میدان چگونه می‌تواند در خدمت دیپلماسی باشد؟

رامین مهمانپرست، سفیر اسبق ایران در لهستان، در بخشی از گفت‌وگو با برنامه صدای دیپلمات در پاسخ به این سوال که میدان چگونه می‌تواند در خدمت دیپلماسی باشد گفت:

• همه می‌دانند که دیپلماسی از مؤلفه‌های مختلفی شکل می‌گیرد، یکی از آن‌ها بحث میدان است و یکی ممکن است اقتصاد باشد، یکی ممکن است فرهنگ باشد و یکی دیپلماسی عمومی. یعنی وقتی موضوعات مختلف کنار هم جمع می‌شوند به آن دیپلماسی کشور می‌گویند.
• انسجام و هماهنگی بین مؤلفه‌ها، الان در منطقه ما آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها گروه‌های تروریستی مانند داعش را به وجود می‌آورند و تقویت می‌کنند. این‌ها سعی می‌کنند امنیت منطقه را از بین ببرند، چون درگیر کردن کشورهای اسلامی با هم برای آن‌ها و اسرائیل فرصت ایجاد می‌کند.
• ما چون امنیت منطقه را امنیت خودمان می‌دانیم اینطور فکر نمی کنیم. اگر کشور همسایه ما امنیت نداشته باشد ناامنی به کشور ما هم سرایت می‌کند. آنها در سوریه داعش را راه می‌اندازند و اگر جلویشان گرفته نشود دو روز دیگر داعش داخل ایران خواهد آمد، همان‌طور که در عراق وارد شد و تا مرزهای ما هم آمد. پس یک فتنه امنیتی در منطقه به وجود آمده است.
• سرداران رشید ما مانند سردار سلیمانی و جوانان کشورمان در مقابله با تروریسم کمک کردند؛ ما هزینه‌های سنگینی دادیم، اما توانستیم تروریسم را از منطقه بیرون کنیم. همه این کشورها هم می‌دانند که اگر ایران نبود، این‌ها به دست داعش افتاده بودند. پس ما هزینه بالای میدان را دادیم، ولی بهره‌برداری اقتصادی نکردیم. زیرا این هماهنگی بین مؤلفه‌های مختلف باید تقویت شود.
• سیاست خارجی ما باید ابزار برتری ما در منطقه باشد. قدرت بازدارندگی‌مان باید منجر به بهره‌برداری سیاسی، اقتصادی و فرهنگی‌ برای ایران شود. نمی‌شود که هزینه یک موضوع را ما بدهیم، ولی بهره‌برداری را یک کشور دیگر داشته باشد. این نشان می‌دهد که انسجام و طراحی در بخش‌های مختلف وجود ندارد یا کم است. اصلاً در بحث اقتصادی هم همین‌طور است. من مثال می‌زنم و می‌خواهم بگویم آن انسجام چقدر مهم است.
• فرض کنید که ما فقط بحث اقتصاد را داریم، الان در شهرهای شمالی ما کشاورزی و کشت برنج یکی از محل‌های درآمدزایی‌ مردم در استان‌های شمالی است. کشاورز ما با سختی فراوان برنج تولید کرده است، وزارت جهاد و کشاورزی باید کمکش کند و کمک می‌کند. اما در همین حین وزارت صمت، دو میلیون تن برنج وارد می‌کند. خب وقتی بین این دو هماهنگی نباشد چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ آن برنج وارد بازار می شود. برنج تولیدی برای کشاورز کیلویی 65، 70 تومان تمام شده است و قیمت بازار برنج وارداتی 50 یا 55 تومان است و در نهایت این کشاورز ایرانی است که ورشکست می‌شود. پس در جایی ما احتیاج به هماهنگی سیاست‌ها داریم که می‌تواند فقط داخل بخش‌های اقتصادی باشد، می‌تواند بین بخش‌های اقتصادی با بخش‌های سیاست خارجی باشد و می‌تواند بین اقتصاد ـ سیاست‌خارجی ـ مجلس و قوانین باشد.
• هر کسی در کشور ما دنبال دوقطبی‌سازی باشد آگاهانه یا ناآگاهانه به کشور خیانت می‌کند. وقتی مقام معظم رهبری از انسجام ملی صحبت می‌کند، وقتی می‌گوید نباید کشور دوقطبی شود کسانی که گوش نمی‌کنند و سعی می‌کنند به قدری تندروی داشته باشند که کشور را دو تکه کنند و بگویند یا این طرفی هستید یا آن طرفی، این‌ها به کشور خیانت می‌کنند.
• هر جریان تندرویی که چارچوب‌های منافع ملی را در نظر نگیرد و فکر کند که حرفی که می‌زند را باید به هر قیمتی به کرسی بنشاند و شاید می‌فهمد که کاری که دارد انجام می‌دهد به دوقطبی کردن فضای جامعه ختم می‌شود را باید به نیت آن شک کرد.
• ممکن است بعضی از چهره‌ها و افراد هم باشند که سهواً دارند به دوقطبی شدن فضای جامعه دامن می‌زنند که این قابل کنترل است، ولی اگر این افراد تبدیل به یک جریان در کشور شوند که به دنبال تندروی‌هایی باشد که جامعه را به دو تکه و دو دسته تقسیم کرده و روبه‌روی هم قرار دهد موضوع دیگری است. مثلا بگویند شما یا انقلابی هستید یا ضدانقلاب یا دین‌دار هستید یا بی‌دین یا خائن هستید یا خادم؟ و کسانی که چه فردی و چه به صورت جریان دنبال این کار هستند، دارند خیانت می‌کنند.
• من می‌گویم شاید خیلی از این رفتارها براساس ناآگاهی باشد، شاید متوجه نیستند کاری که انجام می‌دهند اصل کشور و نظام را به مخاطره می‌اندازد. چون امام می‌گفتند حفظ نظام از اوجب واجبات است، اول باید نظام باشد که شما بخواهید اهداف آن را دنبال کنید، اما اگر کاری کنید که مردم دو دسته و مأیوس شوند، مشارکت نکنند، حمایت‌شان را کنار بگذارند و بی‌تفاوت شوند خب کشور آسیب‌پذیر می‌شود و اگر کشور آسیب‌پذیر شود و این نظام ضربه بخورد دیگر آن شعارها را کجا می‌شود دنبال کرد؟
• کسانی که شعارهای تند می‌دهند باید یک مقدار به آن‌ها شک کرد. چون هدف باید منافع ملی، ارتقاء وضعیت کشور، ارتقاء وضعیت مردم و توسعه کشور باشد. دیگر کسی نمی‌تواند شعارهای تندتر و داغ‌تر از مقام معظم رهبری بدهد. هر کسی می‌خواهد تندتر حرکت کند باید به او شک کرد.

متن و ویدئو کامل گفت‌وگوی رامین مهمانپرست با برنامه صدای دیپلمات را اینجا بخوانید و ببینید.