فصل کشت کلزا در گلستان در حالی آغاز شده که کلزاکاران پس از گذشت شش ماه از تحویل محصول فصل قبل، هنوز ۲۰ درصد مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند و باید بذر کلزای جدید را هم کیلویی ۳۳۰ هزار تومان از دولت به صورت نقدی خریداری کنند؛ حال با چنین شرایطی آیا می‌شود به آینده کشت این محصول در گلستان‌امید‌وار بود؟ امسال حدود ۳۰۰ هزار تن کلزا در کشور تولید شد که گلستان با تولید ۱۰۰ هزار تن مقام اول تولید این محصول را به خود اختصاص داد. اگر چه سال گذشته به دلیل نزولات آسمانی، کام کشاورزان گلستانی شیرین شد و آنها محصول خوبی در کلزا و گندم به دست آوردند اما تأخیر در پرداخت مطالبات و وعده‌های امروز و فردای دولت، این شیرینی را به کام آنان تلخ کرد. کلزاکاران معتقدتد یکی از دلایل تأخیر در پرداخت مطالبات کلزا، تصمیم‌گیری نادرست برای خرید این محصول بوده است. امسال دولت تصمیم گرفت که به منظور برون‌سپاری برخی از وظایف خود، خرید تعدادی از محصولات تضمینی مانند کلزا را به بخش خصوصی واگذار کند. کشاورزان نیز محصول خود را به این بخش تحویل دادند و مقرر شد که وارد‌کنندگان دانه‌های روغنی، محصولات آنها را خریداری کنند. اما متأسفانه بخش خصوصی به تعهد خود عمل نکرد و پس از کش و قوس‌های فراوان، دولت تصمیم گرفت کلزای تحویل گرفته شده در کارخانه‌های روغن‌کشی را خریداری و منابع پرداخت مطالبات کلزاکاران را تأمین کند. این تغییرات و زمانی که سپری شد تا کشاورز به پول خود برسد، لطمه بزرگی به بخش تولید‌ زده و زارعان انگیزه‌ای برای کشت دوباره این محصول ندارند‌. تأخیر و شیوه پرداخت مطالبات به ضرر کلزاکاران تمام شد محسن حسینی، یک کشاورز گلستانی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: «امسال در محصول کلزا به دلیل نزولات آسمانی برداشت خوبی داشتیم اما متأسفانه شیوه پرداخت مطالبات از سوی دولت به گونه‌ای رقم خورد که هیچ عایدی برای ما نداشت.» او افزود: «حدود چهار ماه از تحویل کلزا به کارخانه‌های روغن‌کشی گذشته بود اما هیچ صحبتی از زمان و چگونگی پرداخت مطالبات مطرح نشد و کلزاکاران سرگردان بودند که چه زمانی قرار است به پول خود برسند. در نهایت ماه گذشته پرداخت مطالبات آغاز شد اما اینگونه نبود که پول ما را در یک مرحله واریز کنند.» او گفت: «تاکنون مطالبات من را در سه مرحله واریز کرده‌اند و هنوز بخش دیگری از طلب بنده مانده است و دقیقاً معلوم نیست دولت آن را چه زمانی پرداخت می‌کند.» این کلزاکار افزود: «با توجه به تورمی که در کشور وجود دارد و هزینه‌های بالای تولید، این تأخیر و شیوه پرداخت مطالبات، برای کشاورز عایدی ندارد. ما اکنون هم به بانک و هم به بازار مقروض هستیم، همچنین باید برای سال آینده بذر کلزایی که خود به دولت تحویل داده‌ایم و پولی دریافت نکرده‌ایم را به صورت نقدی خریداری کنیم.» کشاورزان، نیازمند سرمایه در گردش هستند علی قلی‌ایمانی، دبیر خانه کشاورز گلستان نیز در این خصوص به تجارت‌نیوز گفت: «تقریباً شش ماه از زمان تحویل کلزای کشاورزان گلستانی می‌گذرد و آنها هنوز مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند؛ در حالی که فصل کاشت این محصول در گلستان آغاز شده است و کلزاکاران مجبور هستند بذر کلزا را کیلویی ۳۳۰ هزار تومان به صورت نقدی خریداری کنند.» او افزود: «در جلسه‌ای که با وزیر جهاد کشاورزی داشتیم پیشنهاد دادیم با توجه به مسائلی که در تأخیر مطالبات وجود داشته و دست کلزاکاران برای کشت محصول خالی است، از طریق سیستم بانکی سرمایه در گردش در اختیار آنها قرار گیرد. کشاورزان با توجه به افزایش قیمت بذر کلزا، کود، ادوات، نیروی کار و دیگر مسائل، برای کشت محصول سال آینده نیازمند نقدینگی هستند.» احتمال کاهش سطح کشت کلزا در گلستان در چنین شرایطی، برخی پیش‌بینی می‌کنند که سال آینده بنا به چند دلیل سطح زیر کشت کلزا در گلستان به شدت کاهش یابد که نپرداختن به موقع مطالبات کلزاکاران، یکی از این دلایل است. با توجه به شرایط پیش آمده، کشاورزان از کشت این محصول دلسرد هستند و آینده خوبی برای آن پیش‌بینی نمی‌کنند. از طرفی شرایط اقلیمی نیز برای کشت کلزا مناسب نیست. پیش‌بینی‌های جوی نشان می‌دهد که گلستان در پاییز بارندگی‌های مناسبی نخواهد داشت و با توجه به اینکه این محصول در دیم‌زار‌ها کشت می‌شود، کارشناسان پیشی‌بینی می‌‌کنند سال آینده کشت آن، کاهش محسوسی داشته باشد. این احتمال در مورد جو نیز وجود دارد و بخشی از مطالبات جوکاران نیز پرداخت نشده. از طرف دیگر قیمت‌گذاری آن برای سال آینده کیلویی ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است که چندان به صرفه نیست و احتمالا سطح زیر کشت این محصولات کاهش شدیدی خواهد داشت. در این میان، رعایت الگوی کشت یکی از اقداماتی است که باید اجرایی شود اما کاهش سطح کشت برخی محصولات سبب برهم زدن الگوی کشت می‌شود. بنابراین جهاد کشاورزی باید برای این مسأله تدابیر لازم را بیاندیشد. ۲۰ درصد مطالبات باقی‌مانده کلزاکاران چه زمانی پرداخت می‌شود؟ از آنجایی که کلزا محصولی است که خرید تضمینی دارد، دولت مکلف است محصول کشاورزان را که در انبار‌های کارخانه‌های روغن‌کشی مانده است خریداری کند، به همین منظور اداره غله و بازرگانی در کارگروه دولت مسئولیت پرداخت مطالبات کلزاکاران را به عهده گرفته است. روح‌الله مهری، مدیر کل غله و بازرگانی استان گلستان در خصوص میزان پرداخت مطالبات گفت: «تعیین تکلیف ۴۶ هزار تُن کلزا در گلستان که هیچ مبلغی به کشاورز داده نشده بود از ۱۹ شهریور ماه به اداره کل غله واگذار شد. از آن تاریخ تا ۱۹ مهر در سه مرحله موفق شدیم هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان پول کلزاکارن را واریز کنیم که در نهایت ۸۰ درصد مطالبات پرداخت شد‌.» او ادامه داد: «در حال حاضر ۱۴۷ میلیارد تومان از مطالبات کلزاکاران باقی مانده است که‌ امیدواریم با همت مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، در آینده‌ای نزدیک منابع آن تأمین و به حساب کشاورزان گلستانی واریز شود.» به گزارش تجارت‌نیوز، کشاورزی گلستان حال خوبی ندارد، افزایش قیمت نهاده‌ها و هزینه‌های تولید و از طرف دیگر قیمت‌گذاری دستوری و عدم پرداخت به موقع مطالبات کشاورزانی که سیب زمینی، جو، گندم و کلزا کشت کرده‌اند، شرایط را به گونه‌ای رقم‌زده است که بیشتر زارعان مقروض هستند و برای تأمین معیشت و همچنین کشت محصولات پاییزه با مشکل مواجه شدند. در بیشتر کشور‌های دنیا، دولت‌ها برای حفظ امنیت غذایی به بخش کشاورزی توجه ویژه‌ای دارند، اما در ایران گاه تصمیم‌گیری‌های غیر تخصصی و قیمت‌گذاری‌های دستوری کشاورزان و از جمله کلزاکاران را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.
