فاطمه قمری 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
چرا اسنپ و تپسی استارتاپ نیستند؟/ نقش نیروی انسانی در اقتصاد دانشبنیان
کارشناسان معتقدند که اهمیت نیروی انسانی در هر تیم استارتاپ و کسبوکار دانشبنیان به حدی است که بیش از هر چیزی باید به نیازهای آنها توجه کرد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، به اعتقاد کارشناسان برای استفاده از ظرفیت اقتصاد دانشبنیان بیش از هرچیزی باید به نیازهای نیروی انسانی متخصص توجه کرد. چرا که به نظر می‌رسد دولت برای نگهداری و مراقبت از منابع انسانی در فضای استارتاپ اهمیت کمتری قائل است.
همچنین، با توجه اینکه کشور با موج مهاجرت منابع انسانی روبه‌رو است و مدیر رصدخانه مهاجرت ایران از افزایش ۶۳ درصدی میل و تصمیم به مهاجرت در میان نیروی‌های استارتاپی خبر داده‌است. به نظر می‌آید که نهادهای مرتبط برای جلوگیری از معضل‌ها و آسیب‌ها باید بیشتر به منابع انسانی توجه کنند.
اقتصاد دانشبنیان یعنی اقتصاد انسان‌بینان
هادی فرحزادی، مشاور ارشد مدیریت و مسئول گروه خدمات مشاوره منابع انسانی سازمان مدیریت صنعتی در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: «معمولا نهادهای رگولاتوری و تصمیم‌گیران، درک درستی از اقتصاد دانشبنیان، فضای اکوسیستمی و استارتاپ‌ها به صورت ویژه ندارند، چرا که وضعیت با غیر دانش بنیان چندان فرقی نکرده‌است.»
او ادامه می‌دهد: «در اقتصاد سنتی، ماشین‌آلات و دستگاه‌ها مهم‌اند و کسی نمی‌پرسد دانش اصلی کجاست. اقتصاد دانشبنیان به معنای اقتصاد و کسب و کار انسان‌بنیان است. برای شکل‌گیری چنین اقتصادی، باید دید در قواعد و قوانین، چقدر به انسان توجه شده است.»
این کارشناس کسبوکار با تاکید بر اهمیت نیروی انسانی، بیان می‌کند: «مسئولان کشور تصور می‌کنند که باید از تیم‌های استارتاپ و شرکت‌های دانشبنیان مراقبت کنند. در حالی که باید به نیروی انسانی آنها توجه داشته باشند. هر قانونی که تصویب می‌شود باید برای حمایت از انسان‌ها باشد.»
فرحزادی توضیح می‌دهد:«نهایت درکی که در کشور از اهمیت نیروی انسانی وجود دارد، ایجاد بنیاد نخبگان بوده‌است. آن هم می‌شود فرایند تبدیل کردن افرادی که هیچ دست‌آورد عملیاتی نداشتند به کسانی که یک تصویر بزرگنمایی بیش از اندازه از خود دارند. که حتی ممکن است آنقدری که باید اثرگذار نباشند.»
او با اشاره به اینکه فهم موجود غیرعملیاتی و از اقتصاد دانشبنیان دور است، می‌گوید: «ما همیشه با ظاهر اکوسیستم فناوری و کسب‌وکارها روبه رو شدیم. به عنوان مثال ما نوع و ظاهر ساختمان تیم‌های استارتاپ و شرکت‌های دانشبنیان در کشورهای توسعه یافته را دیدیم و به این توجه نکردیم که جنس نیروهای آنها چیست. تصویری که داریم کتاب‌های زردی از افراد مشهور جهان مانند بیل گیتس و استیو جابز است. در چنین فضایی، تصویر واقعی از افرادی که کار را به جلو می‌برند، وجود ندارد.»
تمرکز بر روی نیازهای نیروی انسانی اهمیت دارد
فرحزادی با تاکید بر اینکه دولت باید آرامش را برای نیروی انسانی فراهم کند؛ ادامه می‌دهد:«برای توصیف شرایط کنونی تیم‌های استارتاپ و اقتصاد دانشبنیان، باید به چنین پرسش‌هایی پاسخ دهیم؛ جایگاه نیروی انسانی کجاست؟ چه اقدامی برای جلب رضایت افراد انجام شده است؟ چقدر برای آنها آرامش خاطر ایجاد می‌کنیم؟ اقتصاد دانشبنیان به افرادی نیاز دارد که روی دانش خود متمرکز شوند و دغدغه رفع موانع را نداشته باشند.»
او می‌گوید: «در سال ۱۹۱۸ دانشگاه هاروارد تحقیقی انجام داده‌است، مبنی بر اینکه نیروی خوب چگونه باید آموزش ببیند. آنها فهمیدند که مهندس خوب با چه معیارها و آموزشی تبدیل به نیروی انسانی خوب می‌شود. ما چقدر در کشور برای تربیت نیرو وقت گذاشته‌ایم؟ این کار رگولاتوری است و ما اغلب به سراغ آن نمی‌رویم.»
چرا اسنپ و تپسی استارتاپ نیستند؟
این کارشناس کسبوکار در پاسخ به این پرسش تجارت‌نیوز که چرا نظارت بر روی شرکت‌های مانند اسنپ و دیجی‌کالا کمتر شده، یا خودشان به یک نهادنظارتی تبدیل شدند، می‌گوید: «آنها دیگر استارتاپ نیستند. چرا که استارتاپ یک شرکت نوپا است. در ادبیات نوآوری، این اصطلاح به مجموعه‌‌ای با سه تا پنج سال سابقه گفته می‌شود. اسنپ و دیجی‌کالا اکنون مجموعه‌هایی مانند دیگر شرکت‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات هستند. هر کسی که در حوزه آی‌تی کار می‌کند، استارتاپ به حساب نمی‌آید. کسب‌وکارهایی مانند اسنپ و دیجی‌کالا از این مرحله عبور کرده‌اند.»
فرحزادی ادامه می‌دهد:«اسنپ و دیجی‌کالا بخشی از تولید ناخالص ملی را در اقتصاد کشور تامین می‌کنند. طبیعی است که آنها با دولت به معنای عام ارتباط برقرار کنند. به صورت کلی جابه‌جایی هدف و شرایط اقتصاد، این شرکت‌ها را به سمتی می‌برد که خودشان بر روی خودشان نظارت کنند.»
او توضیح می‌دهد: «اگر اقتصاد اوضاع خوبی داشته باشد، آنها به سمت فعالیت سازنده و توسعه اقتصادی پیش می‌روند. اما اگر اقتصاد بسته باشد، عرصه کارآفرینی و اکوسیستم استارتاپی نیز به سمت مسیرهای انحرافی پیش می‌رود.»
نظرات