اینترنت طبقاتی یعنی قطع کامل اینترنت

به گزارش تجارت‌نیوز ، به طور خلاصه در اینترنت طبقاتی افراد مختلف به سطوح متفاوتی از این شبکه بین‌المللی دسترسی دارند و از دسترسی به بخش‌های دیگر محروم خواهند بود. اما با وجود مخالفت‌های گسترده با این طرح چند روز پیش اعلام شد که معاونت علمی ریاست جمهوری تصمیم گرفته تا بسته اینترنت ویژه را برای برخی از افراد و مشاغل راه‌اندازی کند.

این درحالی است که تا چند ماه گذشته، بسیاری از مسئولان اجرای اینترنت طبقاتی را تکذیب می‌کردند و به اعتقاد آن چیزی به نام اینترنت طبقاتی وجود نداشت. اما حالا آنطور که از سخنان روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی ریاست جمهوری برمی‌آید، قرار است اینترنت بدون فیلتر برای برخی از مشاغل فراهم شود. البته او نام این اینترنت را به «اینترنت ویژه» تغییر داده است!

در نمایشگاه اینوتکس 2023 که تا 22 اردبیهشت در پارک فناوری پردیس در حال برگزاری است، روز گذشته، نشستی با موضوع مخالفت با اینترنت طبقاتی برگزار شد. در این نشست سه فعال حوزه ICT یعنی محمد کشوری، مدیر اندیشکده طیف، محمد حافظ حکمی، عضو هیئت‌مدیره شرکت کسب‌وکاری دنیای اقتصاد و حامد بیدی، مدیرعامل کارزار، درباره اینترنت طبقاتی و تبعات اجرایی شدن آن به بحث و تبادل نظر پرداختند.

تیشه به ریشه نوآوری با اینترنت طبقاتی

محمد کشوری، مدیر اندیشکده طیف در بخش نخست این نشست گفت: «اینترنت طبقاتی قبل از هر چیز یک منطق غیرذاتی بوده و درواقع منطق عرضی است. به این معنی که رگولاتور توقع دارد اینترنت هم مانند سینما، مطبوعات و مواردی از این دست باشد.» به گفته مدیر اندیشکده طیف، چیزی که حکمرانان ترجیح می‌دهند درباره اینترنت وجود داشته باشد، اینترنتی است که به مانند بقیه امور فرهنگی در داخل کشور، کاملاً تحت اشراف، سیاست‌گذاری و حاکمیت داخلی باشد.

به عقیده کشوری، بین موافقان این طرح یک اتفاق نظری شکل گرفته است با این عنوان که برای هر گروهی با یک دلیل موجه اینترنت ارائه شود. اما بحث امکان‌پذیری چنین چیزی مطرح می‌شود که اساسا ممکن نیست. ازهمین‌رو در دنیای واقعی با اجرای اینترنت طبقاتی با مشکلی مواجه خواهیم شد که حاکمیت در صورت اجرای طرح هم چوب را می‌خورد و هم پیاز را.

محمد حافظ حکمی، عضو هیئت‌مدیره شرکت کسب‌وکاری دنیای اقتصاد نیز با بیان اینکه موافقان این طرح بر این باورند که باید کانال‌های ارسال پیام به‌طور کامل بسته شود، گفت: «حقیقت این است که تصمیم‌گیران سیاست‌ها با جهان شبکه‌ای مشکل دارند و معتقدند ورودی ارائه دیتا و اطلاعات باید کنترل‌شده باشد.»

به باور او، در جریان برنامه‌ریزی‌ها، مدام مفاهیم و موضوعات جعل می‌شوند. در این روند است که تیشه به ریشه نوآوری زده می‌شود و کشور به طرح صیانت می‌رسد. براساس توضیحات حکمی، ایده‌پردازان اینترنت طبقاتی قصد دارند حق طبیعی دسترسی به اینترنت را به‌عنوان یک امتیاز ویژه به افراد بدهند.

اینترنت طبقاتی به قطع کامل اینترنت منجر می‌شود

به گفته حامد بیدی، مدیرعامل کارزار بحث اینترنت طبقاتی را باید در یک زمینه کلی با توجه به نگاه حکمرانی و چیده‌شدن اجزای نظام دید. اینترنت طبقاتی یکی از مراحل نقشه راهی است که در نهایت به قطع اینترنت به‌عنوان یک شبکه جهانی منجر خواهد شد.»

شبکه داخلی کنترل‌شده و قابل مدیریت و با کاربران کاملاً احرازهویت‌شده؛ این‌ها مواردی است که اینترنت طبقاتی به‌دنبال آن است. حامد بیدی با گفتن این موضوع اعلام کرد: در این روند افراد احرازهویت‌شده اگر خارج از قوانین تعریف‌شده عمل کنند، مورد بازخواست و پرسش قرار خواهند گرفت.

به گفته بیدی، این روایت از ابتدا با نگاهی جذاب شروع شد: «سرورهای خارجی به داخل آورده شدند، اینترنت کودک مطرح شد، حالا که تحریم هستیم، پس یکسری خدمات را خودمان بسازیم. در مرحله بعد تصمیم آن شد که پلتفرم‌های خارجی موجود را هم به شکل ایرانی بسازیم.»

براساس توضیحات مدیرعامل کارزار، تصمیم‌گیران بر این باورند که فرد بی‌سواد نباید دسترسی به اینترنت آزاد داشته باشد.

ارائه فیلترشکن از طرف فیلترکننده در هیچ کجای دنیا وجود ندارد

طی چند وقت اخیر درخواست سازمان‌ها و افراد برای دریافت اینترنت طبقاتی بالا گرفته است و از آنجایی که بحث برداشتن فیلترینگ اینترنت برای اساتید دانشگاه‌ها و مشاغل دیگر، از مدت‌ها پیش مطرح شده بود، اکنون ظاهرا وارد فاز اجرای آزمایشی شده است. حتی برخی از شنیده‌ها حاکی از آن است که وزارت ارتباطات مجوزهایی برای ارائه VPN قانونی برای استفاده برخی مشاغل و گروه‌های هدف اینترنت ارائه خواهد کرد و بعد همه فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها مسدود می‌شوند.

کشوری در این زمینه به مقایسه ایران و جهان در این زمینه پرداخت و گفت: «حالا باید دید دنیا با این چالش جهانی چطور مواجه شده است؟ مواجهه در ایران با این موضوع از دو منظر شکل گرفته. برخی فیلترینگ را طرح کردند و در ادامه فضایی را برای امکان استفاده از اینترنت با استفاده از فیلترشکن توسط کاربران باز گذاشته‌اند و برخی روشی را پیشنهاد دادند که براساس آن فیلترینگ به‌طور گسترده اعمال می‌شود و اجازه دسترسی به همین محتوای فیلترشده هم از طرف فیلترکننده دوباره صادر می‌شود.»

به باور کشوری، شیوه دوم فیلترینگ که با ارائه فیلترشکن از طرف فیلترکننده همراه است، در هیچ کجای دنیا اجرا نشده. او باور دارد هیچ سرزمینی وجود ندارد که دسترسی به اینترنت را نامشروع بداند و برای دسترسی خود راهکار دهد. از آنجایی که این روش در هیچ نقطه‌ای از دنیا ایجاد نشده است، به اعتقاد کشوری، می‌تواند دلیلی بر شکست‌خورده بودن این روش باشد.

او همچنین گفت: «از طرفی این شکست وضعیت فیلترینگ را از قبل هم بدتر خواهد کرد، چون تبعیض قائل می‌شود و این تبعیض ممکن است تبعات منفی بعدی بیشتری داشته باشد.»

اینترنت طبقاتی تبعیض در روز روشن است

بیدی در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر اینکه مشکلات اینترنت طبقاتی کاملا روشن است، گفت: «در این روند این سؤال مطرح است که چطور ممکن است بخواهیم تبعیض در روز روشن را تجویز کنیم. نمی‌توان با شعار برابری و عدالت در نهایت به تبعیض حاصل از نوع دسترسی خاص به اینترنت رسید.»

او با توضیح درباره تغییر پارادایم حاصل از زندگی تحت شبکه گفت: «زندگی دیجیتال و زندگی تحت شبکه پارادایم نوینی را مطرح کرده و برای استفاده از آن باید در مورد تک‌تک قوانین و سنت‌های کلیشه‌ای بازنگری کنیم. نیازمند یک قانون جدید هستیم که این پارادایم را درج کند.»

بیدی همچنین با تأکید بر اینکه جریان زیرساختی اینترنت کشور هم مسیر اشتباهی را طی می‌کند، گفت: «ایده‌های زیرساختی هم براساس ایده توتالیتر است. از همین‌ رو است که با قطعی و مشکل در یک دیتاسنتر همه شبکه‌های اجتماعی داخلی دچار مشکل می‌شوند.»

به باور او، هدف و استراتژی مدیریت اینترنت اشتباه است و در این روند نمی‌توان مدعی پایش محتوا برای کودک شد: «در حال‌ حاضر این کودکان هستند که فیلترشکن برای والدین نصب می‌کنند. نمی‌توان با این روند دغدغه کودک را طرح کرد.»

بیدی همچنین معتقد است نگاه یک‌سویه قبل از پارادایم دیجیتال قابل اجرا بود، اما حال با پارادایم دیجیتال نمی‌توان چنین برنامه‌ای را اجرایی کرد.

حالا اما با شدت گرفتن محدودیت‌های اینترنت و پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در کشور، ظاهرا اینترنت طبقاتی به تدریج راه‌اندازی خواهد شد و در این طرح مردم به بخش‌های مختلف دسته‌بندی شده و به هر بخش طبق مقررات، اینترنت با میزان محدودیت تعیین شده ارائه می‌شود.

با وجود اینکه گزارش‌ها گویای اجرای اینترنت طبقاتی است، اما هنوز جزئیات این طرح به صورت رسمی اعلام نشده است. چه بسا بدون اینکه جزئیات خبری به صورت رسمی منتشر شود، دسترسی به اینترنت برای هر قشر جامعه متفاوت شود.