هر سال خبرهایی از نابودی مراتع و جنگل ها به دلیل تغییر اقلیم و خشکسالی، آتش سوزی، قطع درختان برای توسعه کشاورزی و تهیه زغال در مجامع رسمی و شبکه های اجتماعی شنیده می شود اما شاید مهمتر از این موارد نابودی درختان به علت شیوع آفات و بیماری درختی مانند «لورانتوس» باشد که مانند سرطان قارچی به جان درختان می افتد و آنها را خشک می کند و همه امیدها را برای رشد دوباره آنها از بین می برد. چند سالی است شیوع بیماری لورانتوس بین درختان استان های غرب کشور شامل کرمانشاه، ایلام، چهار محال بختیاری و لرستان شدت بیشتری گرفته و نگرانی های زیادی را بین کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، مسوولان و نهادها و افراد طبیعت دوست به وجود آورده است و همه اتفاق نظر دارند که برای مقابله با این بیماری به عزم ملی، منطقه ای و مشارکت گسترده مردم نیاز است. استان کرمانشاه ۲ میلیون و ۴۹۹ هزار هکتار مساحت دارد که ۷۴ درصد آن را عرصه های منابع طبیعی با بیش از ۵۲۷ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۱۹۲ هزار هکتار را نیز مراتع تشکیل داده است. همه باید دست به دست هم بدهند که درختان بلوط از بین نروند چرا که بذر این گیاه بیشتر از طریق پرندگان به دیگر نقاط جنگلی منتقل می شود و چون نمی توان پرندگان را کنترل کرد که از منطقه ای به منطقه دیگر پرواز نکنند و بیماری را رواج ندهند بنابراین چاره ای نیست تا کار پاکسازی همزمان و به صورت گسترده در تمام مناطق آلوده به بیماری صورت یکجا انجام شود تا آن را تا حد زیادی کنترل کرد زیرا تاکنون تنها راه مبارزه با این بیماری قطع شاخه یا تنه درخت بیمار و انهدام فیزیکی آن است و برای این کار باید عملیات مکانیکی و دستی انجام داد و این پیشگیری را ۲ چندان سخت کرده است. به گفته کارشناسان گیاه انگلی لورانتوس با چسبیدن روی تنه و ساقه درختان بویژه درختان بلوط، ارژن و ون که عمده ویژگی درختان رشته کوه زاگرس است سبز می شود و به مانند زآلو برای رشد خود مواد معدنی و ریزمغذی بویژه با مصرف آب زیاد استرس کم آبی به آنها وارد و درخت را خشک می کند. رییس اداره جنگل‌کاری منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که از حدود ۵۲۰ هزار هکتار جنگل استان کرمانشاه حدود ۹۰ هزار هکتار به بیماری لورانتوس مبتلا است. عبدالعلی جلیلیان با بیان اینکه تاکنون برای پاکسازی ۴۰ هزار هکتار جنگل های بیمار استان اقدام شده است افزود: در تلاش هستیم با انجام عملیات های متعدد دیگر مناطق آلوده را پاکسازی کنیم اما منابع مالی این حوزه نسبت به حجم گسترده شیوع بیماری ناچیز است و این مانع روند کار را کُند کرده است. جلیلیان بیشتر مناطق آلوده به بیماری لورانتوس را در شهرستان های گیلانغرب، دالاهو و کرمانشاه ذکر کرد و گفت: بیشترین شدت آلودگی در جنگل های دالاهو و گیلانغرب است و دیگر مناطق آلوده کمتر از ۱۰ ، ۱۵ درصد مبتلا است. وی با بیان اینکه نمی شود برای کنترل بیماری لورانتوس جزیره ای عمل کرد توضیح داد: بذر این گیاه انگلی با پرندگان به دیگر مناطق جنگلی منتقل می شود چون نمی توانیم همه پرندگان را محصور کنیم پس باید عملیات پاکسازی به صورت همزمان در تمام نقاط آلوده استان، استان های همجوار و منطقه انجام شود تا اینکه بتوانیم از گسترس این بیماری پیشگیری کنیم. جلیلیان پاکسازی مناطق آلوده را اولویت اداره کل منابع طبیعی استان برشمرد اما تاکید کرد که برای پاکسازی حتما باید درخت و یا شاخه های آلوده بریده و امحاء شود و این کار ۲ چندان سخت می کند به همین خاطر به عزم ملی و اعتبارات نیاز داریم تا سریعتر جلوی این بحران طبیعی گرفته شود. ضعیف شدن درختان عامل اصلی گسترش بیماری های گیاهی است یک متخصص گیاه پزشکی در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه نیز در این رابطه به تغییرات اقلیمی در سالیان اخیر اشاره کرد و گفت: ضعیف شدن بُنیه درختان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی های متوالی از عوامل مهم گسترش بیماری های درختی است. دکتر مهدی ترابی ادامه داد: این بیماری‌ها در گذشته ها نیز وجود داشت اما درختان و گیاهان خودشان با آن مبارزه و بر آنها غلبه می کردند در حالی که در این سال ها این بیماری ها بیشتر غالب می شوند و درختان از بین می روند، مطمئنا بنیه آنها ضعیف شده که نمی توانند با بیماری ها مقابله کنند و آفات شیوع پیدا کرده اند. وی همچنین رفتار بشر با طبیعت را نیز از عوامل مهم شیوع بیمارهای جنگلی عنوان کرد و گفت: به فرض مثال وقتی یکی از پرندگان شکارچی در بالای هرم غذایی پرندگان با اقدام های انسان منقرض یا کمیاب می شود راه برای ازدیاد پرندگانی که از گیاه انگلی لورانتوس تغذیه می کنند باز می شود و از این راه بیماری بیش از گذشته منتقل و گسترش می یابد و درختان نمی توانند مکرر با آنها مبارزه کنند و بیماری پیروز می شود. ترابی نیز تاکید کرد: برای مقابله با این بیماری ها باید اول رفتار انسان با طبیعت را به لحاظ علمی بررسی و درست شود و بعد اینکه اعتبارات کافی برای مقابله فیزیکی و مکانیکی با بیماری لورانتوس در سطح وسیع چند استان به صورت همزمان لحاظ شود تا بتوانیم این بیماری را کنترل کنیم. مدیرگروه مردم نهاد بلوط دالاهو نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: بیماری لورانتوس حتی از آتش سوزی هم بدتر است زیرا در مهار آتش ممکن است ریشه درختان سالم بمانند و دوباره رشد کنند اما بیماری لورانتوس درخت و ریشه را با هم خشک می کند. رعنا حسینی افزود: این احساس خطر باعث شده گروه مردم نهاد بلوط شهرستان دالاهو برای نجات درختان بلوط این شهرستان از سال ۹۶ تشکیل شود و تاکنون موفق شده بیش از ۱۵۰ هزار نهال درخت بلوط را در جنگل ها بکارد و حدود ۲۰۰ هکتار از جنگل های دالاهو را که بیشترین ابتلا به بیماری لورانتوس دارند را پاک سازی کند. وی در ادامه با اشاره به عشق اعضای گروه بلوط دالاهو به طبیعت گفت: فقط بیش از ۸۰ زن روستایی در روستاهای دالاهو قسمت سرپل ذهاب، اسلام آبادغرب و گیلانغرب دانه های بلوط را در منزل در گلدان کاشت می کنند تا جوانان آن را به جنگل ببرند و بکارند. این کارمند بازنشسته اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه از مهمترین عوامل نجات جنگل ها و طبیعت را فرهنگسازی از سن کودکی دانست و افزود: در این گروه سعی کردیم بخش ویژه ای برای فعالیت بچه ها و نوجوانان مانند رفتن به طبیعت به منظور جمع آوری دانه های بلوط و دیگر درختان در نظر بگیریم، آنها را در کاشت نهال ها مشارکت دهیم و با دست خودشان درخت بکارند، از طبیعت لذت ببرند و مطمئنیم وقتی بزرگ شدند در هرجایی درختی و یا گلی ببیند یاد کارهای خودشان می افتند و برای آن ارزش قائل می شوند و به این ترتیب از جنگل و طبیعت محافظت خواهند کرد. حسینی با قدردانی از برنامه های اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه به لحاظ ارایه آموزش هایی به گروه های مردم نهاد در رابطه با کاشت درختان و گیاهان دارویی و نحوه مراقبت از مراتع و جنگل ها گفت: با ایجاد مکانسیم های ابتکاری و انگیزشی می توان مشارکت بیشتری از مردم را جلب و و برای نجات جنگل ها اقدام کرد. وی همچنین در پایان از همه اعضای این گروه که با جان و دل عشق و علاقه برای نجات جنگل های بلوط پای کار آمده اند قدردانی کرد.
