محسن حسینی: شرکت‌های دانش‌بنیان بر سرمایه‌ای مشخص استوارند؛ علم، تخصص و مهارت از جمله ارکان اصلی و اساسی این سرمایه است. شرکت‌های دانش‌بنیان به موسسات خصوصی یا تعاونی‌هایی گفته می‌شود که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور عمل کرده و معمولا به دنبال تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر اقدام می‌کنند. به گزارش تجارت‌نیوز ، تغییرات گسترده در اقتصاد جهان در نهایت منجر به ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان شد. شرکت‌هایی که از چارچوب و ساختار سنتی فاصله گرفتند. در این شرایط، خدمات ابعاد و اهمیتی فراتر از تولید کلاسیک کالا به خود گرفت. شکل‌گیری مدلی جدید از شرکت‌های اقتصادی که با عنوان «دانش‌بنیان» شناخته می‌شوند نشانه‌ای از ظهور اتقلاب صنعتی سوم است. در همین راستا، توسعه نرم‌افزاری برای این واحدها از اهمیت بالایی برخوردار است. فراز و فرودهای شرکت‌های دانش بنیان پارک علم و فناوری دانشگاه علوم پایه در استان زنجان میزبان برخی شرکت‌های دانش‌بنیان است که در دو سه سال گذشته فعالیت‌های خود را آغاز کرده و زمینه را برای گسترش فعالیت‌های دانش‌بنیان نیز در کشور ایجاد کرده‌اند. شرکت دانش‌بنیان رویای عصر رایانه که در سال ۱۳۹۲ کار خود را آغاز کرد، شرکتی است که کار خود را با طراحی و تولید نرم‌افزار آغاز کرد. نرم‌افزارهای تولیدی این شرکت در زمینه دستگاه‌های کنترل کیفیت توان برق خلاصه می‌شد. یعنی نرم‌افزارها برای نصب بر سخت‌افزارها تولید می‌شد. احتمال بازگشت تحریم‌های بینالمللی به دنبال خروج ایالات متحده از برجام، هراس جهانی را در شرکت‌های فراملی برای همکاری با شرکت‌های ایرانی ایجاد کرد. رویای عصر رایانه در قراردادهای خارجی با شرکت‌های برون مرزی اقدام به واردات سخت‌افزار کرده و نرم افزار مناسب برای این دستگاه‌ها را تولید می‌کردند. اما از سال ۱۳۹۴ اعضای این شرکت تصمیم گرفته‌اند تا در کارگاه‌های داخلی، دست به کار تولید قطعات سخت افزاری بزنند. یکی از اعضای این شرکت در مورد فعالیت‌های رویای عصر رایانه به تصمیم سال‌های اخیر هیات مدیره این شرکت اشاره کرد و گفت: «در دو سال گذشته با بالا بردن ظرفیت‌های تولیدی تصمیم بر آن شد که در زمینه تولید سخت‌افزار نیز خود را در معرض آزمون قرار دهیم.» پیش از این تصمیم سخت‌افزارهای مورد نیاز را از کشورهایی چون کانادا وارد می‌کردند. البته ساخت سخت‌افزار مورد نیاز در داخل، بدون مشکل پیش نرفت. موانع پیش روی شرکت‌های دانش‌بنیان اساسی‌ترین ابزارهایی که در اختیار این شرکت‌ها قرار دارد در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات خلاصه می‌شود. یعنی در واقع برای استفاده از این ابزارها مرزها چندان اهمیتی نخواهند داشت. هر چند تصمیم‌های خارجی و داخلی در حوزه‌های اقتصاد و سیاست، می‌تواند تاثیر چشمگیری بر عملکردها داشته باشد. دو نمونه از چالش‌های کنونی برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در ایران که فعالیت‌های این شرکت‌ها را با مشکل روبرو می‌کند در بازار ارز و سیاست‌های بینالمللی علیه ایران می‌توان در نظر گرفت. احتمال بازگشت تحریم‌های بینالمللی به دنبال خروج ایالات متحده از برجام، هراس جهانی را در شرکت‌های فراملی برای همکاری با شرکت‌های ایرانی ایجاد کرد. پیش از این موضوع نیز بازار ارز نوسانات کم‌سابقه‌ای را تجربه می‌کرد. این نوسانات خرید و فروش و واردات سخت‌افزارها، بوردهای الکترونیکی و دیگر نیازهای وابسته به خارج را با مشکل روبرو می‌کرد. پس از تصمیم برای ساخت قطعات سخت افزاری، تولید بوردهای الکترونیکی نیز به چالشی جدید تبدیل شد. چرا که امکان تولید این بوردها در داخل وجود ندارد و شرکت‌هایی که با استفاده از این قطعات به فعالیت می‌پردازند ناچارند جایگزین‌های دیگری را پیدا کنند. کمپانی‌های چینی در این چارچوب به عنوان اولین جایگزین شناخته می‌شوند. بخشی از محصولات رویای عصر رایانه به محصولاتی برای کنترل و نظارت بر توان برق مربوط می‌شود. در این بخش سه مرحله تولید، توزیع و مصرف برق اهمیت بالایی دارند و سخت‌افزارها در این سه بخش مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از اعضای شرکت دانش‌بنیان رویای عصر رایانه به تجارت‌نیوز گفت: «مشتری‌های خاص و محدود در این زمینه موجب می‌شود که این شرکت به صورت مستقیم با مشتریان عمومی سر و کار نداشته باشد. نیروگاه‌ها، شرکت های تولیدی و مجموعه‌های صنعتی به عنوان کاربران محصولات این شرکت در زمینه نرم افزار و سخت افزار شناخته می‌شوند. از این رو ما در سال حدود ۱۰۰ قطعه تولید می‌کنیم.» او در ارتباط با چالش‌های کنونی به قیمت ارز اشاره کرد و گفت: «در شرایط با ثبات، افزایش قیمت ارز می‌تواند منجر به افزایش سود حاصل برای شرکت شود. چرا که تولید و صادرات این محصولات رونق شرکت را به دنبال خواهد داشت اما شرکت‌هایی که همزمان با صادرات، به واردات خدمات و محصولات نیز وابسته‌اند، از این رهاورد متضرر خواهند شد.» تحریم‌های بینالمللی و فضای مبهم در ارتباط با امکان تحریم نیز از سوی دیگر آرامش بازار را هدف قرار می‌دهد.» در این رابطه برخی قطعات سخت‌افزاری در بازارهای بینالمللی قیمتی حدود ۸ هزار دلار دارند که با افزایش بی‌سابقه قیمت دلار این ارقام با نوسانات در بازار مقصد روبرو می‌شوند.
