هدف سعید جلیلی برای بازدید از نمایشگاه الکامپ چه بود؟

به‌گزارش تجارت‌نیوز، وزیر ارتباطات در شبکه اجتماعی ویراستی از دو کاندیدای ریاست جمهوری دعوت به عمل می‌آورد تا از نمایشگاه الکامپ بازدید کنند و با آخرین دستاوردهای فناوری اطلاعات کشور آشنا شوند و دغدغه و انتظارات فعالین این حوزه را بشنوند. ساعاتی پس از این دعوت، تیم سعید جلیلی تصمیم می‌گیرد به الکامپ برود و این خبر شبانه منتشر می‌شود. جلیلی از الکامپ بازدید کرد و این دیدار حواشی به همراه داشت که تا امروز ادامه دارد. 

سعید جلیلی که از دیدگاه بسیاری از مردم میانه چندان خوبی با دنیای آزاد فناوری اطلاعات ندارد، با یک تصمیم استراتژیک وارد الکامپ شد. درواقع جلیلی تصمیم گرفت با بازدید از این نمایشگاه نشان دهد که برخلاف تصور برخی افراد و شایعات منتشر شده درباره دیدگاهش، او با فناوری اطلاعات و اینترنت میانه بدی ندارد. درواقع شاید بتوان گفت این تصمیم اولیه و هسته اصلی دلیل حضور جلیلی در نمایشگاه الکامپ بود اما با اتفاقاتی که حین بازدید او از الکامپ رخ داد، عملاً این استراتژی به جایی نرسید.

نشست سعید جلیلی با خبرنگاران حوزه سیاسی خبرگزاری‌های رسمی

تیم سعید جلیلی یک صبحانه کاری را با فعالین حوزه فاوا در روبروی سالن نشست خبری الکامپ تدارک دید. آن‌ها صبح زود وارد نمایشگاه شدند و پس از آنکه خبرنگاران وارد سالن شدند، از برخی از آنها خواسته شد تا پس از عکاسی این سالن را ترک کنند. به‌نظر می‌رسد تنها تعدادی خبرنگار از خبرگزاری‌های رسمی و فعال در حوزه سیاست در جلسه حضور داشتند و خبرنگاران تخصصی حوزه فناوری اطلاعات که عمدتاً متعلق به بخش خصوصی هستند، نتوانستند در این جلسه حضور داشته باشند. جلیلی پس از جلسه خود با فعالین یک بازدید خیلی کوتاه از الکامپ داشت و تنها با حضور در غرفه ایرانسل و تست سرعت این نمایشگاه را ترک گفت. برخی خبرنگاران بخش خصوصی توانستند در همین بازدید کوتاه سوالاتی از او کنند و تعامل او با خبرنگاران بخش خصوصی و متخصص در حوزه دیجیتال در حد همین بازدید کوتاه چند دقیقه‌ای بود. ناگفته نماند او دلیل بازدید کوتاه خود را داشتن بلیت پرواز برای ساعت ده اعلام کرد.

تعامل با فعالین فاوا در نمایشگاه الکامپ

 جلیلی در مناظره خود با رقیب خود سه بار از نشستی که در الکامپ داشت یاد کرد و به‌نظر می‌رسد این بازدید کوتاه برایش یک بازدید مهم بوده باشد. او در طول صحبت‌های خود چندین بار ادعا کرده که با هزاران ساعت با اصناف مختلف به گفتگو نشسته است و صحبت‌ها و درد و دل‌های آن‌ها را شنیده است اما به‌نظر می‌رسد با صنف فاوا کمترین تعامل را داشته است. حضور جلیلی در الکامپ سعی در جبران فقدان این تعامل بود و صحبت‌هایی که از سوی او مطرح شد، بعضا مربوط به مشکلات کاربران نهایی حوزه فناوری اطلاعات بود و عمدتا درباره مشکلات صنفی و فعالین این حوزه بود.

جلیلی در این رویداد اعلام کرد برنامه ما در زمینه فناوری اطلاعات حاصل ده سال مطالعه است. در شش سال گذشته بعد از خروج ترامپ از برجام، با حدود ۲۴ صنف شخصاْ جلسه داشتم و به‌طور مفصل با این افراد از جمله فعالین حوزه فاوا صحبت کردم. جهان فناوری یک جهان فرصت است و این یک جمله شعاری نیست.» با این‌حال پیگیری‌های تجارت‌نیوز حکایت از این دارد که جلیلی کمترین جلسه یا گفتگو را دست‌کم با اکوسیستم استارتاپی کشور داشته است و تیم‌های بزرگ و فعال این حوزه با او گفتگوی مشخص و مفصلی در طول مدت زمان گفته شده نداشته‌اند. احتمالاً منظور کاندیدای محترم صحبت با برخی شرکت‌های دانش‌بنیان و مسئولین مربوطه به این حوزه بوده که تفاوت بزرگی با اکوسیستم استارتاپی کشور دارد و این دو گروه به‌صورت مکمل یکدیگر برای شکل‌گیری اقتصاد دیجیتال تلاش می‌کنند.

امکان بازبینی در خصوص فیلترینگ وجود دارد؟

نکته قابل توجه در صحبت‌های جلیلی پرداختن به مساله فیلترینگ بود. او تأکید کرد که امکان بازبینی در فیلترینگ برخی پلتفرم‌ها وجود دارد، صحبتی که وزیر ارتباطات کنونی کشورمان نیز چندین بار به آن اشاره کرده است. وزیر ارتباطات چند بار تأکید کرده که برای رفع فیلترینگ چندین پلتفرم با کمیته فیلترینگ وارد گفتگو شده اما نتوانسته آن‌ها را قانع به بازگشایی این پلتفرم‌ها کند. اینکه جلیلی تصور می‌کند می‌تواند در دولت خود به سمت بازگشایی این بسترها برود، از جمله وعده‌هایی است که باید روی آن فکر کرد.

فیلترینگ موضوعی نیست که دولت بتواند مستقیماً روی آن تأثیر بگذارد و شاید در برخی مواقع نقش داشته باشد اما در نهایت تصمیم‌گیری درباره آن خارج از عهده دولت است. واقعیت اینجاست که فیلترینگ آنقدر موضوع منفوری  است که هیچ‌کس دوست ندارد آن را گردن بگیرد. قوانین فعلی مرتبط با فیلترینگ در جمهوری اسلامی ایران حاکی از آن است که تصمیم‌گیرنده اصلی در خصوص فیلتر یا رفع فیلتر، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است. این کارگروه در سال ۱۳۸۸ و در پی تصویب قانون جرایم رایانه‌ای در مجلس شورای اسلامی و پس از تأیید آن توسط شورای نگهبان، بنیان‌گذاری شد. رییس این کارگروه نیز دادستان کل کشور است و وزارت ارتباطات نیز تنها یک نماینده در آن دارد. با این وجود دولت می‌تواند با کمک مجلس تغییراتی در این موضوع ایجاد کند. درواقع مجلس می‌تواند قوانین را تا حدی تغییر دهد و به وزارت ارتباطات و یا هر نهاد دولت دیگری اختیارات بیشتری در حوزه فیلترینگ بدهد اما هیچ دولتی به‌دنبال این موضوع نبوده است چرا که هیچ‌کس علاقه ندارد متولی فیلترینگ در کشور باشد.

اینترنت طبقاتی در دستور کار است؟

خبرنگاران و فعالین فاوا حاضر در جلسه نیز صحبت‌هایی را با جلیلی مطرح کردند. به عنوان مثال یکی از افراد حاضر در جلسه خواستار رفع فیلتر برخی پلتفرم‌ها برای شرکت‌های دانش‌بنیان شد چرا که به گفته این فعال، برنامه‌نویسان و تیم توسعه‌دهنده این شرکت‌ها با مشکلات متعددی مواجه هستند. جلیلی پاسخ مشخصی به این خواسته نداد و درواقع این درخواست را تقریباً نادیده گرفت. موضوع اینترنت طبقاتی یا VPN قانونی موضوعی است که مدت‌هاست در دستور کار مرکز ملی فضای مجازی است و هرازگاهی تکرار می‌شود. آخرین بار در پاییز ۱۴۰۱ و همزمان با موج جدید فیلترینگ بود که این مفهوم بار دیگر توسط نهادهایی چون معاونت علمی ریاست جمهوری مطرح شد و انطور که به‌نظر می‌رسد در حال حاضر نیز برخی شرکت‌ها یا رسانه‌ها در حوزه فناوری اطلاعات به این نوع اینترنت دسترسی پیدا کرده‌اند. تصمیم‌گیران بر این باور هستند که ارائه اینترنت طبقاتی می‌تواند تا حد زیادی مشکلات برخی اقشار فعال و درگیر با اینترنت را حل و فصل کند و یک راهکار موقت برای گذر از این دوران است؛ آن‌ها تأکید دارند اینکه اینترنت یک خبرنگار، استاد دانشگاه و یک پژوهشگر دسترسی بیشتری نسبت به اینترنت یک دانش آموز یا کاربر عادی داشته باشد، موضوعی نیست که بتوان به آن خرده گرفت. از آنسو منتقدین این طرح نیز باور دارند این موضوع باعث شکاف عدالت اجتماعی می‌شود.

جلیلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به توانمندی وزیر ارتباطات که خواسته فعالین فاوا بود اشاره کرد و در اینباره گفت: «وزیر ارتباطات باید توانمند باشد اما درواقع در بسیاری از موارد حیطه قدرت و اختیارات وزیر ارتباطات نمی‌تواند کمکی به او کند و در اینجا باید رییس‌جمهور توانمند و آگاه در این حوزه هم باشد تا بتواند با کمک وزیر توانمند، کارها را پیش ببرد.» او همچنین تأکید کرد اگر در فضای شبکه اجتماعی وقتی یک قانون گذاشته می‌شود، اول از همه باید دولت خودش به آن پایبند باشد. منظور جلیلی از بیان این صحبت احتمالاً موضوع ممنوعیت فعالیت در شبکه‌های اجتماعی فیلترشده بود، موضوعی که البته خود او در حال حاضر به این مساله پایبند نیست و فعالیت مضاعفی در شبکه اجتماعی ایکس دارد و برخی شایعات حکایت از این دارند که جلیلی بدون فیلترشکن و با استفاده از اینترنت طبقاتی در این شبکه اجتماعی فعالیت دارد. احتمالاً این مساله مهر تأییدی بر این می‌زند که دیدگاه جلیلی در مورد دسته‌بندی اینترنت دیدگاه مثبتی است و باور دارد که می‌توان اینترنت با دسترسی‌های مختلف را به افراد با توجه به جایگاهشان اعطا کرد.

پیشنهاد انتخاب وزیر از سوی بخش خصوصی از دیگر خواسته‌های حاضرین در جلسه بود که با توضیحات مفصلی از سوی جلیلی روبرو شد و او تلویحاً با این پیشنهاد مخالفت کرد اما تأکید کرد که باید بخش خصوصی نظرات و پیشنهادات خود را در همه زمینه با دولت در میان بگذارد.

اهمیت سلامت دیجیتال برای سعید جلیلی به چه میزان است؟

او سلامت دیجیتال را یکی از موارد بزرگ دیگر در زمینه فناوری اطلاعات دانست و تأکید کرد مقاومت در برابر کارهای جدید در همه جای دنیا وجود دارد و این اتفاق محافظه‌کارانه در ایران هم در قبال این موضوع وجود دارد. او از حاضرین خواست تا بخش خصوصی در این زمینه فعال باشد و پیشنهادات خود را در زمینه فناوری‌های نوین مطرح کند: «من قرار است با جامعه پزشکان هم صحبت کنم. باور دارم یک پزشک قلب نمی‌تواند پزشک چشم باشد و بحث فعال در حوزه سلامت دیجیتال نیز متخصص خودش را می‌خواهد.»

هوش مصنوعی از اولویت‌های اصلی سعید جلیلی است؟

جلیلی باور دارد در کنار مفهوم اقتصاد دیجیتال باید به مسائل راهبردی نیز نگاه ویژه‌ای داشت تا بتوان به رشد آن کمک کرد. او با اشاره به اینکه آمریکا در هوش مصنوعی تمرکز ویژه‌ای داشته مفهوم Ai را یک بخش از اقتصاد دیجیتال دانست: «هوش مصنوعی یک فناوری است که می‌تواند نه تها در عرصه اقتصاد دیجیتال بلکه درعرصه مناسبات قدرت‌های بین‌المللی یک تغییر و تحول جدی ایجاد کند. این بحث مهمی است. ما در بسیاری از نقاط در نقاط عطف فناوری‌ها مانند زمان اختراع رادیو و تلویزیون عقب ماندیم باید حالا به این موضوع‌ها وارد کنیم و جهش کنیم. آمریکا وارد حوزه انرژی اتمی شد و وقتی در ان قدرتمند شد می‌خواهد نگذارد بقیه در این حوزه پیشرفت کنند و آن‌ها را محدود کند و این موضوع نیز حالا در حوزه هوش مصنوعی رخ داده و باید زودتر وارد عمل شد چرا که ممکن است چهار سال دیگر جلوی پیشرفت ما در این حوزه را بگیرند. از همین رو یکی از اولویت‌های ما پرداختن به حوزه هوش مصنوعی است و باید در این زمینه متکی به نیروهای ارزشمند کشور باشیم. توسعه هوش مصنوعی در کار بخش خصوصی نیز باید وجود داشته باشد.»

آنطور که اعلام شد عدم حضور مسعود پزشکیان در الکامپ به‌خاطر کسالت وی بوده است اما با وجود این ادعا باید خاطرنشان کرد که پزشکیان در همان روز بازدید جلیلی از الکامپ، به میدان شوش رفت و با مردم دیدار کرد. به‌نظر می‌رسد تیم پزشکیان ترجیح داده به‌جای حضور شخص او در نمایشگاه الکامپ، نمایندگانش وارد این نمایشگاه شوند و صحبت کنند. در طول برگزاری نمایشگاه الکامپ جواد ظریف از این رویداد بازدید کرد؛ شاید به‌علت تخصصی بودن حوزه فناوری اطلاعات و از آنجایی که پزشکیان همواره تأکید می‌کند در حوزه‌های تخصصی کار را به کاردان و کارشناسان این حوزه می‌سپرد، خود این کاندیدا از الکامپ بازدید نکرد.

اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.