تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
هویت‌یابی سایت‌های گزینشی دولت برای توزیع گوشت / خطر سقوط استارتاپ‌ها در بازار انحصاری
سایت‌های گزینشی دولت برای توزیع گوشت‌های دولتی چه ویژگی‌هایی داشتند و این نوع رفتار دولت با استارتاپ‌ها چه آسیب‌هایی به همراه دارد؟
به گزارش تجارت‌نیوز، توزیع نامناسب گوشت‌های تنظیم بازار سبب شد مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از توزیع گوشت یارانه‌ای در سه فروشگاه آنلاین در تهران خبر دهند و سپس به دلایلی این روند کار متوقف شد.
سه فروشگاه آنلاین توزیع گوشت که قرار بود گوشت دولتی توزیع کنند چه ویژگی‌هایی داشتند؟ سه سایت « به‌روز‌رسان»، «یخچال» و «مستر قصاب» سایت‌هایی بودند که در لیست توزیع‌کننده‌های اینترنتی گوشت قرار داشتند. سایت‌هایی که سابقه فعالیت آنها هم چندان نبوده است.
با این حال «مرکز توسعه تجارت الکترونیکی»، «سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار زیر‌نظر شهرداری تهران»، «اتحادیه کشوری کسب‌و‌کار اینترنتی»، «فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی» و «مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال» از جمله نهادهایی هستند که لوگوی آنها در سایت‌های گزینشی دولت برای توزیع گوشت‌های دولتی به چشم می‌خورد.
«به‌روز‌رسان» چه ویژگی‌هایی دارد؟
آن طور که مجموعه «به‌روز‌رسان» خود را در سایت خود معرفی کرده، «شرکتی دانش بنیان در حوزه تامین و توزیع محصولات غذایی تازه است و شرکت به روز‌رسان کالای خریداری شده توسط مصرف‌کننده را به همراه تاریخ تولید و با استفاده از ناوگان حمل و نقل سردخانهای به مشتری تحویل می‌دهد.»
آن طور که متولیان این سایت مدعی هستند: «موسسان این مجموعه، با دانش و تجربه قبلی در توزیع محصولات سردخانهای، این مجموعه را به‌منظور ارائه خدمات آنلاین تاسیس کرده‌اند. ناوگان بزرگ توزیع مجموعه به روز‌رسان مجهز به وسایل نقلیه یخچال‌دار، این آمادگی را دارند تا تعداد سفارش با مقدار کم و زیاد به دست مصرف‌کننده برسانند. کارکنان در این مجموعه افراد آموزش دیده این حوزه هستند.»
در این سایت نوشته شده کليه حقوق اين وب سايت متعلق به شرکت به روز رسان فناور بین‌الملل (سهامی خاص) است و لوگوهایی که در این صفحه به چشم می‌خورد مربوط به «مرکز توسعه تجارت الکترونیکی»، «اتحادیه کشوری کسب‌و‌کار اینترنتی»، «فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی» و «مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال» است.
بازار آنلاین «به‌روز‌رسان» به نظر می‌رسد بازار محصولات تازه است و علاوه بر گوشت محصولات لبنیاتی، کشاورزی، نان و شیرینی، پیش غدا و حتی گل‌و‌گیاه به فروش می‌رساند.
«یخچال» چه ویژگی‌هایی دارد؟
سایت بعدی «یخچال» است که حتی در سرچ گوگل هم به راحتی نمی‌توان به آن دست یافت.
در قسمت معرفی سایت یخچال نوشته شده است: «افزایش قیمت محصولات پروتئینی ناشی از بالابودن هزینه‌های بسته بندی، حمل‌و‌نقل و مسائل مربوط به یارانه‌های دامی است، همچنین هزینه نیروی کار و در کل تورم بوده است. این دلایل تا حدودی کاهش مصرف محصولات پروتئینی را در‌پی داشته است.»
طبق ادعای سایت «یخچال»، «برای جلوگیری از کاهش مصرف محصولات پروتئینی در میان مصرف کنندگان با توجه به شرایط کنونی تولید باید بخشی از آن از طریق واردات و یا با افزایش مقدار تولید داخلی تامین شود و سامانه یخچال با بررسی و مطالعه نظام توزیع محصولات پروتئینی کشور و شناسایی چالش های موجود در آن، توانست با راه‌اندازی استارت آپ در حوزه توزیع محصولات پروتئینی اعم از انواع گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن، خدمات خود را نظیر توزیع گوشت تنظیم بازار به طور مستقیم به مردم در تهران و همچنین سایر اقلام مورد نیاز خانوار در حوزه محصولات پروتئینی ارائه کنند.»
لوگوی دو مرکز «توسعه تجارت الکترونیکی» و «مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال» نیز در این سایت به چشم می‌خورد.
مستر قصاب چه ویژگی‌هایی دارد؟
در معرفی سایت «مسترقصاب» اشاره شده است: شرکت سلامت پروتئین ایرانیان با به‌مدت هشت سال به رستوران‌ها، تالارهای پذیرایی و قصابی‌ها در شهر تهران مشغول به سرویس‌دهی بوده است. سپس با ایده‌ای استارتاپی تصمیم به ساخت سایت می‌گیرند.
مستر قصاب با بنیانگذاری محسن گودرزی، به نظر می‌رسد نسبت به دو سایت دیگر تخصصی‌تر در این زمینه فعالیت می‌کند و به‌فروش گوشت گوسفندی و گوساله و ماهی می‌پردازد.
طبق ادعای خودش، این سایت از سال 1393 فعالیت خود را آغاز کرده و به عرضه آنلاین و تلفنی محصولات پروتئینی به صورت خرده فروشی برای مردم در تهران می‌پردازد.
مسترقصاب در سایت خود ادعا کرده است خرید از این سایت باعث صرفهجویی در زمان است و امکان پرداخت در محل پس از تحویل محصول صورت می‌گیرد. حمل و ارسال محصولات به صورت رایگان است و عرضه محصولات با بسته‌بندی جدید با مجوز سازمان دامپزشکی کل کشور صورت می‌گیرد.
علاوه بر لوگوی «مرکز توسعه تجارت الکترونیکی»، «سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار زیر‌نظر شهرداری تهران» نیز در سایت مستر قصاب دیده می‌شود.
حمایتی که سقوط استارتاپ را به همراه دارد
اما حمایت دولت از استارتاپ‌ها و واگذاری امتیاز توزیع برخی محصولات دولتی تنها به چند استارتاپ گزینشی چه آسیب‌هایی دارد؟
مجید علوی‌زاده، کارشناس استارتاپی علت گزینش برخی استارتاپ‌ها در برنامه‌های دولتی را این‌طور بیان کرد: در بعضی از موارد نوع فعالیت سایت در راستای نیاز‌ها و اهداف دولت است. در سایر موارد بعضی از استارتاپ‌ها به‌‌علت داشتن واسطه‌های قوی با دولت،معرفی و حمایت می‌شوند.
وی گفت: حمایت دولت چه به‌لحاظ مالی و چه اطلاع‌رسانی یک استارتاپ را به بیزینس تبدیل می‌کند و بعد از مدتی باعث سقوط آن استارتاپ می‌شود.
علوی‌زاده در پایان یادآور شد: در همه بخش‌های تجارت و کسب‌و‌کار رانت وجود دارد. در بخش استارتاپ نیز رانت در حال پیدایش است. شرکت‌هایی که ارتباطات گسترده‌ای دارند تلاش می‌کنند تا با قدرتی که دارند بازار را انحصاری کنند و برای جلوگیری از گسترش رانت باید قوانین شفافی وجود داشته باشد و همه ملزم به رعایت این قوانین شوند.
آسیب انحصار
آرش رادمهر، مشاور استارتاپی درباره گزینش این سه سایت به‌وسیله دولت گفت: اتفاقا انتخاب سایت‌های کم‌تر دیده شده برای توزیع گوشت روش بهتری است تا دولت بتواند اوضاع را کنترل کند. در کشور ما معمولا به بخش مدیریتی و کنترل خیلی بیشتر از بحث فنی اهمیت داده می‌شود. برای همین دولت در این زمینه برای مدیریت هر‌چه بیشتر دست به این گزینش زده است.
بحث دیگری که آرش رادمهر به آن اشاره کرد توزیع رانت و بازار انحصاری در ایران است. وی گفت: انجمن‌هایی مربوط به کسب‌و‌کار اینترنتی وجود دارد که با برگزاری مراسم‌ها و جشنواره‌های مختلف،استارتاپ‌های خاصی را معرفی وپشتیبانی می‌کنند. این اتفاقات دایره بسته‌ای پدید می‌آورد و به‌مرور رسانه‌ها نیز فقط به این استارتاپ‌ها توجه می‌کنند و بودجه نیز مختص این دسته از استارتاپ‌ها می‌شود.
رادمهرنتیجه این انحصار‌طلبی را این‌طور بیان کرد: این اتفاقات در کشور باعث می‌شود استارتاپ‌ها تبدیل به کمپانی‌هایی شوند که حتی بر روند سیاسی و اقتصادی کشور نقش پیدا می‌کنند. سایر استارتاپ‌ها نیز با دورهمی‌های مختلف سرگرم می‌شوند و امکان توسعه برای آنها محدود می‌شود.
نظرات