موانع جذب سرمایه گذاری خطرپذیر چیست؟/ کشورهای همسایه چطور موفق شدند؟

به گزارش ت جارت‌نیوز ، طبق گزارش انجمن VC در سال 1400 مبلغ کل قراردادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر در مقایسه با سایر کشورها بسیار کم است.

اخیرا، گزارش انجمن VC در سال 1400 منتشر شد. طبق این گزارش، مبلغ کل قراردادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر در این سال 2214 میلیارد تومان بوده است. این رقم در مقایسه با میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشورهای دیگر مبلغ بسیار کمی است. اما چه موانعی بر سر راه جذب سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران وجود دارد؟

عوامل اثرگذار بر سرمایه‌ گذاری خطرپذیر

حامد بیدی، کارشناس فناوری، درباره موانع جذب سرمایه‌گذاری خطرپذیر در اکوسیستم استارتاپی ایران به تجارت‌نیوز گفت: دو دسته عوامل داخلی و خارجی مانع جذب سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌شوند.

او درباره عوامل داخلی عنوان کرد: ناپایداری زیرساخت مورد نیاز برای شکل‌گیری و توسعه استارتاپ‌های ایرانی، اختلالات اینترنت، فیلترینگ و موانع حقوقی و قانونی از عوامل داخلی جلوگیری از جذب سرمایه خطرپذیر به شمار می‌روند. قوانینی که اجازه نوآوری را به استارتاپ‌ها نمی‌دهند و با محدود کردن آنها، ریسک موفقیت استارتاپ‌ها را بالا می‌برد.

بیدی با اشاره به اینکه عوامل اقتصادی هم در این مسئله تاثیر زیادی دارند، ادامه داد: باید بدانیم که اقتصاد ایران کوچک‌تر شده و رفته رفته هم کوچک‌تر می‌شود. در این شرایط سرمایه‌گذارها با محافظه‌کاری بیشتری عمل می‌کنند و ترجیح می‌دهند که سرمایه‌شان را در حوزه‌های کم‌خطرتری هزینه کنند.

این کارشناس فناوری پیرامون موانع خارجی جذب سرمایه خارجی گفت: وقتی ما راه را برای سرمایه‌گذاران خارجی می‌بندیم و از طرفی هم به خاطر تحریم‌ها امکان ورود سرمایه‌گذاران خارجی وجود ندارد، در چنین شرایطی بازار ایران که یک بازار سنتی است، نمی‌تواند سرمایه خارجی جذب کند.

او همچنین ضمن تاکید برا این مسئله که بحث سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران بعد از برجام مطرح شد، بیان کرد: در آن زمان بود که سرمایه‌گذار‌های خارجی ورود کردند و استارتاپ‌های ایرانی جدی گرفته شده و جهش پیدا کردند. با حضور سرمایه‌گذاران خارجی، سرمایه‌گذاران داخلی نیز تشویق شدند تا در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند. اما وقتی خارجی‌ها به دلیل تحریم‌ها محدود شدند، سرمایه‌گذار داخلی هم رقابت کمتری را احساس کرد و انگیزه خود را از دست داد.

وضعیت سایر کشورها چگونه است؟

اما در شرایطی که ایران اوضاع مناسبی ندارد، کشورهایی مثل امارات و ترکیه و قطر روبه رشد هستند. به گفته بیدی، این کشورها اکوسیستم استارتاپی را به‌عنوان بخشی از بدنه جهانی اکوسیستم استارتاپی توسعه داده‌اند.

مدیرعامل سایت کارزار درباره دلیل موفقیت این کشورها گفت: آنها در امر منابع انسانی، بازار فروش و سرمایه‌گذاری هیچ‌گاه به مرزهای خود محدود نبودند. برای مثال، انبوه استارتاپ‌هایی که در امارات توسعه پیدا کردند، بخش عمده سرمایه مورد نیازشان را از کشورهای توسعه‌یافته مثل آمریکا و اروپا دریافت کرده‌اند.

قطر، پیشرو در فین‌تک

این روزها قطر یکی از کشورهای پیشرو در زمینه فین‌تک است. براساس گزارش فناوری مالی قطر در سال ۲۰۲۱، با تشکیل کارگروه فین‌تک ملی قطر در سال ۲۰۱۷، این کشور پیشرفت قابل توجهی در زمینه توسعه پایدار و رقابتی جهانی در این اکوسیستم داشته است. استراتژی فین‌تک ملی کشور در دسامبر ۲۰۱۹ اعلام شد. که به طور موثر با تاسیس مرکز فین‌تک قطر در آوریل ۲۰۲۰ آغاز به کار کرد. مرکز فین‌تک قطر از تلاش‌های توسعه فین‌تک به رهبری بانک مرکزی قطر پشتیبانی می‌کند. این مرکز علاوه بر مدیریت هردو برنامه انکوباتور (مرکز رشد) و شتاب‌دهنده بیش از ۷۵۰ درخواست از ۷۳ کشور در اولین نسخه های خود دریافت کرد.

این برنامه‌ها توسط سرمایه ریسک‌پذیر ۱۰۰ میلیون دلاری صندوق سرمایه گذاری تامین مالی می‌شوند. مرکز فین‌تک قطر همچنین با چندین موسسه مراکز فین تک در سطح جهانی برای تسهیل تبادلات شریک شده است. راه‌حل‌های فین‌تک و جذب بین‌المللی فین تک‌ها از طریق این مراکز در قطر فعالیت می‌کنند.

عملکرد فرانسه چگونه است؟

اکوسیستم فناوری و کارآفرینی فرانسه یکی از پرجنب‌وجوش‌ترین اکوسیستم‌های استارتاپی در جهان است که توانسته این کشور را در دسته کشورهای پیشرو در فناوری اروپا قرار دهد. این اکوسیستم حدود ۱۸۳ میلیارد دلار ارزش دارد.
بر اساس گزارش firsttimefounders، میزان سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر در فرانسه، در سال ۲۰۲۱ با بیش از ۱۰۷ درصد رشد سالانه (بیش از ۱۱ میلیارد یورو)، به رکورد قابل توجهی دست یافت. این کشور در سال ۲۰۲۱ از نظر میزان سرمایه‌گذاران فناوری در رتبه هشتم جهانی قرار گرفت. با این وجود اروپا همچنان از ایالات متحده عقب است؛ زیرا بازارهای جهانی تحت سلطه استارتاپ‌های ایالات متحده هستند.

در میان شهرهای فرانسه، پاریس همچنان از نظر رشد فناوری در صدر قرار دارد. این شهر، منطقه‌ای پویا برای سرمایه‌گذاری‌های ریسک‌پذیر است. بیش از ۶۰ درصد دورهای تامین مالی ( سرمایه دریافتی از سرمایه‌گذاران خصوصی) و بیش از ۸۰ درصد کل بودجه جمع‌‌آوری شده (۹.۱ میلیارد یورو)، در اختیار استارتاپ‌های پاریس قرار دارند.

گفتنی است، دومین شهر فرانسه که بیشترین درآمد را در سال ۲۰۲۱ به دست آورد، شهر مون‌پلیه است. شرکت‌های استارتاپی این شهر توانستند با دریافت سرمایه از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، درآمد خود را به ۲۹۶ میلیون یورو برسانند.