با زباله‌های الکترونیکی چه باید کرد؟ / کوه زباله یا معدن طلا و مس؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، در دو ماه گذشته، کمپانی‌های اپل، گوگل و سامسونگ همگی جدیدترین مدل‌های گوشی هوشمند و سایر محصولات خود را معرفی کردند تا مشتریان قبل از تعطیلات سال نو خود را به‌روز کنند. اما در این فرآیند، این شرکت‌ها و سایر شرکت‌های محصولات الکترونیکی ممکن است به یک مشکل رو به رشد دامن بزنند و آن هم مشکل زباله‌های الکترونیکی است.

طول عمر محدود بسیاری از گجت‌های فناوری همراه با گزینه‌های محدود برای تعمیر دستگاه‌های قدیمی‌تر، باعث شده است که موضوع زباله‌های الکترونیکی در طول سال‌ها به یک نگرانی زیست‌محیطی تبدیل شود. داده‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که جهان در سال ،۲۰۱۹ ۵۳٫۶ میلیون تن زباله الکترونیکی تولید کرده است که تنها ۱۷٫۴ درصد از آن بازیافت شده است.

روز جمعه روز جهانی زباله‌های الکترونیکی بود، فرصتی سالانه برای تأمل در مورد تأثیرات زباله‌های الکترونیکی و انجام اقدامات بیشتر برای تعمیر یا بازیافت آنها. انجمن ضایعات تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی (WEE) که یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در بروکسل است و از سال ۲۰۱۸ این مناسبت را رهبری کرده است، گفت که تمرکز امسال بر روی انجام اقداماتی در خصوص زباله‌های الکترونیکی کوچک است. زباله‌هایی که بسیاری از افراد ممکن است ناخواسته آنها را احتکار کنند، از جمله وسایل قدیمی مانند تلفن‌های همراه، هدفون،ریموت کنترل‌ها و ماوس کامپیوتر.

پاسکال لروی، مدیر کل انجمن WEE در بیانیه‌ای گفت: «مردم متوجه نمی‌شوند که همه این اقلام به‌ظاهر بی‌اهمیت ارزش زیادی دارند و در سطح جهانی حجم عظیمی از زباله‌های الکترونیکی را تشکیل می‌دهند». موضوع زباله‌های الکترونیکی چیزی فراتر از تمیز کردن کشوهای کمد شماست.

تهدید انسانی در کنار تهدید زیست‌محیطی زباله الکترونیک

آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده می گوید که بخش زیادی از زباله‌های الکترونیکی به کشورهای در حال توسعه ارسال می‌شود که فاقد ظرفیت لازم برای نپذیرفتن این واردات یا زیرساخت کافی برای بازیافت ایمن آنها هستند. سازمان بهداشت جهانی همچنین هشدار داد که در کشورهای در حال توسعه از کودکان، با توجه به اندازه کوچک دست‌ها، برای جستجو در کوه‌های زباله‌های الکترونیکی و پیدا کردن مواد ارزشمندی مانند مس، نقره، پالادیوم و غیره استفاده می‌شود. این سازمان می‌گوید بیش از ۱۸ میلیون کودک در معرض طیف وسیعی از تأثیرات منفی این کار بر سلامتی خود قرار دارند، زیرا در صنعت غیررسمی پردازش زباله الکترونیکی مشغول هستند.

راه‌های خلاص شدن از زباله‌های الکترونیکی

با توجه به میزان تلفن‌ها، لپ‌تاپ‌ها و شارژرهایی که در خانه انبار شده‌اند، چند قدم وجود دارد که می‌توان برای کاهش بار زباله‌های الکترونیکی برداشت.
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که خدمات دفع زباله‌های الکترونیکی را ارائه می‌دهد، کارشناسان می‌گویند که این یکی از ساده‌ترین و شهودی‌ترین راه‌ها برای خلاص شدن از وسایل قدیمی است. این امکان در کشوری مانند ایران حداقل به شکلی که در دسترس عموم مردم باشد وجود ندارد. در نتیجه تحویل این وسائل به مراکز بازیافت راه حل ساده‌تر و امکان‌پذیرتری است.

در کشورهای جهان، ائتلاف‌های مختلفی در سال‌های اخیر پدید آمده‌اند تا به مصرف‌کنندگان این امکان را بدهند که این دستگاه‌های قدیمی را دفع کنند. آنها برای مثال ابزارهای آنلاینی را برای یافتن مراکز بازیافتی که گواهینامه آنها را تأیید کرده‌اند ارائه می‌دهند. تأثیر نهایی بازیافت زباله‌های الکترونیکی می‌تواند خیره‌کننده باشد. EPA می گوید به ازای هر ۱ میلیون تلفن همراه بازیافت شده، حدود ۱۶ هزار کیلوگرم مس، ۳۵۰ کیلوگرم نقره، ۳۴ کیلوگرم طلا و ۱۵ کیلوگرم پالادیوم قابل بازیافت است.

برخی از خرده‌فروشان بزرگ دنیا مانند Staples و Best Buy نیز برنامه‌هایی دارند که به مشتریان اجازه می‌دهد زباله‌های الکترونیکی را برای بازیافت تحویل دهند. و بسیاری از تولیدکنندگان، از جمله اپل، برنامه‌هایی دارند که در ازای تحویل وسایل قدیمی، اعتبار یا بازیافت رایگان ارائه می‌دهند. گوگل نیز گزینه‌ای را برای درخواست برچسب حمل و نقل رایگان پست در برخی از گجت‌ها و وسایل الکترونیکی استفاده شده که قابلیت بازیافت دارند، ارائه می‌دهد.

برای خرید وسایل الکترونیکی جدید عجله نکنید!

مصرف‌گرایی یکی از دلایل اصلی افزایش بحران زباله‌های الکترونیکی است. حامیان محیط زیست می گویند مهم‌ترین گام برای مقابله با مشکل فزاینده زباله‌های الکترونیکی این است که سعی کنید تا زمانی که ممکن است از وسایل الکترونیکی خود استفاده کنید. تولیدکنندگان برای استفاده از تاکتیک‌های مختلف با هدف واردار کردن مشتریان به ارتقای لوازم الکترونیکی، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. سیاست‌گذاران اخیراً تغییراتی را اعمال کرده‌اند تا شرکت‌ها را تشویق کنند تا تعمیر لوازم الکترونیکی مصرفی را برای مشتریان آسان‌تر کنند و از ظهور جنبش «حق تعمیر» حمایت کنند.

در اوایل سال جاری، اپل و سامسونگ فروشگاه‌های تعمیر سلف‌سرویس خود را راه‌اندازی کردند و قطعاتی را برای کاربرانی که به دنبال خودتعمیری گوشی‌های هوشمندشان هستند، ارائه می‌کردند. گوگل به طور مشابه اعلام کرد که در سال جاری، قطعات اصلی پیکسل را برای افرادی که می‌خواهند خودشان تلفن همراهشان را تعمیر کنند، در یک فروشگاه آنلاین ارائه می‌دهد.