با وجود شرکت پست نوآوری در صنعت لجستیک محکوم به شکست است

جواد راشدی: به گزارش تجارت‌نیوز ، پنل لجستیک نوین در کسب و کار‌ها در رویداد میز کارآفرینان خاورمیانه، روز پنجشنبه در فضای باز کاخ نیاوران برگزار شد. در این پنل که در ارتباط با صنعت لجستیک و چالش‌های آن در ایران صحبت شد، رامین سمیع‌زاده مدیرعامل جابار، مهناز علمایی مدیرعامل اسپید، علیشاد اعتضادی مدیرعامل دیجی اکسپرس، مهرداد محمدی مدیرعامل شرکت تاپین و سیداحمد نبی‌پور مدیرعامل گنجه برگزار شد.

در ابتدا سمیع‌زاده، به تحول اساسی در دنیای لجستیک اشاره کرد و گفت: پارادایم سنتی لجستیک کالا که صرفا انتقال بار بوده است، جای خودش را به عرصه جدید‌تری از خدمات در صنعت لجستیک داده و تعریف جدیدی پیدا کرده است: در حال حاضر قبل از اینکه لجستیک اتفاق بیفتد، دیتا شروع به تولید می­‌کند.

چون ما به عصر IOT یا اینترنت اشیا وارد شده‌ایم. مثلا جای هر چیزی را در یخچال مشخص می‌کنید و به محض تمام‌شدن کالا، یخچال خودش تشخیص می‌دهد که اطلاعات را تولید و صادر کند تا برای شما آن کالا را بیاورند؛ یعنی در اینجا قبل از اینکه لجستیک صورت بگیرد، تولید دیتا صورت گرفته است.

باید لجستیک را بازتعریف کنیم

سمیع‌زاده در ادامه اضافه کرد: در صنعت لجستیک امروز، اگر می­‌خواهید یک قطعه را از قاره‌­ای به قاره دیگر ارسال کنید، دیتای آن قطعه را به یک پرینتر سه‌بعدی در آن کشور ارسال می‌کنید و قطعه همان جا تولید می‌­شود، با تعریف سنتی لجستیک چگونه می­‌شود این کار را تعریف کرد؟ لذا در اینجا تعریف ما از لجستیک باید بازتعریف شود.

لجستیک همزمان با نیاز انسان شروع می‌­شود و ارتباط به‌صورت H2E است یعنی Ecosystem To Human. پس همه چیز از انسان شروع می­‌شود. به محض اینکه نیاز انسان ایجاد شد، کل اکوسیستم با همه اعضایش باید جوری تعامل کنند تا نیازهای انسان‌ها را پوشش دهد.

این روند حتی تعاملات کسب و کارها را هم تغییر داده است. در صورتی که حتی رقبا مایل نباشند با هم همکاری کنند، اینجا تصمیم‌گیرنده فرد دیگری است که همان انسان دارای نیاز است. در حال حاضر قرارداد بستن ما هم دست خودمان نیست و نیاز انسان است که ما را مجبور می­‌کند با هم قرار ببندیم.

حذف کردن رقبا برای دوران رقابت سنتی بوده است اما الان مخصوصا در زمانی که ما به دنبال معرفی و فرهنگ‌سازی هستیم هم‌افزایی شکل می‌گیرد و رقبا حتی به دنبال مراقبت از همدیگر هستند چون حذف یکی از آنها به ضرر دیگری است و اینگونه اکوسیستم به خطر می­‌افتد. اگر افرادی می‌خواهند وارد این اکوسیستم بشوند باید بازی کردن با این بازیگران را یاد بگیرند.

هوش مصنوعی در صنعت لجستیک

علیشاد اعتضادی مدیر عامل دیجی اکسپرس نیز در ادامه پنل با تایید سخنان سمیع‌زاده گفت: دیجی کالا به‌عنوان بازیگر پیشرو در صنعت تجارت الکترونیکی کشور از ابتدا تمرکز را بر روی لجستیک گذاشت که بتواند حجم 100هزار سفارش در روز را جوابگو باشد.

همچنین دیجی اکسپرس را از مجموعه دیجی کالا جدا کردیم که بتواند به دیگر پلتفرم‌­ها هم خدمات لجستیک ارائه دهد. ما برای بزرگترشدن مجموعه خودمان، همکاری خود را با دو استارتاپ دیگر پیش بردیم که یکی از آنها استارتاپ گنجه و دیگری استارتاپ آپ تایم است.

اعتضادی در ادامه گفت که موفقیت لجستیک در دو عامل خلاصه می‌­شود؛ مورد اول ارائه سرویس خوب است، یعنی اگر پلتفرم تاریخی را اعلام کرد در همان زمان هم خدمت را ارائه بدهد و مورد دوم اینکه بتواند هزینه‌ها را به حداقل برساند.

اگر مجموعه بخواهد رشد کند ولی سرویس‌دهی افت داشته باشد، طبیعتا نتیجه مطلوبی در بر نخواهد داشت. هنر شرکت‌های لجستیکی این است که با عدم افزایش قیمت، سرویس‌دهی خود را حفظ کنند.

اعتضادی همچنین گفت که ما اکنون با کمک یک استارتاپ دیگر سعی کردیم هوش مصنوعی را به معنای واقعی در سیستم خودمان پیاده‌سازی کنیم. برای اینکه بتوانیم هزینه‌های خود را مدیریت کنیم و در نهایت بتوانیم بهترین سرویس را به مشتری ارائه دهیم، در الگوریتم‌های پخش و توزیع‌­مان از هوش مصنوعی استفاده می­‌کنیم.

ضمن اینکه به کمک هوش مصنوعی سعی کرده‌­ایم که با استفاده از تجمع و کلان داده، کمترین میزان تخلیه و بارگیری را تا رسیدن به مقصد انجام دهیم که مانع صدمه‌رسیدن به کالا و همچنین موجب قیمت پایین‌تر ارسال بسته‌­ها می‌شود.

رقابت با شرکت پست: یعنی نوآوری محکوم به شکست

مهرداد محمدی مدیرعامل شرکت تاپین از دیگر افراد حاضر در این پنل، در مورد تعامل استارتاپ‌های لجستیکی با شرکت پست گفت: تا زمانی که یک شرکت دولتی مانند پست با تعرفه‌های پایین وجود داشته باشد، نوآوری محکوم به شکست است چون نوآوری نیازمند هزینه است و شرکت‌های خصوصی نمی‌توانند با این نرخ کم دستوری شرکت رقابت کنند.

من بار‌ها به دوستانم آقای سمیع‌زاده و نبی‌پور که وارد صنعت صندوق‌های اماناتی هوشمند شده‌اند، گفتم تا زمانی که پست با هزینه 17هزار تومان 3 بار بسته را به منزل من آورد و بار آخر می‌گوید که به‌صورت رستانت بیا و بسته را رایگان ببر، چه نیازی به استفاده از صندوق‌های هوشمند دارم. شرکت پست تقریبا سالی 2 هزار میلیارد ضرر می‌­دهد.

اعتضادی در ادامه این مطلب گفت که شرکت پست، شرکتی دولتی است و به همین دلیل تعرفه ارزانی دارد اما مشتری در حال حاضر سرویس بهتر و سریع‌تر هم می‌خواهد.

نوآوری های ایرانی در صنعت لجستیک

مهمان دیگر این پنل مهناز علمایی، مدیرعامل اسپید بود که علاوه بر معرفی خدمات این مجموعه، اشاره کرد که ما در مجموعه اسپید با توجه به شکل‌گیری کسب و کارهای خانگی، سعی کردیم در رساندن این محصولات به‌دست مشتریان فعالیت خود را گسترش بدهیم و این کار را به‌وسیله جمع‌آوری دیتا از سوی فرستنده و گیرنده انجام می‌دهیم.

سیداحمد نبی‌پور مدیرعامل گنجه هم دیگر میهمان این پنل با توجه به اکوسیستم جهانی و نوع خدمات از نوآوری‌های خود نسبت به جامعه ایرانی در پلتفرم خود سخن گفت و اشاره کرد که ما هر روز به دنبال یک نوآوری جدید برای خدمت‌دهی در صنعت لجستیک بهتر هستیم. اکنون علاوه بر صندوق‌های هوشمندی که در نقاط مختلف قرار داده‌ایم، در نقاطی به جای اینکه از صندوق استفاده کنیم از یک مغازه برای تحویل کالا استفاده کردیم یعنی از یک عامل انسانی کمک گرفته‌ایم.

با نگاه بخش‌نامه‌ای نمی‌توان صنعت را اداره کرد

مدیرعامل جابار در بررسی چالش‌های پیش روی صنعت لجستیک گفت: چیزی که به ما آسیب می‌زند، نگاه زودبازده به طرح‌هاست و ذوق‌زدگی عامل نابودی است. ما نباید فریب اعداد و ارقام را بخوریم چون خیلی از کسب‌وکار‌ها سریع رشد کرده و سریع هم افول کرده‌اند.

از سوی دیگر، دنیا دیگر با نگاه بخشنامه‌ای قابل اداره نیست و مدیریت هوشمند لازم است. ممنوعیت دیگر معنا ندارد و خواه‌ناخواه همه مجبورند در زیست‌بوم بازی کنند.

ما باید به دنبال زیرساخت باشیم و در این اکوسیستم «شبکه» مهمترین مسئله است. برای مثال ما برای نصب صندوق‌های هوشمند به جای اینکه دنبال موقعیت‌های زیاد باشیم، باید به دنبال موقعیت درست باشیم. برای پیشرفت باید نهایت انعطاف، انطباق، سرعت و چابک بودن را رعایت کنیم.

علیشاد اعتضادی در پایان پنل، سهم کل فروش روی پلتفرم های اینترنتی را 3 تا 4 درصد اعلام کرد و گفت این در صورتی است که این رقم در کشور ترکیه 14درصد است و برای اینکه ما به عدد 5 تا 10 درصدی برسیم، نیاز اساسی به لجستیک مبتنی بر تکنولوژی دیجیتال داریم و این موضوع نیاز به همکاری بیشتر همه ما استارتاپ های این حوزه دارد.