شاهین طبری، کارشناس حوزه انفورماتیک در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره آینده استارتاپها در سال 98 گفت: وقتی شرایط اقتصادی نامطلوب باشد، هم فرصت و هم تهدید به وجود می‌آید. اما مشکل اصلی ما غیرقابل پیش‌بینی بودن بازار است. موارد پیچیده و مشکلات زیادی وجود دارد. به خصوص در بحث مربوط به نیروی انسانی. وقتی شرایط اقتصادی سخت می‌شود کسب‌وکارها نیز سخت و در نتیجه پول درآوردن دشوارتر می‌شود. توسعه‌دهنده‌ها (دولوپرها) که اندکی توانایی فنی داشته باشند متوجه می‌شوند که درآمدهای دلاری کمتری نسبت به درآمدهای داخلی دارند. با وجود این، طبیعتا فرصت‌هایی هم هست. مثلا راه‌هایی برای صادرات وجود دارد. اگرچه سخت است اما کار نشدنی‌ای نیست. البته افراد معدودی راه این چنین کارهایی را پیدا کرده‌اند.
او همچنین درباره تحریم‌ها که مانعی برای توسعه استارتاپ‌هاست و راه‌های دور زدن این نوع تحریم‌ها اظهار کرد: مثلا می‌توان با یک واسط چینی کار کرد اما خطرات کلاهبرداری نیز وجود دارد. به طور کلی افرادی که در راه‌های غیررسمی پول در می‌آورند بعید نیست که کلاهبرداری هم کنند. زمانی که راه‌های حقوقی بسته می‌شود، مباحث امنیت پرداخت و حفاطت اطلاعات و… به باد می‌رود.
وی اضافه کرد: کشورهای منطقه بازار خیلی خوبی برای فعالیت‌های استارتاپی است و می‌تواند برای ما سود آور باشد. همیشه در این سختی‌ها، بازارهای جدیدی به وجود می‌آید اما باید به یاد داشت که همه آنها قانونی نیستند.
طبری نیز در مورد اصلاح حمایت دولت از استارتاپها با بیان این که صندق سرمایه‌گذاری یک بنگاه تخصصی است اظهار کرد: دولت نباید تنها وام‌دهنده باشد. دولت باید بتواند بستری را برای رشد استارتاپها مانند ارایه دادن امکانات و تجهیزات فراهم کند.
این فعال حوزه مارکتینگ با ابراز خوشحالی و به فال نیک گرفتن اتخابات اخیر اتاق بازرگانی تهران گفت: ما در اعضای قبلی این اتاق یک دستی و هم‌افزایی نمی‌دیدیم و این اتاق تبدیل به حیاط خلوت عده‌ای خاص شده بود. اما در این دوره افراد جدید و جوان‌تر و متخصص در حوزه تکنولوژی و آشنا در کسب‌وکارهای جدید وجود دارند. همچنین در نظام صنفی هم ارتباط خوبی دارند. در کل امیدوارکننده است. باید افراد جدید با تفکر جدید بیایند و در پایان دوره جای خود را به دیگران بدهند.
تحریم‌ها مانع توسعه استارتاپها
همچنین امین توکلی، یک مدیر استارتاپی در گفتگو با تجارت‌نیوز با بیان این که شرایط اقتصادی ثابت نیست گفت: یکی از شاخصه‌های اصلی استارتاپها این است که قابل توسعه و رشد سریع باشند. اگر قرار باشد یک استارتاپ در دنیا مطرح شود باید با دنیا ارتباط برقرار کند. زمانی که ما در شرایط تحریم قرار داریم و راه‌های توسعه به روی فعالان این حوزه بسته می‌شود، در کمال تاسف باید گفت که با این وضعیت آینده روشنی در انتظار استارتاپها نیست.
او با تاکید بر این که مسولان باید شرایط توسعه استارتاپها را فراهم کنند، اظهار کرد: هر استارتاپی که روز اول شروع به کار می‌کند یک سری شاخص‌های عملکردی برای خود در نظر می‌گیرد؛ مانند هزینه سرور، هاست و دامینگ. اگر پس از یک سال این هزینه‌ها چهار برایر شود، دیگر یک استارتاپ نمی‌تواند ادامه دهد و شکست می‌خورد.
تعدیل نیرو برای بقای استارتاپها
مجید علوی‌زاده، کارشناس حوزه وب در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره وضعیت استارتاپها در سال 98 اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌های شرکت اپل سال بسیار سختی را برای استارتاپها شاهد خواهیم بود. مشکلات داخلی از جمله هزینه‌های زیاد و کسب مجوزهای لازم برای رشد استارتاپها و نیز مشکلات خارجی مانند تحریم‌های اپل و هزینه‌های بالا برای دور زدن تحریم‌ها سد راه استارتاپها شده است.
وی تصریح کرد: استارتاپها با این شرایط سعی می‌کنند که هزینه‌های خود را پایین بیاورند. مثلا با تعدیل نیرو کارکنان خود.
