دغدغه مرحوم محمد پارسا رشد آحاد مردم بود

به گزارش تجارت‌نیوز، اولین نشست شب‌های کارآفرینان ایرانی، ویژه گرامی‌داشت مرحوم محمد پارسا، فعال بخش انرژی و موسس مجموعه بلواندپی و پارس تابلو، امروز چهارشنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۲، در سالن همایش امین‌الضرب اتاق بازرگانی تهران برگزار شد.

پیام باقری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس هیئت مدیره سندیکای صنعت برق، در ابتدای این برنامه با اشاره به نقش مرحوم پارسا در توسعه صنعت برق و انرژی گفت: کارآفرینی در واقع برگردان یک واژه فرانسوی شناخته می‌شود و به معنای متعهدشدن است. اولین شاخصه‌ای که باید در کارآفرینی جست‌وجو شود، تعهد است.

وی افزود: در واقع کارآفرینی خلق ارزش‌های جدید با تلاشی متعهدانه است. در کنار مفهوم تعهد حتما مصادیق دیگری هم به ذهن متبادر می‌شود. از جمله اینکه یک کارآفرین باید حتما یک مربی و هدایت‌گر جامعه به سمت شرایط مطلوب و تعالی باشد. از جمله اینکه در بهبود شاخص‌های اقتصادی قطعا تاثیر بگذارد.

او ادامه داد: کارآفرینی در تقویت جایگاه بخش خصوصی، ایجاد اشتغال، مهار مشکلات اقتصادی، توسعه زیرساخت‌های کشور و رشد صادرات تاثیر بسزایی دارد.

باقری با اشاره به تعدد کارافرینان بزرگ و خوش‌نام در ایران، یادآور شد: بدون تردید یکی از کارآفرینان خوش‌نام و موفق در عرصه شادروان محمد پارسا بود.

او پارسا را این‌گونه توصیف کرد: ایشان کارآفرینی تاثیرگذار و موفق هم در بنگاه‌داری و هم در فعالیت‌های تشکل‌محور بود و همواره نقش مربی و هدایت‌گر را ایفا می‌کرد.

نگاه پارسا نگاه رو به جلو و متمرکز بر افق‌های روشن بود

وی تشریح کرد: افرادی زیادی در کنار ایشان آموزش دیدند و امروز خود به‌عنوان کارآفرینان برتر کشور شناخته می‌شوند. نگاه پارسا نگاه رو به جلو و متمرکز بر افق‌های روشن بود. در ابن رابطه ایشان پشت هیچ مانعی نمی‌ماند و ایده‌های جدید داشت و امید تزریق می‌کرد.

به اعتقاد او یکی از شاخص‌های بارز مرحوم پارسا این بود که منافع جمع را به موضوعات شخصی ارجحیت می‌داد. در او این صفت چنان بارز بود که رقیب‌پرور هم بودند. یعنی در نگاه اجماع‌سازی و فعالیت‌های جمعی افراد مختلف در‌ کنار ایشان رشد و پرورش پیدا می‌کردند.

باقری یادآور شد: مرحوم پارسا بسیار متواضع و دل‌سوز بود و بسیاری از مسائلی که در حوزه اقتصادی مطرح می‌کرد برای رشد آحاد مردم بود. همان‌طور که انتظار می‌رود بسیار با پشتکار و با تعهد به این کار عمل می‌کرد.

باقری با اشاره به نقش پارسا در توسعه ملی خاطرنشان کرد: او در عمل هم در جهت حمایت از ساخت داخل، به‌ویژه در صنعت برق و بومی‌سازی فناوری‌های روز گام‌های بزرگی برداشت. بسیار بر ایجاد آزمایش‌های مرجع تاکید داشتند و در ادوار مختلف و دولت‌های متعدد صاحب برترین آزمایشگاه کشور معرفی می‌شد.

وی با تاکید بر نقش برجسته پارسا در فعالیت‌های تشکل‌محور اضافه کرد: سندیکای صنعت برق به همت مرحوم پارسا و تعداد دیگری با حدود ۲۰ شرکت تشکیل شد. با این ریل‌گذاری، امروز حدود ۷۰۰ عضو در سندیکای صنعت برق هستند و تنها تشکل با گرید A اتاق شناخته می‌شود که مرهون فعالیت‌های ایشان است. ایشان جزو اولین نفراتی هستند که به اتاق بازرگانی ایران راه پیدا کردند و سال‌ها رئیس کمیسیون انرژی بودند و اثرگذاری بالایی داشتند.

باقری با اشاره به شعار مرحوم پارسا، توضیح داد: شعار ایشان، این بود که راهی جز موفقیت ندارید. این شعار سه فراز جدی را ایجاد می‌کند. اولا تعهد به آرمان‌ها و اهداف؛ ثانیا امید به آینده و افق‌های روشن و در نهایت هم اهتمام و پشتکار و کسب نتیجه محتوم.

نایب رئیس اتاق بازرگانی در‌ پایان سخنان خود بیان کرد: باید شهادت داد نهایت لذت ایشان در فعالیت‌های کارآفرینی، بنگاه‌محور و تشکل‌محور بود و واقعا این حس مثبت از وجود ایشان به هر کسی منتقل می‌شد.

پویا پارسا، فرزند و رئیس بنیاد مرحوم محمد پارسا، در این مراسم گفت: بیشترین آموخته از ایشان به غیر از موارد جزیی و راه و رسم زندگی، جسارت بزرگ‌ فکر کردن و جسارت داشتن آرزوهای بزرگ است. معمولا وقتی اهدافی تعیین می‌شود، انسان ذاتا آن را غیرقابل دسترس تصور می‌کند. بسیاری اوقات شاید افراد در مراحل اولیه متوقف شوند. 

وی افزود: اما به عقیده ایشان هیچ‌چیز نشدنی‌ای وجود نداشت. حتی اگر مسائل بسیار بزرگ و رویایی بودند. به اعتقاد ایشان توانمندی ذهن انسان‌ها نامحدود و هر چیزی ممکن است.

وی ادامه داد: برای ایشان هیچ محدودیت ذهنی وجود نداشت و هر خواسته‌ای قابل رسیدن بود. البته این رسیدن‌ها، فعل و انفعالاتی دارد. باید از حاشیه‌های ذهن بیرون آمد و به راه‌هایی اندیشید که به ذهن هر کسی نمی‌رسد و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. این فضایی است که وجود داشت. 

او تصریح کرد: ما آموختیم که تمام تلاش خود را انجام دهیم. مهم نیست که این تلاش‌ها به کجا برسد. اما مهم این است که موقع خوابیدن راضی یاشیم. 

به اعتقاد او اگر این روحیه منتقل شود تاریخ این کشور بدهکاری خود را به مردمش می‌پردازد. 

پارسا با پرداختن به آموخته‌های خود، توضیح داد: نکته بعدی استمرار در مسیر است. در مسیر تجارت شکست‌های زیادی وجود دارد، اما باید سال‌ها باخت تا به پیروزی رسید. مرحوم پارسا اجازه نشستن را به ما نداد و روحیه پیروزی را به ما تزریق کرد.  در آن زمان تصور من این بود که چرا پدر کارهای سخت را به ما می‌دهد؛ اما اکنون پی می‌برم که بزرگ‌ترین ثروت ما همان سختی‌هاست.

او تشریح کرد؛ بهترین اصطلاحات یا روش‌های بیزینسی در حال حاضر در کتاب‌ها و دانشگاه‌ها موجود است و تدریس می‌شود، اما کار ایشان نگه‌داشتن انگیزه در اطرافیان خود بود که در هیچ کتاب و دانشگاهی پیدا نمی‌شود.

پارسا یادآور شد: امروز سالگرد تولد پدر است که شب اول کارآفرینی هم توامان شد. بهترین هدیه به ایشان ادامه مسیر و ذهنیت ایشان است. در این کشور کارآفرینان زیادی هستند که امید این است که مسیر تمام این افراد ادامه پیدا کند. ما هم تا جایی که بتوانیم سعی داریم از دیگران هم بیاموزیم و مستند کنیم تا این‌ها را بتوانیم به نسل‌های بعدی پیوند بزنیم.

کارآفرینی از جنس فردا

علیرضا فیض‌بخش، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف نیز در توصیف مرحوم محمد پارسا، گفت: ایشان کارآفرینی از جنس فردا بود. ۲۰ سال قبل اگر ما می‌خواستیم ببینیم شرکت‌های معروف دنیا کدام‌ها هستند، در ۱۰۰ شرکت اول فقط پتروشیمی‌ها و خودروسازها مشاهده می‌شدند. اما اکنون ۱۰ شرکت اول عموما شرکت‌هایی هستند که سبقه کارآفرینی دارند. یعنی آنچه مشاهده و حس می‌شود این است که جهان به سمت کارآفرینی می‌رود. نکته مسلم این است که زلزله بزرگی در دنیا درباره کارآفرینی آمده که فقط پس‌لرزه‌های آن به ایران رسیده است.

وی ادامه داد: در دنیا هزینه‌های زیادی معطوف به کارآفرینی و تدریس و تبلیغ ان می‌شود که قابل مقایسه با ایران نیست.

هیچ زمانی کارآفرینی در دنیا تا این حد تحت تاثیر کارآفرینی نبوده است. به نظر می‌رسد آینده دنیا هم مربوط به کارآفرینی شود. 

او با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این دنیا شدر‌ چهار کلمه خلاصه می‌شود، توضیح داد: نوسان شدید، عدم اطمینان، پیچیدگی و ابهام این چهار کلمه هستند. در تمام دنیا این چهار مقوله وجود دارد. شرکت‌ها سال‌هاست که با مزیت رقابتی آشنا هستند و به دنبال آن رفته‌اند. اگر قابلیت‌ها مورد توجه مشتریان باشد می‌گویند که شرکت شایستگی دارد. شرکت‌ها سعی می‌کنند که به دو سه مفهوم شناخته شوند که مزیت رقابتی بیافرینند. اگر موضوع غیرقابل تقلید باشد شرکت به این مهم دست می‌یابد. 

فیض‌بخش با طرح این پرسش که امروز مهم‌ترین مزیت رقابتی چیست؟ توضیح داد: شرکت‌ها ممکن است که پاسخ‌های مختلفی برای این پرسش داشته باشند، اما پاسخ را باید در واژه نوآوری دانست. 

او با ارائه یک مثال یادآور شد: زمانی شرکت کداک غولی بود که شاید از نام حضرت مسیح هم بیشتر شناخته می‌شد، اما برخی شرکت‌ها به این قابلیت رسیدند که از دوربین‌های بدون فیلم استفاده کنند که این اتفاق طومار کداک را پیچید. در نتیجه نوآوری را باید مهم‌ترین مزیت رقابتی دانست. 

وی اضافه کرد: مجمع جهانی اقتصاد مقاله‌ای منتشر کرده که یکی از نکات مهم آن تغییر مشاغل است. چنانکه ۲۳ درصد مشاغل یا به‌طور کامل از بین می‌روند یا به‌شکلی متحول می‌شوند که دیگر کارکردی متفاوت خواهند داشت. نکته دیگر این است که تا پنج سال آینده از هر چهار شغل یکی از آن‌ها از بین می‌رود.

به عقیده فیض‌بخش ۶۰ تا ۷۰ درصد محصلان کنونی در مشاغلی فعالیت خواهند کرد که اکنون این مشاغل وجود خارجی ندارند. یعنی داستان تدریس و پرورش کودکان تحت تاثیر قرار می‌گیرد و سوال این است که کودکان و جوانان چه آموزشی باید ببینند؟ از این رو تربیت نسل آینده را باید از مشکلات جدید دانست.

این استاد دانشگاه شریف در پایان اظهاراتش خاطرنشان کرد: جای مهمی مثل جنرال‌موتورز که یکی از مهم‌ترین خودروسازان دنیاست خود را شرکت خدماتی معرفی می‌کند. امروز ۷۹ درصد نیروی کار آمریکا فعالیت خدماتی انجام می‌دهند. دنیا در حال تحول عظیم غیرقابل بازگشت است. امروز به ازای هر فرد زنده حدود هفت کلید آن و آف وجود دارد. دولت‌های جدیدی در حال تشکیل هستند که سیاست‌مداران را زیر پرچم خود می‌برند.

پارسا ماندها را به حرکت درآورد

مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، دیگر سخنران این مراسم بود که گفت: من درک خود از مرحوم پارسا را در دو نظریه شرح می‌دهم که یکی نظریه جهانی است که همان نظریه میم‌هاست. نظریه دیگر را خودم توسعه دادم و آن هم نظریه کنش‌گران مرزی است.

او در توضیح نظریه کنش‌گران مرزی تشریح کرد: من سعی کردم با تاریخ جزئیات به سراغ تاریخ ایران بروم و از آن آشنایی‌زدایی کنم. اینکه چطور شده یک تداوم نقطه‌چینی در ایران جاری شده است؟ از جمله این بود که به‌رغم بروز تمام دشواری‌ها، صور خیال ایرانی وسیع بود و دوباره به کشف و خلق امکانات روی می‌آورد و این تخیل و تعقل ایرانی و تولید فضاهای بدیع و نابه‌هنگام است که در کنش‌های خود باعث این تداوم شد.

وی ادامه داد: من از طریق آشنایی‌زدایی تاریخی متوجه شدم که عاملانی در ایران تاریخ وجود داشت که می‌توان آن را عاملان مرزی معرفی کرد. در واقع، سخت بود که در سیطره دولت، بخش خصوصی بایستد و بگوید که عاملیت دارد و تولید و ارزش‌افزوده مستمر ایجاد می‌کند.

فراستخواه اضافه کرد: این‌جا مرحوم پارسا یک الگوی کنش خاص را دنبال و در فضاهای مرزی حرکت می‌کند تا بین خلاهای موجود بین دولت و صنعت، امکان ایجاد کند. ارسطو در نظریه حرکت می‌گوید: همیشه در عالم یک ماند و لختی وجود دارد. همیشه باید یک محرکی وجود داشته باشد تا این ماند را به حرکت درآورد. کار امثال مهندس پارسا به حرکت‌درآوردن این ماندهاست.

او در توضیح نظریه میم‌ها نیز خاطرنشان کرد: میم‌ها کدهای رفتاری هستند. ما به داستان نیاز داریم. جامعه ما داستان کم دارد. ملت‌هایی که رویاهای بزرگ داشتند و به جاهای خوب رسیدند داستان و روایت داشتند. پارسا یک داستان است که باید روایت شود. میم‌ها به‌جای ژنوتیپ، فنوتیپ‌هایی هستند که حاصل ترکیب‌های متنوعی از استعداد، یادگیری و عمل و تزریق شناخته می‌شوند و در میدان وجود دارند و نه در کلاس. این دانش‌ها درونی هستند. این میم‌ها الگوی ادراک و عمل هستند. چه الگویی مایکروسافت را ایجاد می‌کند؟ میم یعنی یادگیری، تجربه، تعامل، تکرار، انباشت و .... 

این یک نگاه به عالم و آدم است که می‌گوید که راهی جز موفقیت وجود ندارد. ایران همواره موقعیت دشواری داشته است، در چنین وضعیتی میم‌ها و عاملیت‌ها مهم هستند. چراکه ساختار هوشمند نیست و نیاز به مداخله دارد تا الگوسازی‌ها هوشمند شود.

تبدیل منافع شخصی به منافع گروهی

احمد میدری، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در این مراسم گفت: انشقاق سیاسی اجازه نمی‌دهد که کشور به توسعه برسد. چه باید کرد؟ آدام اسمیت می‌گوید که انسان‌ها نفع‌طلب هستند و با ایجاد بازار رقابتی باید این نفع را به نفع همگانی گره زد. این کاری است که مرحوم پارسا انجام داد. 

وی ادامه داد: داستان توسعه این است که به این پرسش پاسخ دهد که چگونه تشکل‌های مدنی قدرت بگیرند؟ اما این تشکل‌ها در رقابت با هسته‌های اصلی قدرت نمی‌توانند قدرتی بگیرند.

او یادآور شد: در تاریخ ایران سه گروه همیشه حاکم بودند. گروه اهل شمشیر. اهل تجارت. اهل قلم. آنچه به تاریخ ایران استمرار و ثبات بخشید گروه تجارت و قلم بودند. این‌ها هیچ‌گاه منتظر دولت‌ها نماندند و در راستای حفظ فرهنگ و دیکته آن به حاکم گام برداشتند. گویا ما همیشه به دنبال فیلسوف‌شاه هستیم؛ آنچه باعث تغییر سرنوشت کشور می‌شود این است که صاحبان کسب‌وکار و استادان دانشگاه راه را پیدا می‌کنند و آن را پیشنهاد دهند.

میدری خاطرنشان کرد: مرحوم پارسا همین خط مشی را داشت. ما در سندیکای برق شاهد این بودیم که ایشان مدام دنبال این بودند که نظمی در دولت برقرار شود که پرداخت‌های بخش خصوصی به تعویق نیفتد. ما هم باید این موضوع را یاد بگیریم که دولت پیرو بخش خصوصی باشد. اهل قلم و بازرگانان ایرانی هستند که در طول تاریخ توانسته‌اند مسیر را تغییر دهند و راه توسعه را پیدا کنند. نباید منتظر تغییر رفتار سیاستمدار بود.

پارسا؛ مبدع ایده‌ها نو

احمد قلعه‌بانی، پیشکسوت صنعتی کشور، آخرین سخنران این مراسم بود که گفت: در سال ۱۳۸۲ با مرحوم پارسا صادرکننده نمونه شدیم. آنجا ارتباط بیشتری برقرار شد و وقتی شنیدم ایشان صادرکننده خدمات هستند، از آن پس جلساتی داشتیم که همواره با ایده‌های جدید در جلسه حاضر می‌شدند و به دنبال ایجاد ساختار جدید بود.

او ادامه داد: بعدها فکر کردم که چرا دنبال چنین موضوعی هستند که متوجه شدم می‌خواهد انرژی را از بالا ایجاد کند و به پایین برساند. این باعث افتخار است که مرحوم پارسا ساختار و نهاد جدیدی ایجاد کرد تا در توسعه زیرساخت‌های کشور نقش‌آفرینی کند. اکنون در کشور ما سخت است که شخص و شرکتی چنین نقشی داشته باشد و کمتر کسی هم روحیه ایشان را دارد.

تقدیر از غلامرضا ناصح، پیشکسوت صنعت برق

در میانه شب یادبود مرحوم محمد پارسا از غلامرضا ناصح، پیشکسوت صنعت برق، هم تقدیر شد.

ناصح ضمن تشکر از این قدردانی، گفت: مرحوم پارسا را زمانی که مسئولیت برق تهران را بر عهده داشت زیارت کردم که در آن مقطع جوان بود. همه انتظار داشتند که ما سفارش تابلوهای برق را به ایشان دهیم؛ چند سالی گذشت که من دیگر مسئولیتی در برق تهران نداشتم. یک روزی که ایشان به دفتر ما تشریف آوردند گفتند که می‌خواهند یک تشکلی ایجاد کنند و احتیاج دارند که یک نفر باشد که همه حرفش را بپذیرند و این سمت را به من پیشنهاد دادند.

او ادامه داد: در واکنش به این خواسته گفتم که من شرکت دارم و چیزی می‌سازم و در عین حال کارمند وزارت نیرو هستم و باید وزیر بپذیرد. پارسا شخصا به دفتر وزیر مراجعه کرد و گفت که به‌رغم رقابت از توان بنده باید استفاده شود که وزیر هم پذیرفت.

وی افزود: سندیکای دارای خصوصیات خاصی است که ایشان به اضافه یکی دو نفر دیگر از مدیران شرکت‌ها با خرج جیب خودشان جا و مکان و هزینه‌ها را تقبل و برای توسعه آن تلاش می‌کردند. تا جایی که نماینده اتاق ایران آمد و وضعیت را دید و سندیکای برق را شایسته عضویت در اتاق دانست. 

ناصح یادآور شد: شرکت توانیر اعتراض کرد و گفت صنعت برق به ما اطلاق می‌شود. مهندس پارسا پادرمیانی کرد تا تغییر نام اتفاق نیفتد. در تمام این مدت اقای پارسا رئیس هیئت مدیره سندیکا بود. گفتنی است که در زمان ریاست ایشان دو وزیر نیر‌و آمدند و در هیئت مدیره عضو شدند که نشان از اهمیت آن داشت. تا بعدها اقای مهندس پارسا انسانی نبود که به آنچه هست قانع باشد.

او خاطرنشان کرد: مرحوم پارسا همیشه توسعه‌طلب و توسعه‌خواه بود و اولین صادرکننده تابلوهای برق ایران به امارات متحده عربی شناخته شد.  درنهایت اینکه پارسا انسان منحصربه‌فردی بود.