دو مشتری اصلی نفت ایران چه خواهند کرد؟

چینی‌ها که بزرگترین مشتری نفت ایران محسوب می‌شوند رسما اعلام کرده اند بعد از آغاز تحریم‌های نفتی حجم خرید نفت خود از ایران را افزایش نخواهند داد و در سطح فعلی نگه می‌دارند.

به گزارش تجارت‌نیوز، با این وجود آنها در مذاکراتی که با برخی از نمایندگان آمریکایی داشتند اعلام کرده‌اند بخشی از نفت مورد نیاز خود را از آمریکا وارد خواهند کرد.

به عنوان مثال شرکت چینی Unipec پس از تعلیق دو ماهه واردات نفت از آمریکا به دلیل اختلافات تجاری بین آمریکا و چین واردات نفت خود را از امریکا از سر گرفت در صورتیکه براساس اعلام برخی از موسسه‌های بین‌المللی این شرکت در طول مدت گذشته نفت مورد نیاز خود را از ایران وارد می‌کرد.

رسانه های بین المللی نیز رسما اعلام کرده‌اند مسئولان این شرکت گفته‌اند در دوران تحریم نفتی ایران تصمیم دارند نفت خود را از آمریکا وارد کنند اما اعلام نکرده‌اند که چه مقدار قرار است نفت از آمریکا وارد کنند.

برخی از موسسه‌های بین‌المللی می‌گویند این تصمیم چینی‌ها یک تصمیم استراتژیک است زیرا آنها می‌خواهند با این کار معافیت از تحریم‌های وضع شده علیه ایران را دریافت کنند و مانند گذشته از ایران نفت وارد کنند.

این گزارش حاکی است هفته گذشته نیز هندی‌ها رسما اعلام کرده بودند در دوران تحریم های نفتی علیه ایران واردات نفت خود را از ایران 50 درصد کاهش می دهند تا بتوانند شامل معافیت تحریمی آمریکا شوند تا بتوانند در طول دوران تحریم از ایران نفت وارد کنند.

براساس آمارهای بین المللی چین 26 درصد و هند 20 درصد از مجموع صادرات نفت ایران را به خود اختصاص می‌دهند که در مجموع حدود 46 درصد از صادرات نفت ایران به سمت این دو کشور شرق آسیا است.

جالب توجه است که چینی‌ها و هندی‌ها رسما اعلام کرده‌اند در دوران تحریم نفتی علیه ایران حاضرند نفت را با ارزهای یوآن و روپیه خریداری کنند که این موضوع می‌تواند به خروج ارز دلار از چرخه اقتصادی ایران کمک کند.

کلوپ نفتی هند و چین

اخیرا وزیر نفت هند اعلام کرده است هند و چین موضوع ایجاد «کلوپ خریداران نفت» را برای چانه‌زنی بهتر در خرید نفت مورد گفت‌وگو قرار دادند و قصد دارند بخشی از نفت مورد نیاز خود را از آمریکا وارد کنند.

چین و هند موضوع ایجاد یک کلوپ خریداران نفتی که به چانه‌زنی بهتر و پایین آوردن قیمت نفت در تعامل با فروشندگان منجر می‌شود را مورد بررسی قرار داده‌اند. این دو کشور همچنین می‌خواهند با واردات بیشتر نفت از آمریکا سلطه اوپک بر بازار نفت را کاهش دهند.

طی ماه‌های گذشته چین و هند به طور متوسط روزانه ۱.۲ میلیون بشکه معادل ۶۰ درصد صادرات نفت ایران را وارد کرده‌اند. بنابراین این دو کشور در موفقیت تحریم‌های آمریکا علیه ایران نقش بسیار مهمی دارد.

لازم به ذکر است که در دور قبلی تحریم‌های نفتی علیه ایران هند جزو معدود کشورهایی بود که به خرید نفت از ایران ادامه داد.

گزارش‌ها حاکی از آن است از زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده است، ایران برای تشویق خریداران هندی به ادامه واردات نفت ایران به این کشور پیشنهاد حمل و نقل رایگان نفت و همچنین اعتبار مهلت ۶۰ روزه پرداخت بهای نفت را ارائه داده است.

منابع آگاه از دولت هند ماه گذشته به رویترز گفتند ما مشکلی برای جایگزین کردن نفت ایران نداریم و می‌توانیم از عراق، عربستان یا کویت نفت موردنیاز خود را تأمین کنیم، اما مهم‌ترین مسئله برای ما ابعاد اقتصادی این موضوع است، البته برخی نشانه‌ها وجود دارند که حاکی از آن است دولت مودی قصد دارد از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی کند.

چند هفته پیش رویترز گزارش داد که وزارت نفت هند به پالایشگاه‌های نفت این کشور دستور داده است تا خود را برای کاهش شدید یا قطع کامل واردات نفت از ایران آماده کنند.

برخی بر این باورند که هند می‌تواند نفت موردنیاز خود را از آمریکا وارد کند و از این طریق با یک تیر چند نشان را بزند؛ نخست آنکه با واردات نفت از آمریکا یک جایگزین در تامین نفت خود داشته باشد و از سوی دیگر مازاد تراز تجاری هند با آمریکا را نیز کاهش دهد و همین امر اوضاع بین آمریکا و هند را بهبود خواهد بخشید.

آبهیشک کومار، کارشناس ارشد اقتصادی موسسه اینترفکس انرژی در لندن طی مصاحبه‌ای با بلومبرگ گفت، تحریم‌های پیش روی آمریکا علیه ایران فرصتی طلایی را برای ورود هرچه بیشتر نفت آمریکا به بازار هند فراهم می‌کند.

وی گفت: تشدید تنش تجاری بین چین و آمریکا نیز می‌تواند به نفع شرکت‌های نفتی آمریکا در توسعه نفوذ خود در بازار هند تمام شود.

از سوی دیگر چین در موقعیتی کاملا متفاوت قرار دارد. جنگ تجاری تمام‌عیار بین چین و آمریکا می‌تواند هند را نه‌تنها به عدم کاهش واردات نفت از ایران بلکه به بالا بردن حجم خرید نفت از این تولیدکننده سوق دهد. علاوه بر این با توجه به اقدام پالایشگاه‌های اروپایی‌، ژاپنی و کره‌ای که کاهش خرید نفت از ایران را آغاز کردند هم اکنون حجم قابل توجهی از عرضه نفت در بازارهای جهانی از سوی ایران وجود دارد که می‌تواند توسط چین جذب شود. به احتمال زیاد ایران به پالایشگاه‌های چینی تخفیف خواهد داد و چین نیز دست به واردات بیشتر نفت از ایران خواهد زد.

یک مقام نفتی ایران در مصاحبه با وال‌استریت ژورنال گفته بود ما مشکلی در صادرات نفت خود به چین نخواهیم داشت. چیزی که می‌تواند برای هندی‌ها انگیزه مضاعفی فراهم کند، پرداخت پول نفت وارداتی از ایران به یوآن خواهد بود که می‌تواند هم به توسعه استفاده از یوآن در معاملات بین‌المللی منجر شود و هم جایگاه بورس نفتی شانگهای را بالا ببرد.

به احتمال زیاد اروپا نیز به صورت کاملا غیرمستقیم از بالا رفتن خرید نفت ایران توسط چین با هدف حفظ توافق هسته‌ای، حمایت خواهد کرد.

البته دولت ترامپ در این زمینه تنها توانسته چین را تهدید کرده و اعلام کند در واردات ۱۰۰ میلیارد دلار واردات از چین تعرفه اعمال خواهد کرد. کارشناسان کمی بر این باورند که چین در برابر فشارهای آمریکا سر تعظیم فرود خواهد آورد.

تهدیدات و اقدامات دولت ترامپ تنها به تشدید جنگ تجاری بین دو کشور منجر خواهد شد و این مسئله می‌تواند پکن را به سمت خرید هرچه بیشتر نفت از ایران برای مقابله به مثل با آمریکا سوق دهد.

اینکه چقدر از صادرات نفت ایران کاهش خواهد یافت، بستگی به آن دارد که آمریکا چقدر در این زمینه به کشورهای دیگر فشار بیاورد. در روزهای نخست ماه ژوئن یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت این کشور می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، اما از آن زمان به بعد به نظر می‌رسد آمریکا از این موضع خود عقب‌نشینی کرده؛ چراکه مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا اخیراً اعلام کرده است که برای برخی کشورها استثنا قائل خواهد شد.

به هر حال حتی اگر آمریکا فشار بر کشورها را به بالاترین میزان خود برساند، چین و هند که در مجموع دوسوم نفت صادراتی ایران را وارد می‌کنند، همچنان برگ‌های برنده زیادی در دست خواهند داشت.

باید به خاطر داشت که هر دوی این کشورها بارها اعلام کرده اند که اهمیتی به تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران نخواهند داد و در این مسیر منافع ملی خود را دنبال خواهند کرد.

منبع: فارس