حساب ویژه سرمایه گذاران خطرپذیر روی اهداف جنگی/ استارتاپ‌های آمریکایی به ماموریت نظامی می‌روند

زهرا نوری درخشان: به گزارش تجارت‌نیوز ، اختلافات نظامی بین کشورها، فرصتی برای استارتاپ‌های فناوری نظامی فراهم کرده تا با ارائه راهکارهای فناورانه، سرمایه‌های کلانی از سرمایه گذاران خطرپذیر جذب کنند. این رویه در سیلیکون ولی نیز شدت گرفته و دولت آمریکا بعد از تهاجم روسیه به اوکراین، توجه ویژه‌ای به استارتاپ‌های این حوزه نشان داده است.

تغییر رویکرد سرمایه‌گذرای خطرپذیر به سمت فناوری دفاعی

سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های فناوری نظامی در حال رشد است، زیرا جنگ در اوکراین و تنش‌های جغرافیایی با چین، باعث افزایش اعتماد بین استارتاپ‌های این حوزه و دولت آمریکا شده است. به همین دلیل قراردادهای سودآوری از سوی دولت به شرکت‌های سیلیکونی‌ولی اعطا شده تا سامانه‌های دفاعی پیشرفته تولید کنند.

بر اساس داده‌های پیچ‌بوک (PitchBook)، سرمایه گذاران خطرپذیر آمریکایی در پنج ماه اول امسال بیش از 200 معامله در زمینه دفاع و هوانوردی به ارزش تقریبی 17میلیارد دلار (بیش از کل مبلغی که در طول سال 2019 در این حوزه جمع‌آوری شده بود) منعقد کرده‌اند.

این رونق بی‌شباهت به اقبال سرمایه‌گذاران در بخش هوش مصنوعی نیست؛ اقبالی که به‌رغم رکود گسترده‌ای که موجب کاهش سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها در سایر بخش‌های صنعت فناوری شده بود، همچنان به قوت خود باقی است.

براساس داده‌های پیچ‌بوک، سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایالات متحده در استارت‌آپ‌های حوزه دفاعی از مبلغی معادل کمتر از 16 میلیارد دلار در سال 2019، به 33 میلیارد دلار در سال 2022 افزایش یافته است. سرمایه‌گذاران در سه ماهه اول سال جاری به طور بی‌سابقه‌ای 14.5 میلیارد دلار را در این شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری کردند.

سیلیکون‌ ولی برای سال‌ها از فناوری دفاعی دوری می‌کرد، اما سؤال اینجاست که چرا این سیاست توام با احتیاط را در پیش گرفته بود؟ شاید بتوان گفت به دلیل ارتباط با درگیری‌های بحث‌برانگیز برون‌مرزی و احتیاط نسبت به روند تدارکاتی به‌شدت آهسته و خطرناک پنتاگون که به طور معمول از پیمانکاران دفاعی معتبر حمایت می‌کند، در تصمیم‌گیری‌های خود جانب احتیاط را رعایت می‌کرد.

اما به نظر می‌رسد رویکرد آنها تغییر کرده است. بر اساس مصاحبه‌های انجام‌شده با بیش از 15 سرمایه‌گذار و بنیان‌گذار، این احتیاط جای خود را به این باور داده است که شرکت‌های نوپا در نهایت قادر به دریافت قسمت قابل توجهی از بودجه دفاعی عظیم آمریکا هستند. این بودجه طی دو دهه به رکورد 886 میلیارد دلاری برای سال 2024 رسیده است.

اقبال به فناوری دفاعی در صندوق‌های بزرگ سرمایه‌گذاری

شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگی از جمله آندریسن هورویتز و سکویا کپیتال شروع به سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی کردند که مشغول به تولید محصولات دفاعی هستند. سکویا کپیتال، در ابتدای سال جاری حدود 6 میلیون دلار در شرکت ماش اینداستریز سرمایه‌گذاری کرده است. ماش اینداستریز توسط اتان تورنتون، یک جوان 19 ساله که تحصیلات خود را در دانشگاه ام آی تی رها کرده بود، در سال قبل تأسیس شده و در زمینه توسعه سلاح‌ها و سامانه‌های دفاعی با استفاده از هیدروژن فعالیت می‌کند.

شرکت اندوریل اینداستریز، یک شرکت فناوری دفاعی با ارزش 9 میلیارد دلار بوده که بزرگترین سرمایه‌گذار آن صندوق سرمایه‌گذاری آندرسون-هوروویتز است. این شرکت اخیرا اعلام کرده که در مذاکراتی برای توسعه سلاح‌های اولیه خود، نسخه‌ای از پهپادهای خودکارش را با نام "مهمات سرگردان" به‌وجود آورده است، یعنی سامانه‌های سلاح هوایی که قادرند به صورت منفعلانه منتظر هدفی بمانند و سپس حمله کنند.

سال گذشته، شرکت اندوریل مستقر در لس آنجلس، قراردادی به ارزش یک میلیارد دلار را از سوی فرماندهی عملیات ویژه آمریکا (US Special Operations Command) به دست آورد تا رهبری فرآیند یکپارچه‌سازی سیستم‌ها برای شناسایی، پیگیری و از بین بردن پهپادهای دشمن را برعهده داشته باشد.

ترزا کارلسون که قبلا در تلاش‌های آمازون برای فروش سرویس رایانش ابری AWS خود به دولت ایالات متحده سرمایه‌گذاری کرده و اخیرا نیز به عنوان مشاور به شرکت سرمایه‌گذاری جنرال کاتالیست سیلیکون‌ولی پیوسته است، گفت: «ما در جنگ هستیم، این یک واقعیت است. اکنون باید به این فکر کنیم که چگونه از فناوری در انواع مختلفش استفاده ‌کنیم.»

جنرال کاتالیست که 33 میلیارد دلار سرمایه تحت مدیریت خود دارد، در ماه آوریل برای حمایت از شرکت‌های دفاعی و اطلاعاتی، روش «تاب‌آوری جهانی» را راه‌اندازی کرد.

تغییر بازی در فناوری نظامی جهان

به گفته براون، مدیر سابق نوآوری دفاعی آمریکا، شروع جنگ روسیه و اوکراین یک «تغییر بازی» برای منافع نظامی ایالات متحده در فناوری تجاری بوده است. جنگ در اوکراین با ترکیبی از جنگ خندقی سنتی و سیستم‌های پیشرفته فناوری مانند ارتباطات ماهواره‌ای، اطلاعات هوشمند و پهپادهای خودکار شکل گرفته است.

شرکت‌های خصوصی مانند گروه دفاعی هاک‌آی ۳۶۰ مستقر در ویرجینیا و اسپیس ایکس (SpaceX) متعلق به ایلان ماسک، تصاویری راداری-ماهواره‌ای به اوکراین ارائه دادند که برای تشخیص حرکت کاروان‌های روسی کاربرد دارد و همچنین اینترنتی در اختیارشان گذاشته‌اند که در برابر پارازیت‌های مسدودکننده روسیه، مقاوم است.

براندون تسنگ، یکی از بنیان‌گذاران و رئیس شیلد ای آی (ShieldAI) (استارت آپی به ارزش 2.7 میلیارد دلار که خلبانان جنگنده و پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی را تولید می‌کند)، می‌گوید: « افزایش اقبال در مقایسه با زمانی که در سال ۲۰۱۵ شروع کردیم، به طور قابل توجهی تغییر کرده است. در آن سال ما به 30 سرمایه‌گذار پیشنهاد دادیم و دقیقاً 30 عدد «نه» گرفتیم. سپس جنگ اوکراین و روسیه آغاز شد و ناگهان همه نگاه‌ها به سمت آن چرخید. صندوق‌هایی که فکر می‌کردند پیشنهاد ما بی‌ارزش است، دیگر آنگونه نیستند.»

ظهور یونیکورن‌های مبتنی بر فناوری دفاعی

با تغییر سیاست‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر به سمت شرکت‌های نوپای فعال در زمینه دفاعی، شاهد شکل‌گیری تک‌شاخ‌های متعددی در این زمینه هستیم، به طوری که شش یونیکورن فناوری دفاعی (استارت‌آپ‌هایی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) از سیل منابع مالی بیرون آمده‌اند:

1. شیلد ای آی (ShieldAI)
2. هاک‌آی ۳۶۰ (HawkEye 360)
3. اندوریل (Anduril)
4. ریبلیون دفاع (Rebellion Defense)
5. پالانتیر (Palantir)
6. اپایروس (Epirus)

چالش‌های پیش‌روی استارتاپ‌های فناوری دفاعی

برخی از بنیان‌گذاران فناوری دفاعی هشدار داده‌اند اگرچه فرآیند تدارکات عمومی بهبود یافته است، اما هنوز به‌طور زجرآوری کند است.

برندون تسنگ، بنیان‌گذار شرکت شیلد ای آی، در مورد "دره مرگ" هشدار داد. دره مرگ اشاره‌ای به بازه زمانی طولانی بین توسعه نمونه‌ای اولیه و دریافت یک قرارداد دفاعی دولتی است که در طی این زمان، شرکت‌های جوان احتمالاً با کمبود نقدینگی مواجه می‌شوند و شکست می‌خورند.

بر اساس گفته بنیان‌گذار یکی از شرکت‌های یونیکورن فناوری دفاعی که در حال حاضر به عنوان یک سرمایه‌گذار در یک شرکت سرمایه‌گذاری بزرگ مستقر در سان‌فرانسیسکو فعالیت می‌کند، قراردادهای بزرگ اختصاص‌داده‌شده به شرکت‌هایی مانند اندوریل و شیلد ای آی هنوز هم استثنا هستند.

این شخص اظهار داشت: «هنوز هم فروش به دولت آمریکا بسیار سخت است؛ بنیان‌گذاران با مجموعه‌ای از مزایای ناعادلانه مواجه هستند. برخی از شرکت‌های دفاعی با ارزش بالا هنوز هم به انتظارات سرمایه‌گذاران پاسخگو نشده‌اند.»

برت گرانبرگ، بنیان‌گذار ونیور لبز می‌گوید: «کلید موفقیت این است که خدمات را مستقیماً به افرادی بفروشید که در حال انجام ماموریت هستند. اگر این راه حل را پیدا کنید، قراردادهایی با ارزش 8 یا 9 رقمی خواهید داشت.»

به گفته دو نفر از افراد مطلع، درآمد آزمایشگاه وانوار در سال گذشته به دلیل افزایش قراردادهای دولتی از 3 میلیون دلار به حدود 25 میلیون دلار افزایش یافت. این شرکت که ارتباطات جهانی را برای ارائه اطلاعات نظامی تجزیه و تحلیل می‌کند، در ماه ژانویه 75 میلیون دلار از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مانند فلیس ونچرز سرمایه جذب کرد.

اهرم تشویق ایالات متحده آمریکا برای رشد فناوری دفاعی

در سال‌های اخیر، ایالات متحده مجموعه‌ای از سازمان‌های دولتی را برای تشویق به توسعه بیشتر فناوری در بخش خصوصی با کاربردهای امنیت ملی راه‌اندازی کرده است، از جمله واحد نوآوری دفاعی در سال 2015 و آفورکس در سال 2017 که به شرکت‌های خصوصی اجازه می‌دهد فناوری نوآورانه خود را به نیروی هوایی آمریکا بفروشند.

در سال 2019، ایالات متحده یک شاخه نظامی جدید به نام نیروی فضایی (Space Force) را برای انجام عملیات نظامی در فضای بیرونی جو ایجاد کرد که برای یک دوره جدید از جریانات سرمایه‌گذاری خصوصی روی فناوری دفاعی متمرکز بر جنگ در فضا بود. شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک یکی از بزرگترین برندگان خصوصی بوده و قراردادهای بزرگی برای کمک به ساخت ماهواره‌های ارتباطی و ردیابی موشک دریافت کرده است.

اکنون، تعداد قابل توجهی از سرمایه‌گذاران بر این باورند که پیشرفت‌های تکنولوژیکی اخیر پیرامون هوش مصنوعی، مسئولیت بیشتری را بر دوش استارتاپ‌های سیلیکون‌ولی برای کمک به تلاش‌های دفاعی ایالات متحده ایجاد کرده است.

دان گواک، شریک مدیریت در سرمایه‌گذاری‌های خصوصی Point72 می‌گوید: «عقل رایج برای بنیان‌گذاران از لحاظ تاریخی این بوده است: یک استارت‌آپ متکی به فروش به دولت ایجاد نکنید.»

او با اشاره به توسعه سریع هوش مصنوعی گفت: «اکنون یک پیشرفت فناوری وجود دارد که فکر می‌کنم می‌تواند تعادل قدرت بزرگ جهان را تغییر دهد، آخرین باری که چنین اتفاقی رخ داد، مربوط به بمب اتمی بود. در نهایت مشاهده می‌کنیم که دولت اقداماتی برای پیروزی در مسابقه فناوری انجام می‌دهد.»