران نیز برای کالاهای خود، به بازار قطر نیازمند است. اما برای بهره‌برداری از بازار بزرگ قطر اقدامات مناسبی صورت نگرفته است؛ حتی برای معرفی محصولات و تولیدات داخلی، نمایشگاهی در قطر برپا نشده تا تولیدکنندگان بتوانند محصولات و تولیدات خود را به قطری‌ها معرفی کنند.

علیرضا شیرمحمدی فرد مشاور توسعه صادرات در مورداستفاده از فضای نمایشگاهی برای توسعه صادرات گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر، روند حضور شرکت‌های ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی سرعت و شتاب خوبی گرفته، هرچند که حضور در این نمایشگاه‌ها همچنان به سطح مطلوبی نرسیده است.

وی ادامه داد: حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، باید با اهداف مختلفی صورت گیرد، این اهداف می‌تواند شامل شناسایی رقبا، تحلیل وضعیت بازار، روند و سطح قیمت‌ها و … باشد.

شیر محمدی‌فرد افزود: در سال گذشته و چندماهه سال جاری شرکت‌های ایرانی با حمایت‌های بخش دولتی و نهادهای عمومی با صرف هزینه‌های فراوان در این نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت کرده و تقریبا بدون اخذ نتیجه مناسب به وطن بازگشته‌اند. با توجه به هزینه‌های انجام‌شده و نتیجه‌های به‌دست‌آمده، گزارش‌های قابل اسنادی که بتواند منشا تصمیم‌گیری باشد در دسترس نیست.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: نکته مهم در این خصوص، عدم توجه جدی به مقوله اطلاعات بازار است، به‌عنوان‌مثال تولیدکنندگان فرش به‌منظور فروش تعدادی از محصولات خود در این نمایشگاه‌ها به‌صورت سنتی شرکت می‌کنند. نمایشگاه را محلی برای دادوستد محصولات و نمونه‌های نمایشگاهی و چانه‌زنی با مشتریان خرد و کلان می‌دانند. این در حالی است که اصلا وضعیت به این‌گونه نیست، نمایشگاه‌های بین‌المللی محلی برای دست‌یابی به اهدافی کلان‌تر از این موضوع است.

به اعتقاد این مشاور توسعه صادرات: بنگاه‌های ایرانی همان‌گونه که در تلاش برای دست‌یابی به زنجیره صحیح ارزش در تولید هستند، باید در راستای دستیابی به زنجیره صحیح در بخش فروش تلاش کنند. موضوعی که موجب ایجاد چالش‌های فراوان در بازارهای صادراتی شده و عدم توجه جدی به این موضوع باعث، موفقیت بیشتر رقبای ما در این بازارها شده است.

وی با ارائه آماری سخنان خود را این‌گونه ادامه داد: صادرات فرش ماشینی ترکیه از مرز 2.5 میلیارد دلار فراتر رفته، این در حالی است که این صنعت بزرگ در ایران هنوز به رقم صادرات بیشتر از 600 میلیون دلار دست نیافته است. مسلما با توجه به هزینه‌های تولید، مواد اولیه و نیز حقوق و دستمزد، می‌توان ادعا کرد، فرش ماشینی ایران می‌تواند نقش فعال‌تری در مقایسه با کشور ترکیه در بازارهای هدف ایفاء نماید.

توجه داشته باشیم که افزایش صادرات ایران و دستیابی به رقم 2.5 میلیارد دلار در این بخش می‌تواند حداقل 20 هزار نفر را در این صنعت مشغول به کار کند. اما افسوس که این ظرفیت‌ها مغفول مانده است.

در مورد بازار ایجادشده در قطر نیز باید بر این نکته تاکید شود که نگاه مقطعی و برآورده کردن نیازهای امروز قطر در چنین نمایشگاه‌هایی باید کنار گذاشته شود. باید قطر را یک بازار همیشگی برای تولیدات ایران دید تا با افزایش صادرات به این کشور چرخ‌های تولید بچرخد.