سه تکنولوژی جدید در جام جهانی

محسن حسینی: فوتبال صنعتی میلیارد دلاری است که از سوی میلیاردها هوادار پیگیری می‌شود. از این رو عجیب نیست که فناوری نیز به این حوزه وارد شود. در سال‌های گذشته از فناوری برای پخش بازی‌های فوتبال، بازیکنان و داوران استفاده می‌شد که اینم مسئله برای جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه نیز استثنا نیست. اما استفاده از تکنولوژی در تورنمنت روسیه با گذشته تفاوت‌هایی خواهد داشت.

به گزارش تجارت‌نیوز ، تشخیص عبور توپ از خط دروازه یکی از مهمترین مسائلی بود که در دور قبلی جام جهانی یعنی در تورنمنت ۲۰۱۴ برزیل دردسرساز شده بود. در آن دوره از داوری برای کنترل خط دروازه استفاده می‌شد که البته حضور این داور، به مناقشات و اختلافات در ارتباط با عبور توپ از خط پایان نداد. البته استفاده از فناوری تشخیص گل، تنها فناوری به کار گرفته شده در جام جهانی روسیه نیست. تورنمنت کنونی از این حیث با تمام دوره‌های گذشته تفاوت خواهد داشت.

کمیسیون داوری کنار مستطیل سبز

یکی از مهمترین تغییرات ایجاد شده در فناوری‌های مرتبط با زمین بازی و مبحث داوری، به داوران ویدیویی مربوط می‌شود. داورانی که در اتاقی مانند اتاق فرمان گرد هم آمده‌اند. البته علاوه بر این، کنار زمین نیز مانیتوری برای نمایش صحنه‌های حساس و مبهم قرار دارد. این مورد، مشابه فناوری‌های به کار گرفته شده در مسابقات تنیس، راگبی، هاکی و کریکت است.

ایده این فناوری، ساده است. داوران با استفاده از امکانات جدید، می‌توانند شرایط بازی را تغییر دهند. این تغییرات از جمله گل‌ها پنالتی‌ها، خطاها و تصمیم‌هایی چون کارت قرمز است. این فناوری به صورت آزمایشی در مسابقاتی از جمله جام حذفی برخی کشورها به کار گرفته شده است.

در اتاق داوری، یک نفر به عنوان لیدر همراه با سه دستیار در برابر مانیتورهایی که یک صحنه را از زوایای مختلف نمایش می‌دهند قرار می‌گیرند. به این ترتیب شمار داوران هر مسابقه در جام جهانی روسیه به نسبت گذشته افزایش چشم‌گیری خواهد یافت.

ستارگان نامدار با تل‌استار۱۸ توپ مخصوص جام جهانی

داور وسط زمین با استفاده از فناوری‌های جدید به اتاق داوری متصل است و امکان تبادل نظر با داوران مستقر در این اتاق را خواهد داشت. اتاقی که تصاویر موجود در آن با استفاده از ۳۳ دوربین تلویزیونی و ۲ دوربین تشخیص آفساید تغذیه می‌شود. هشت دوربین از مجموع ۳۳ دوربین موجود نیز امکان نمایش صحنه‌ها را به صورت آهسته دارند و چهار دوربین از مجموع هشت تا نیز امکان نمایش تصاویر را به صورت فوق‌العاده آهسته خواهند داشت. در مرحله حذفی قرار است دو دوربین به این چهار دوربین اضافه شود. این دایره تصویری به داوران امکان می‌دهد که درباره هر اتفاقی در بازی به سادگی تصمیم بگیرند و در واقع امکان خطای انسانی در داوری فوتبال تقریبا به صفر برسد.

هرچند استفاده و کارآیی از این فناوری در ظاهر ساده به نظر می‌رسد اما واقعیت با پیچیدگی‌های زیادی روبرو است. به این معنی که با وجود استفاده از این فناوری‌ها همچنان امکان اعلام تصمیم‌های اشتباه وجود خواهد داشت. به عنوان نمونه در جریان برگزاری لیگ دسته اول استرالیا که از این فناوری استفاده شده بود، در صحنه‌ای حساس یکی از دوربین‌های اصلی هنگام نمایش صحنه‌ای حساس با مشکل فنی روبرو شد و امکان استفاده از آن نیز منتفی شد. فیفا در همین راستا متعهد شد که شرایط استفاده از فناوری داوران حاضر در اتاق فرمان و مانیتور کنار زمین را که به نام VAR شناخته می‌شود، توسعه دهد.

یکی از مهمترین چالش‌های پیش‌رو برای استفاده از VAR احتمال تاثیر استفاده از آن بر روند و سرعت بازی است. چرا که برای بررسی صحنه‌های مسابقه نیاز به توقف بازی وجود دارد. برخی هوادارن فوتبال و کارشناسان بر این باورند که استفاده از داوران مسلط به تصاویر ویدیویی در نهایت به فاجعه ختم خواهد شد. اتفاقی که حداقل تاکنون رخ نداده و در بازی‌هایی مانند رقابت میان فرانسه و استرالیا به خوبی مورد استفاده قرار گرفت.

فناوری در دست مربیان

نوآوری دیگری که فیفا در جریان رقابت‌های جام جهانی روسیه از آن بهره‌مند می‌شود EPTS نامیده می‌شود که در واقعسیستم عملکرد الکترونیکی و ردیابی است. در این رقابت‌ها به هر ۳۲ مربی تیم‌های حاضر در رقابت‌ها تبلتی ارائه می‌شود که آمار و ارقام مرتبط با بازیکنان به تفکیک در آن اعلام می‌شود. حتی بازی به صورت آنلاین و زنده از طریق این تبلت قابل مشاهده است.

در رقابت‌های جام‌جهانی روسیه هر تیم از سه تبلت استفاده می‌کند. یک دستگاه بر روس استندی قرار گرفته که برای آنالیز عملکرد بازیکنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. تبلت دوم روی نیمکت و در اختیار کادر فنی است و سومین دستگاه نیز در دست تیم پزشکی قرار دارد. فیلم بازی در این تبلت‌ها با سی ثانیه تاخیر پخش می‌شود. این تاخیر برای همراه‌سازی اطلاعات بازی با آمار و ارقام به دست آمده در مورد عملکرد بازیکنان است. این اطلاعات شامل موقعیت یابی بازیکنان، پاس‌ها، فشارها، تکل‌ها و سرعت بازکنان است.

از تصاویر با کیفیت تا اینترنت همراه پرسرعت

هنوز برای صحبت از فناوری 5G زود است اما دو اپراتور رسمی حاضر در روسیه امکان استفاده از این فناوری را فراهم آورده‌اند. TMS و مگافون، به عنوان دو اپراتور ارائه کننده این خدمات شناخته می‌شوند. تاریخ عرضه رسمی فناوری 5G سال ۲۰۱۹ اعلام شده است.

از ویژگی‌های 5G می‌توان به ارائه سرعت بالاتر، ظرفیت بیشتر و زمان تاخیر فوق‌العاده کم اشاره کرد. یعنی تماشاچیانی که برای تماشای مسابقه به ورزشگاه‌ها مراجعه می‌کنند امکان ایجاد ارتباط سریع و باکیفیت را پیدا خواهند کرد.

در جام جهانی روسیه علاوه بر فناوری 5G از امکان نمایش تصاویر به صورت 4K Ultra High Definition نیز رونمایی شد. این فناوری با نام اختصاری UHD نیز شناخته می‌شود. فناوری 4K در جام جهانی برزیل در سال ۲۰۱۴ نیز مورد استفاده قرار گرفته بود اما این اولین بار است که تماشاگران زیادی امکان تماشا با کیفیت UHD را پیدا می‌کنند. البته به شرط داشتن تلویزیون‌هایی با امکان نمایش فناوری جدید.

توپ‌های هوشمند

آدیداس از سال ۱۹۷۰ به عنوان تولیدکننده رسمی توپ‌های جام جهانی شناخته می‌شود. آدیداس از جام جهانی به عنوان نمایشگاهی استفاده می‌کند که امکان ارائه آخرین‌ دستاوردها در آن وجود دارد. هرچند هربار نوآوری جدید آدیداس شکایت دروازه‌بانان را به دنبال دارد.

«تل‌استار ۱۸» نام توپ ساخت آدیداس برای رقابت‌های جام جهانی در روسیه است. یکی از فناوری‌های به کار گرفته در این توپ به دوام و کارایی آن مربوط می‌شود. تولید کنندگان بر این باورند که دوام این توپ در هر دو محیط خیابان و ورزشگاه افزایش پیدا کرده است.

اما مهمترین فناوری به کار گرفته شده در تل‌استار ۱۸، به چیپ NFC مربوط می‌شود. نام NFC اولین بار در مورد گوشی‌های هوشمند اپل و اندرویدی مورد استفاده قرار گرفت و اکنون در این توپ نیز امکان اتصال با گوشی‌های هوشمند ایجاد شده است. این چیپ هوشمند برای اولین بار است که در توپ قرار گرفته و زمینه را برای هرچه هوشمندتر کردن توپ‌ها در آینده فراهم می‌کند.