گسترش ظرفیت کاربران اینترنت ماهواره ای در ۲ سال آینده / ایران باید چه واکنشی نشان دهد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، اینترنت ماهواره ای، به ویژه در شرایط بحرانی و در کشورهایی که محدودیت‌های شدید اینترنتی وجود دارد، مورد توجه بسیاری از کاربران قرار دارد. هر چند که این فناوری هنوز در بسیاری از کشورها در دسترس همگانی نیست، اما امیدها به گسترش آن افزایش یافته است.

به تازگی، شرکت اسپیس ایکس برنامه زمانی اتصال گوشی‌های هوشمند به اینترنت ماهواره ای استارلینک را منتشر کرده. بر اساس این برنامه تا سال 2024، سرویس ارسال پیامک این فناوری ارائه می‌شود و در سال 2025 نیز این شرکت ارائه خدمات صوتی و داده، به علاوه اینترنت اشیا را آغاز می‌کند. این اتصال از طریق فناوری LTE انجام می‌شود و هر تلفنی که قابلیت پشتیبانی از این حالت را داشته باشد می‌تواند به اینترنت ماهواره ای وصل شود.

در این شرایط، مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی را منتشر کرده به چگونگی برخورد دولت ایران با اینترنت ماهواره ای اختصاص دارد.

آیا اینترنت ماهواره ای در آینده نزدیک فراگیر می‌شود؟

بخشی از این گزارش به زمان احتمالی فراگیر شدن این فناوری می‌پردازد. نویسندگان معتقدند به دلیل محدودیت‌های فنی، اقتصادی و حقوقی احتمال اینکه در آینده نزدیک استفاده از اینترنت ماهواره ای، در بخش خانگی همگانی شود کم است..

برای مثال محدودیت‌ها و چالش‌های اقتصادی این موضوع (با تمرکز بر ایران) عبارتند از: هزینه بالای اشتراک ماهیانه و تجهیزات اتصال و عدم امکان دریافت خدمات و پرداخت ریالی برای خرید اشــتراک ماهیانه به‌دلیل تحریم.

کشورهای مختلف چه برخوردی با اینترنت ماهواره ای دارند؟

بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به چگونگی برخورد کشورهای دیگر با این فناروی اختصاص دارد.

در این بخش آمده است: در حال حاضر با توجه به عدم اتمام پروژه اسپیس ایکس، بیش از 80 درصد کاربران اینترنــت ماهواره ای، در آمریکای شمالی، 18 درصد در استرالیا، نیوزیلند و اروپا و تنها کمتر از 2 درصد در مناطق دیگر جهان مستقرند.

جدول زیر، فهرست کشورهایی را نشــان می‌دهد که خدمت اینترنت ماهوارهای اســتارلینک با اخذ مجوز رسمی از رگوالتور دولتی آن کشور، قابل دسترسی و استفاده است:

میزان بهره‌برداری از اینترنت ماهواره ای در کشورهای مختلف

واکنش و شرایط ایران

ایران در این میان در زمره کشورهایی قرار دارند که تاکید می‌کنند پروژه اسپیس ایکس باید برای ارائه خدمات در کشور مجوز دریافت کند و در واقع معتقد به لزوم حفظ احترام قوانین ملی و اصول حقوق بین‌الملل است. ضمن اینکه بر اساس گزارش بازوی مشورتی مجلس، به درستی همزمان با این موضع، خواهان برخورداری از مزایای بالقوه اینترنت ماهواره ای هم است.

بر اساس این گزارش، در شرایطی که هنوز پروژه اینترنت ماهواره ای استارلینک، تکمیل نشده است، ظرفیت عددی کاربران داخل کشور به علت پهنای باند محدود ماهواره، کمتر از یک میلیون نفر خواهد بود. اما می‌توان پیش‌بینی کرد که با اتمام این فرایند ظرفیت کابران افزایش یابد.

تسهیل استفاده از اینترنت ماهواره ای در 2 سال آینده

از سوی دیگر نویسندگان به برخی تغییرات در این فناوری اشاره کرده‌اند که احتمال افزایش تعداد کاربران در یک یا دو سال آینده را افزایش می‌دهد.

1- با عملیاتی شــدن ارتباط میان ماهواره ای (ISL) شرکت اسپیس ایکس که اعلام شده است، محدودیت فاصله حداکثر هزار کیلومتری میان پایانه (رمینال) کاربر و ایستگاه زمینی، برطرف می‌شود. به علاوه، نیازی به اســتقرار ایستگاه زمینی در اطراف ایران نخواهد بود. بدین ترتیب، افزوده شدن قابلیت مسیریابی میان ماهواره‌ها، مدیریت بهینه شبکه را میسر می‌کند.

2- گام دوم پروژه اســتارلینک، ایجــاد قابلیت اتصال مستقیم گوشی‌های تلفن همراه هوشمند به ماهواره برای تبادل داده، از ارســال پیام و برقراری تماس اضطراری گرفته تا اتصال به ماهواره پرسرعت به اینترنت، است.

3- درصورتی‌که یک رایانه متصل به ترمینال استارلینک به یک خدمات‌دهنده (سرور VPN) تبدیل شود، به دلیل امکان ارتباط در بستر شبکه ملی حتی در حالت قطع اینترنت بین‌المللی، کاربران مختلف در سراســر کشــور می‌توانند با برقراری اتصال VPN با ســرور مذکور، از طریق درگاه ماهواره به شــبکه اینترنت متصل شــوند.

بر این اساس، به نظر می‌رسد در بلندمدت (بین 5 تا 10 سال)، با افزایش تعداد ماهواره‌های عملیاتی شده، افزایش ظرفیت پهنای باند ماهواره‌ای در دستورکار پرتاب و بهبود مدیریت شبکه، شاهد افزایش ظرفیت و تعداد بیشتر کاربران خواهیم بود.

پیشنهاداتی برای مواجهه درست با اینترنت ماهواره ای

نویسندگان معتقدند ورود این فناوری به زیست‌بوم ارتباطات راه دور کشور و دسترسی به آن در سطح جامعه ایرانی، موقعیت بازیگران این عرصه را دچار تغییر می کند. بر همین اساس، در این گزارش، مجموعه‌ای از راهکارهای سیاستی، قانونی و عملیاتی برای مواجهه فعالانه جمهوری اسلامی ایران با اینترنت ماهواره ای استارلینک پیشنهاد شده است:

۱- رفع موانع ساختاری در جهت تقویت مزیت رقابتی اتصال زمینی،

۲-تفاهم نامه همکاری و اعطای مجوز به شرکت‌های اینترنت ماهواره ای و هم‌افزایی دیپلماتیک،

۳-راهکارهای سلبی از جمله جرم‌انگاری خرید و فروش و بهره‌برداری از تجهیزات و اشتراک بدون مجوز،

4- ارتقای کیفیت دسترسی زمینی به اینترنت از طریق هوشمندسازی دسترسی به خدمات و محتوا،

5- کاهش تعرفه‌های اتصال به اینترنت از طریق شبکه سیار و ثابت،

6- ارتقای کیفیت اتصال به اینترنت در شبکه ثابت و سیار از طریق حمایت از توسعه G5 و فیبرنوری،

7- الزام اپراتورهای مخابراتی به پوشــش باکیفیت مناطق روستایی.