اینترنت کودک، طرحی که دوباره شکست می‌خورد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، اواخر سال ۱۳۹۶ بود که دولت وقت طرحی با عنوان «سند حمایت و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان» را اجرا کرد تا براساس آن کودکان و نوجوانان کشور به اینترنت مناسب سن خود دسترسی پیدا کنند.

این طرح با واگذاری سیم‌کارت در بعضی مدارس کشور کلید خورد و بسیاری از والدین از آن استقبال کردند. اما کمتر از دو سال از اجرای این طرح نگذشته بود که متوقف شد.

حالا بعد از گذشت چند سال از آن روزها، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور از اجرای طرح جدیدی در این زمینه خبر داد.

عیسی زارع‌پور چند روز پیش در یک برنامه تلویزیونی گفت: « در هیچ کجای دنیا مثل ایران، بچه‌ها به این بی‌پناهی در فضای مجازی رها نشده‌اند. این فضا تهدیدهای بسیاری دارد. دولت‌ها نیز ابزارهایی را در اختیار خانواده‌ها قرار داده‌اند تا بچه‌هایشان را در فضای مجازی رها نکنند. تجربه ایمن یا جستجوی امن ادبیات کشورهای غربی است. حتی گوگل نیز سرویسی با عنوان Safe Search دارد که اگر آن را فعال کنید، به هر زبانی هر چه جستجو شود، محتوای غیراخلاقی نمایش نمی‌دهد. ما حتی ضعف اطلاع‌رسانی در معرفی این سرویس‌ها به مردم داریم.»

وزیر ارتباطات بدون اشاره به طرح شکست خورده چند سال پیش بار دیگر به سیم‌کارت و خدمات ویژه کودکان اشاره کرد. او گفت:« در این زمینه مجموعه‌ای از ابزارها را تدارک دیده‌ایم. به طور مثال خانواده‌ها با شماره‌گیری کد USSD که امکان تعریف رمز دارد، سیم‌کارت خود را به حالت کودک می‌برند. کودکان هنگام استفاده از اینترنت تنها به لیست سفیدی دسترسی دارند که با همکاری دستگاه‌های مختلف تعیین شد. همچنین سیم‌کارت ویژه کودک که شرایط آن در سال‌های گذشته فراهم شد و تاکنون یک میلیون از آن در کشور عرضه شده است به عنوان ابزاری در اختیار خانواده‌هاست که امکان کنترل و نظارت را برای والدین فراهم می‌کند.»

تولید محتوا؛ مهم‌ترین بخش اینترنت کودک

سخنان اخیر وزیر ارتباطات نشان می‌دهد که این طرح به زودی به مرحله اجرا می‌رسد. اما سوال اینجاست آیا تمهیداتی که برای اجرای آن اندیشیده شده جلوی شکست دوباره آن را می‌گیرد یا نه؟

خسرو سلجوقی مجری سابق سند حمایت و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: طرح اینترنت کودک که چند سال پیش اجرایی و بعد از مدتی متوقف شد به دلیل نبود همکاری لازم بین بعضی نهاد‌ها به بن‌بست رسید.

او ادامه می‌دهد: مهم‌ترین بخش اینترنت ویژه کودکان و نوجوانان به تولید محتوای مناسب مربوط می‌شود و اگر این اتقاق به درستی صورت نگیرد، این طرح موفق نخواهد بود.

سلجوقی با بیان اینکه توسعه اینترنت کودک یک طرح فرابخشی است، اظهار می‌کند: تنها با قفل کردن و بستن محتوای نامناسب فضای مجازی، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. باید زمینه لازم برای تولید محتوا محیا شود.

او اضافه می‌کند: برای تولید محتوا نیز باید سرمایه‌گذاری اتفاق بیفتد و طبیعتاً بخش خصوصی باید وارد این عرصه شود. بخش‌خصوصی زمانی وارد می‌شود که از نظر اقتصادی به‌صرفه باشد.

ضرورت حمایت دستگاه‌های مختلف برای تولی محتوا

این کارشناس فناوری اطلاعات تاکید می‌کند: علاوه‌ براین حمایت دستگاه‌های مختلف نیز برای تولید محتوا ضروری است. درحال حاضر کشور ما حدود ۲۲ میلیون کودک و نوجوان دارد. وزارت آموزش و پرورش خود را موظف می‌داند که بر محتوای تولید اینترنت کودک نظارت داشته باشد. اما نه برنامه‌ای برای چنین نظارتی دارد و نه منابع انسانی که بتواند محتوای تولیدی را نظارت و رصد کند.

سلجوقی اضافه می‌کند: از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به گونه‌ای دیگر خود را موظف می‌داند که بر هرگونه محتوای اینترنتی نظارت داشته باشد. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز دلایل خود را برای تایید محتوای اینترنتی دارد. هرکدام از این نهادها، نگاه بخشی به فرآیند تولید محتوا دارند و متاسفانه این نگاه هنوز فرابخشی و ملی نیست.

او می‌گوید: به این ترتیب بخش خصوصی برای تولید محتوای مرتبط به کودکان با یکسری چالش‌ها ‌و موانعی روبرو می‌شود که از خیر کار می‌گذرد. به همین دلیل فرآیند تولید محتوا با مشکل روبرو می‌شود.

از نقاط ضعف و قوت طرح گذشته استفاده شود

او با بیان اینکه باید راهی برای هموار کردن فرآیند تولید محتوا اندیشیده شود،می‌گوید: واگذاری سیم‌کارت کودک تنها بخش کوچکی از این جورچین است. اگر تولید محتوا به درستی اتفاق نیفتد تمام این طرح شکست می‌خورد.

سلجوقی تاکید می‌کند: امیدوارم در طرح جدید به گذشته نگاه شود و نقاط قوت و ضعف آن مورد بررسی قرار بگیرد. مسیری که رفتیم را دوباره تکرار نکنیم تا به بهترین شکل به موفقیت برسیم.