واردات با رمزارز چگونه است؟

به گزارش تجارت‌نیوز نقل از ایبنا ، پاییز ۱۳۹۹ بود که پس از اتفاقات متعددی که در حوزه رمزارزها و بلاکچین از مسیر زیرزمینی رخ داد، هیات دولت مصوبه‌ای ابلاغ کرد که براساس آن رمزارزهای استخراج شده بر اساس مجوزهای صادره این مصوبه فقط برای تأمین ارز واردات کشور و براساس مقرراتی که بانک مرکزی تعیین می‌کند، قابل مبادله است. همچنین مقرر شد تا استخراج‌کنندگان رمز ارز دست اول تولیدشده را تا سقف مجاز و به صورت مستقیم (بدون واسطه) به کانال‌های معرفی شده بانک مرکزی عرضه کنند.

از سوی دیگر اعلام شد که سقف مجاز رمز ارز استخراج شده و قابل مبادله توسط هر واحد استخراج کننده، بر اساس میزان انرژی مصرف شده از سوی آن واحد، براساس دستورالعملی که توسط وزارت نیرو تدوین می‌شود، تعیین و به صورت دوره‌ای به بانک مرکزی اعلام می‌شود.

پس از این آیین نامه، بانک مرکزی با همکاری وزارت صمت در زمستان سال گذشته کارگروه مشترک ارزی تشکیل داد تا مسائل مربوط به ساز و کار استفاده از رمزارزها در تجارت خارجی را نهایی و مقدمات اجرایی آن را تصویب کند.

حالا در تازه‌ترین خبرها، اولین ثبت سفارش رسمی واردات با رمزارز به گوش می‌رسد؛ اتفاقی که می‌تواند شاهراهی برای دوز زدن تحریم‌ها و تسهیل تجارت با دنیا باشد چرا که با تشدید تحریم‌های اقتصادی، مسیر تجار برای فعالیت‌های اقتصادی تنگ‌تر و سازکار نقل و انتقالات مالی و مبادلات بانکی با محدودیت‌هایی مواجه شده که از موانع اصلی پیش روی توسعه تجارت خارجی به شمار می‌رود. برهمین اساس بود که برای عبور از این موانع تحریمی، متولیان تجارت خارجی کشور با تعامل و همکاری بانک مرکزی، به کارگیری رمزارزها در چرخه تجارت خارجی را هدفگذاری کردند.

رئیس سازمان توسعه تجارت روز سه‌شنبه از آغاز ثبت سفارش واردات با استفاده از رمزارزها خبر داد و گفت: این هفته اولین ثبت سفارش رسمی واردات با رمز ارز به ارزشی معادل ۱۰ میلیون دلار با موفقیت صورت گرفت. به گفته علیرضا پیمان پاک، تا پایان شهریور ماه، استفاده از رمزارزها و قراردادهای هوشمند به صورت گسترده در تجارت خارجی به کشورهای هدف عمومیت خواهد یافت.

چه افرادی مشمول هستند؟

اینکه چه کسانی مشمول استفاده از رمزارزها برای واردات هستند، پرسشی است که علی صالح‌آبادی؛ رئیس کل بانک مرکزی چهارشنبه صبح در حاشیه هیات دولت به آن پاسخ داد و گفت: ثبت سفارش با استفاده از رمزارزها موضوعی بود که اواخر سال گذشته بین بانک مرکزی و وزارت صمت تفاهم شد و براساس آن دارنده رمزارزی که استخراج را براساس مجوز قانونی انجام داده می‌تواند از رمزارزها برای واردات استفاده کند.

وی ادامه داد: سال ۹۹ هیات دولت آیین‌نامه ابلاغ کرد که به موجب آن افراد می‌توانند به صورت قانونی مجوز دریافت کنند و استخراج رمزارز انجام دهند. برهمین اساس افرادی که براساس قانون مجوز داشتند و استخراج انجام دادند می‌توانند رمزارز استخراجی خود را برای واردات ارائه کنند.

صالح آبادی گفت: روش و سازکار نحوه اجرای این فرآیند بین بانک مرکزی و وزارت صمت تفاهم شده و در حال حاضر به مرحله اجرایی رسیده است.

هرچند خبر اولین ثبت سفارش رسمی واردات با استفاده از رمزارزها منتشر شد، اما جزئیات دیگری در دسترس نیست و به گفته متولیان امر، باتوجه به اینکه سازکار این فرآیند مشخص شده و به مرحله اجرا رسیده، اما قرار نیست اطلاعاتی از این موضوع رسانه‌ای شود و در واقع فعلا به صورت محرمانه باقی می‌ماند. اما این خبر برای آگاهی تجار و متقاضیان واردات با رمزارز منتشر شد تا افراد بدانند از چه طریقی باید اقدام کنند.

اگر متقاضی واردات با رمزارز هستید، ابتدا وارد سایت سازمان توسعه تجارت به آدرس https://tpo.ir / شوید، سمت چپ سایت در بخش رویدادهای مهم تجاری روی گزینه اول یعنی «تسهیل تجارت با رمزارز» کلیک کنید. سپس وارد صفحه‌ای خواهید شد که سه بخش «شرکت‌های متقاضی استفاده از رمزدارایی در صادرات یا واردات»، «فرم ثبت نام شرکت‌های B۲B» و «شرکت‌های متقاضی استفاده از سازکار قرارداد هوشمند در توسعه تجارت» دارد که می‌توانید بنا به تقاضا و نیاز خود هر کدام از این گزینه‌ها را انتخاب و با تکمیل فرم مورد نظر درخواست خود را ثبت کنید.

در بخش «شرکت‌های متقاضی استفاده از رمزدارایی در صادرات یا واردات» فرم زیر در صفحه جدیدی برای شما باز می‌شود که باید نسبت به تکمیل آن اقدام کنید.

همانطور که رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد، زمستان سال گذشته نیز اعلام شده بود که در گام اول قرار است کسانی که خودشان به صورت قانونی استخراج رمزارز انجام داده‌اند بتوانند با استفاده از «رمزارز خود» شروع به واردات کنند که البته احراز کیف پول و یا اینکه آیا رمز ارز، تولیدی خود واردکننده است و یا مبادله‌ای است و مسائلی مانند اینهمه قابل اثبات و پیگیری هستند.

بر اساس آیین‌نامه منتشر شده، در گام دوم امکان استفاده از «رمز ارز غیر» نیز در سامانه فراهم خواهد شد. یعنی تولیدکننده مجازی که رمز ارز را استخراج کرده در سامانه عرضه می‌کند و واردکننده با تخصیص این ارز واردات خود را انجام می‌دهد. در فاز سوم هم واردات با استفاده از رمزارز حاصل از صادرات در این آیین‌نامه دیده شده است.

به این منظور سامانه‌ای شبیه به سامانه نیما تعریف شده که در آن صادرکننده با عرضه ارز خود در این سامانه رفع تعهد ارزی می‌کند و واردکننده هم میزان ارز مورد نیاز خود را تخصیص گرفته و واردات خود را انجام می‌دهد؛ بنابراین رفع تعهد ارزی از طریق رمزارزها در گام سوم اجرایی خواهد شد؛ به این شکل که فرد در قبال صادرات خود رمز ارز دریافت می‌کند.

او باید رمزارز را یا در یک صرافی داخل ایران یا خارج از ایران تبدیل به ارز فیات کند و با یکی از روش‌های مجاز (یا واردات در برابر صادرات یا به شکل ریالی یا عرضه در سامانه نیما) تعهد ارزی خود را رفع کند. در حال حاضر فرآیند کار این‌گونه است که وقتی متقاضی در سامانه می‌خواهد رمز ارز دریافت کند باید حساب واسطی وجود داشته باشد که این حساب واسط می‌تواند حاکمیت باشد.

در این شرایط فرد متقاضی ریال خود را واریز می‌کند تا رمز ارز دریافت کند. پس از اینکه رمزارز به کیف پول فرد رفت سامانه آن ریال را به حساب مالک رمز ارز واریز می‌کند؛ اما اگر ریال فرد متقاضی رمزپول باشد این می‌تواند به شکل هوشمند و خودکار به آسانی انجام شود. یعنی فرد ریال دیجیتال به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند کسی هم که قصد فروش رمزارز دارد رمز ارز را به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند. پس از آن خود قرارداد ریال را به او و رمز ارز را به فرد مقابل خواهد داد.

با این حال باید دید سازکار این روش وارداتی به همین صورت خواهد بود یا تغییراتی اعمال شده است. باید منتظر ماند و دید چه جزئیاتی از این فرآیند مهم اقتصادی منتشر خواهد شد؛ البته این موضوع نیز حائز اهمیت است که نهادهای متولی باید با تاجران و فعالان اقتصادی به ویژه بخش خصوصی در این باره مشورت کنند و دیدگاه و نظرات آنها را نیز جویا شوند تا در اجرا با مشکل و ابهامی مواجه نشوند.