سارا اسلامی 
یک فعال میراث فرهنگی فارس در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز» بیان کرد:
آسیب متروی شیراز به حافظیه را پررنگ کردند تا نگرانی‌‌ها در مورد تخت جمشید مغفول بماند
پروژه خط 2 متروی شیراز که اکنون به حوالی حافظیه رسیده، به دلیل نگرانی از تخریب آثار کاوش‌نشده یا آسیب دیدن خود آرامگاه متوقف شده است. سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی، به «تجارت‌نیوز» می‌گوید، پروژه قطار شهری مجوزهای لازم را از سازمان میراث فرهنگی دریافت نکرده است اما بعضی از اخبار دراین‌باره مخدوش و اغراق‌شده هستند و موضوعات مهم‌تری در خصوص میراث فرهنگی استان فارس وجود دارد؛ از جمله تهدیدات موجود برای تخت جمشید و نقش رستم.
حافظیه را نگین گردشگری فارس و شیراز می‌دانند. فضای آرامش‌بخشی که هم شیرازی‌ها علاقه خاصی به آن دارند و هم سالانه مقصد بازدید هزاران گردشگر است. این روزها اما انتشار اخباری در مورد عبور تونل خط 2 مترو از مجاورت آن، نگرانی‌هایی در بین دوستداران میراث فرهنگی ایجاد کرده است. پروژه‌ای که چند روزی است متوقف شده تا کارشناسان بررسی بیشتری در مورد احتمال وجود آثار تاریخی کاوش‌نشده و همچنین اطمنیان از اینکه لرزش‌های ایجادشده به خود حافظیه آسیبی نمی‌زند انجام دهند.
امروز نیز رسانه‌ها از ورود نمایندگان سازمان بازرسی کل استان فارس به موضوع خبر دادند. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده است، مسائل و مشکلات پیش روی پروژه‌های نیمه‌تمام شهرداری شیراز از جمله عبور تونل مترو در مجاورت حافظیه در جلسه‌ای مشترک میان دو طرف بررسی شد.
برخی از فعالان میراث فرهنگی استان فارس، درباره خطرات ناشی از پروژه متروی شیراز برای آرامگاه حافظ نگران هستند و می‌گویند در مسیر حفر تونل، یک آب‌انبار تاریخی و گورستان باستانی قرار دارد که در جریان ساخت پروژه تخریب می‌شوند. با وجود این، سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی، معتقد است برخی از اخبار منتشرشده دراین‌باره مخدوش و اغراق‌شده هستند.
تخلف شهرداری شیراز در استعلام نگرفتن از میراث فرهنگی
این کنشگر میراث فرهنگی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به تخلف صورت‌گرفته در جریان ساخت متروی شیراز توضیح می‌دهد: «شهرداری و قطار شهری شیراز از ابتدای دهه ۹۰ و پیش از آنکه فاز اجرایی این پروژه را آغاز کنند، باید از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استعلام می‌گرفتند که توجهی به این موضوع نکردند. این تخلفی بوده که همین زمان اتفاق افتاده است و میراث فرهنگی نیز در این سال‌ها موضوع را پیگیری نکرده و از شهرداری دراین‌باره بازخواستی نکرده است.»
او می‌افزاید: «حتی سال 1398 که فاز اجرایی خط 2 مترو کلید خورد نیز نه استعلامی گرفته شد و نه میراث فرهنگی واکنشی نشان داد. حالا کار به جایی رسیده است که دیگر نمی‌توان اقدام خاصی انجام داد و جلوی چنین پروژه‌ای را که برای آن هزینه شده است گرفت. تجربه هم نشان داده است در ایران، برخلاف برخی از کشورهای پیشرفته، مسیر پروژه تغییر نمی‌کند.»
توقف پروژه متروی شیراز برای بررسی بیشتر
آریا با اشاره به توقف موقت پروژه قطار شهری می‌گوید: «قرار شده است کارشناسی از تهران بررسی‌ها و گمانه‌زنی‌های اولیه را انجام دهد. اگر آثاری باقی مانده باشد، دو حالت وجود دارد؛ در صورت امکان جابه‌جایی اثر، نجات‌بخشی اعمال می‌شود، در غیر این صورت حداقل کاری که می‌توان انجام داد این است که کارشناسان میراث فرهنگی، اطلاعات آن را ثبت کنند.»
به گفته او، مسئولان پروژه قطار شهری اطمینان داده‌اند نه آثاری در محل وجود دارد و نه لرزش‌ها به حافظیه آسیبی می‌زند اما بررسی‌ها و پژوهش‌هایی که سازمان میراث فرهنگی انجام می‌دهد با دیگر ارگان‌ها متفاوت است و انجام آنها ضرورت دارد.
مسائل مهم‌تری وجود دارد؛ تخت جمشید را دریابید!
این فعال میراث فرهنگی در عین حال می‌افزاید: «بعضی از اطلاعات منتشرشده در مورد اهمیت آثار تاریخی در اطراف حافظیه مخدوش است. آب‌انبار قدیمی کاوش‌نشده یا گورستان هزارساله‌ای در آن منطقه وجود ندارد. حداقل این است که تاکنون نشانه‌ای از چنین آثاری به دست نیامده است و تنها تعدادی قبر که نهایت قدمت‌شان به دوران صفویه می‌رسد در آن محل دیده شده است.»
آریا توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد انتشار این اخبار بیشتر با هدف به حاشیه راندن مسائل مهم‌تری که در مورد میراث فرهنگی استان وجود دارد انجام شده است؛ از جمله خطراتی که از ناحیه رطوبت یا فرونشست، میراث جهانی پارسه و نقش رستم را تهدید می‌کند. اکنون فرو ریختن بخشی از سقف آرامگاه اردشیر دوم نگرانی بیشتری دارد. همچنین ساخت‌وسازهایی که در حریم تخت جمشید انجام می‌شود یا مساله معدن‌کاوی در کوه رحمت، اکنون باید مایه دغدغه بیشتری باشد.»
او اضافه می‌کند: «در همین بحث متروی شیراز، تمرکز تنها روی حافظیه است و به دیگر آثاری که در مسیر پروژه واقع شده مانند موزه سنگ هفت‌تن یا عمارت چهل‌تنان که هر دو ثبت ملی هستند توجهی نمی‌شود. حتی آرامگاه سعدی نیز در پایان مسیر پروژه قطار شهری قرار گرفته و هنوز فرصت برای بررسی‌های لازم در اطراف آن هست اما این موضوع کاملاً مغفول مانده است. چراکه گروهی به بحث تهدید مترو برای حافظیه دامن می‌زنند تا مسائل مهم‌تر مغفول بماند.»
به گزارش تجارت‌نیوز، با توجه به حساسیتی که مردم در مورد آثاری چون حافظیه و تخت جمشید دارند، اطلاع‌رسانی به‌موقع درباره مباحث مربوط به آنها بسیار مهم است. چندی پیش، فاطمه علی‌اصغر، خبرنگار و فعال میراث فرهنگی، به تجارت‌نیوز گفته بود راه‌حل ایجاد اعتماد میان افکار عمومی و مسئولان میراث فرهنگی، اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع است؛ موضوعی که در مورد گذر متروی شیراز از مجاورت حافظیه نیز اهمیت زیادی دارد.
نظرات