ماجرای هک دوربین‌های ترافیکی تهران توسط اسرائیل

به گزارش تجارت نیوز، اخیراً سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل اعلام کرده است که «دوربین‌های ترافیکی به‌عنوان نقطه ورود حمله سایبری اخیر بوده و برخی تصاویر دوربین‌ها به‌طور مخفیانه و از یک آی‌پی‌ خاص به خارج از کشور ارسال شده است. بررسی‌ها در آزمایشگاه‌های داخلی نشان داد که حتی در شرایط قطع اینترنت، داده‌ها این آی‌پی ارسال می‌شوند.» پیش از این نیز محمود نبویان، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هشدار داده بود که «دوربین‌های شهری در اختیار اسرائیل است که به‌صورت لحظه‌ای رصد می‌شوند.»

در پی این موضوع، نگاه‌ها به سمت شهرداری تهران، به‌ویژه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری (فاوا) و شرکت کنترل ترافیک شهر تهران، و معاونت حمل ونقل شهرداری دوخته شده است. برخی معتقدند که تغییرات مکرر مدیریت فاوا از جمله انتصاب ۹ مدیرعامل در دوره اخیر و انتقال گسترده منابع و تجهیزات شرکت کنترل ترافیک به مؤسسه رایانه شهر، باعث بی‌ثباتی و تضعیف ساختار امنیت فناوری شهری شده است. بعضی اعضای شورای شهر تهران، به‌ویژه سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل فروردین ۱۴۰۲ نسبت به این اقدامات غیرقانونی و نقل و انتقالات شرکت کنترل ترافیک هشدار داده بودند.

در این شرایط، شورای شهر تهران با آزمونی جدی مواجه است و لزوم شفاف‌سازی درباره ارسال احتمالی تصاویر دوربین‌ها، بررسی عملکرد شهرداری در سازمان فاوا و شرکت کنترل ترافیک بیش از پیش احساس می‌شود. این اقدام شورای شهر تهران، یا شهرداری را از تیغ اتهامات رها می‌کند یا اگر مظنونی وجود دارد را به مقامات قضایی معرفی می‌کند. مسلما این اقدام شورای شهر در آستانه انتخابات شوراهای شهر و روستا به بازگرداندن اعتماد عمومی نسبت به مدیریت شهری پایتخت منجر می‌شود.

سردار جلالی و محمود نبویان، اگر مستنداتی درباره نشت تصاویر دوربین‌های شهری دارند، ارائه دهند

علی‌اصغر قائمی، عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران شاید بهترین فردی باشد که با توجه به صبغه و تجربه‌اش در این مورد صحبت کند. او پیش از این ریاست مرکز کامپیوتر سپاه استان خراسان (پیش از تقسیم شدن خراسان به سه استان) و ریاست مرکز اطلاعات و ارتباطات ناجا را برعهده داشت. مدتی هم ریاست هیات مدیره شرکت رایانه شهر، ریاست هیات مدیره موسسه فناوران شهر، ریاست هیات مدیره شرکت کنترل ترافیک شهر تهران و مدیرعاملی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران را برعهده داشته است. بنابراین قائمی به زیرساخت‌های حوزه‌های فناوری و البته کنترل ترافیک پایتخت اشراف دارد.

دیده بان در خبری نوشت: این عضو شورای شهر تهران درباره اظهارنظر سردار جلالی گفت: «پیش از این آقای نبویان، نماینده مجلس این دوره هم این موضوع را به شکل دیگری مطرح کرده بود. سردار جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل نیز چند روز پیش به این نکته اشاره کرد. از قدیم گفته‌اند «البینة علی المدعی»؛ یعنی هر کس ادعایی مطرح می‌کند، باید شواهد و قرائن خود را ارائه دهد.»

او با اشاره به گفت‌وگوی پیشین خود با دیده‌بان ایران درباره مباحث فنی دوربین‌های ترافیکی، تأکید کرد: «دوربین‌های نظارت تصویری و دوربین‌های دیجیتال، عملا نوعی کامپیوتر کوچک و خاص‌منظوره هستند که ورودی آن‌ها لنز است و خروجی آن‌ها یا رشته تصویر است یا تصویر ثابت. در میان این فرآیند، مجموعه‌ای از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ایفای نقش می‌کنند. تا آنجا که بنده اطلاع دارم، دوربین‌های نظارت تصویری شهر تهران روی شبکه داخلی شهر فعال هستند و نباید به اینترنت متصل باشند که امکان نشت اطلاعات وجود داشته باشد. بنابراین، دوستانی که این نکته را مطرح کرده‌اند، یعنی آقای نبویان و سردار جلالی، اگر شواهدی در اختیار دارند که نشان دهد شبکه داخلی شهر به اینترنت متصل است و این اتصال موجب نشت اطلاعات دوربین‌های نظارت تصویری می‌شود، طبیعتاً هم نهادهای امنیتی باید بر این موضوع متمرکز شوند و هم برای ما محل نگرانی است. از این‌رو، خواهش می‌کنیم چنانچه مستنداتی وجود دارد، در اختیار ما قرار دهند تا بتوانیم براساس وظیفه نظارتی خود، این مسأله را پیگیری کنیم.»

دارایی‌های نامشهود سازمانی با تغییر مداوم مدیران از بین رفته است

در دوره کنونی مدیریت شهری، شرکت کنترل ترافیک شهر تهران نیز با موضوعاتی خاص مواجه بوده است. حتی برخی از اعضای شورای شهر اظهار کرده‌اند که شهرداری در حال تضعیف و خالی کردن ساختار داخلی شرکت است تا آن را به مؤسسه «رایانه شهر» منتقل کند.

قائمی در پاسخ به این سوال که آیا این انتقال‌هایی که از آن سخن گفته شد، می‌تواند تأثیرگذار باشد و موجب ایجاد ابهام در سازوکار فعلی شود، به دیده بان ایران گفت: «در حال حاضر دو مسأله اصلی در شهرداری تهران، به‌ویژه در حوزه‌های مرتبط با فناوری، تأثیرگذار است. این عارضه هم در شرکت کنترل ترافیک دیده می‌شود، هم در سازمان فناوری اطلاعات و سایر بخش‌هایی که کمابیش مأموریت‌های فناورانه را برعهده دارند.»

او با اشاره به مسأله عدم ثبات مدیریتی، افزود: «شرکتی که طی بیش از چهارسال، ۹ مدیرعامل و به تبع آن، معاونان و مدیران متعددی را تغییر داده، طبیعی است که هیچ دانش انباشته سازمانی نخواهد داشت. در واقع، دارایی نامشهود بسیار ارزشمندی که در قلب‌های کارکنان آن مجموعه ذخیره شده، یعنی اندیشه آنها که در تغییرات با خود از سازمان برده‌اند، دانش و سرمایه‌ای است که از دست رفته است. متأسفانه آقای زاکانی نسبت به این موضوع بسیار بی‌توجه بوده‌ و این عارضه محدود و مختص به شرکت کنترل ترافیک نبوده است، بلکه در بخش‌های مختلف شهرداری نیز شاهد هستیم که با فاصله زمانی خیلی کوتاه مدیران عوض می‌شوند و منجر به از بین رفتن دانش سازمانی می‌شود. شرکت کنترل ترافیک هم از این قاعده مستثنی نیست.»

هاستینگ سرویس‌های بنیادین را به خارج از ساختار شهرداری منتقل کرده‌اند

این عضو شورای شهر تهران تأکید کرد: «برداشت شخصی بنده براساس شواهد و قرائن که باید در قالب تحقیق و تفحص دقیق به پاسخ آن رسید، این است که بخشی از فعالیت‌های تکنولوژیکال شهرداری تهران به‌تدریج در حال بیرون رفتن از بسترهای شهرداری سوق پیدا می‌کند تا در آینده تضمینی باشد برای کسب‌وکارهایی که دور این سفره دعوت شده‌اند و عمدتاً هم به داماد آقای زاکانی متصل هستند. این که هاستینگ سرویس‌های بنیادین شهرداری را به خارج از ساختار شهرداری منتقل کنید و نام آن را «شهرزاد» بگذارید و یک User Interface تهیه کنید که فقط ویترین ارائه خدمات است، اقدامی شایسته نیست.»

عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران افزود: «به نظر من این دو علت از دلایل اصلی کشیده شدن شهرداری به سوی ناکارآمدی‌هایی است که در حال حاضر شاهد آن هستیم.»

قائمی در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد شورای شهر در مورد این موضوع تحقیق و تفحص کند، گفت: «باید با دوستان صلاح و مشورت کنیم. اگر توانستیم مراحل قانونی آن را طی کنیم، این کار را خواهیم کرد.»

منبع: دیده‌بان