شهرزاد زمانی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
یک شرکت هندی تراشه هوش مصنوعی به پوتین می‌دهد!
یک داروساز در بمبئی به پوتین کمک می‌کند تا تراشه‌های هوش‌مصنوعی انویدیا را دریافت کند
شریا که در ابتدا یک شرکت داروسازی هندی بود، به تازگی وارد حوزه فناوری شده و تراشه‌های هوش مصنوعی انویدیا را به روسیه تحت تحریم می‌فرستد؛ اما چرا و چگونه؟
شرکت شریا لایف ساینسز (Shreya Life Sciences) که دفتر آن در ساختمانی ساده در منطقه آندهری بمبئی واقع شده است، به دلیل نقش خود در تجارت قانونی اما بحث‌برانگیزِ فناوری با روسیه، مورد توجه قرار گرفته و نگرانی‌هایی از سوی کشورهای غربی را برانگیخته است. این شرکت در ابتدا در زمینه داروسازی تخصص داشت، اما به تازگی به صادرات فناوری نیز روی آورده است.
چه چیزی نگران‌کننده است؟
بر اساس تحلیلی از خبرگزاری بلومبرگ، شریا بیش از هزار و ۱۰۰ واحد از سرورهای پیشرفته Dell مدل PowerEdge XE9680 را که حاوی چیپ‌های Nvidia H100 مناسب برای انواع کاربردهای هوش مصنوعی هستند، به روسیه صادر کرده است. این سرورها به ارزش تقریبی ۳۰۰ میلیون دلار تحت محدودیت‌های تحریمی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارند، زیرا احتمال استفاده از آن‌ها در بخش‌های نظامی و اطلاعاتی روسیه وجود دارد.
چرا هند این کار را می‌کند؟
هند که از لحاظ تاریخی به روسیه برای تأمین تسلیحات نظامی وابسته بوده است، در مورد تحریم‌هایی که از سوی آمریکا و اروپا علیه روسیه وضع شده، رویکردی بی‌طرفانه اتخاذ کرده و این بی‌طرفی، این کشور را به یکی از واسطه‌های مهم در زنجیره تأمین فناوری‌های حساس برای روسیه تبدیل کرده است، به‌گونه‌ای که پس از چین، دومین تأمین‌کننده بزرگ این فناوری‌ها به شمار می‌آید.
شریا بخشی از یک روند بزرگ است چرا که کشورهایی همچون مالزی نیز نقش کلیدی در این تجارت دارند. نخست‌وزیر مالزی، انور ابراهیم، طی دیدار اخیر با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، به «پتانسیل عظیم» تجارت منطقه‌ای با روسیه اشاره کرد. داده‌ها نشان می‌دهد که این سرورها ابتدا از مالزی به هند و سپس به روسیه ارسال شده‌اند که نشان‌دهنده زنجیره تأمین پیچیده‌ای است.
تاریخچه فعالیت شریا
سابقه فعالیت شریا در صنعت داروسازی نیز پیچیدگی‌هایی را نشان می‌دهد. این شرکت که در سال ۱۹۹۵ توسط سوجیت کومار سینگ (Sujit Kumar Singh) در مسکو تأسیس شد، ابتدا به توزیع داروهای ژنریک (generic) مانند انسولین و آنتی بیوتیک‌ها در روسیه پرداخت و از فرصت‌های ایجاد شده پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استفاده کرد. اما وابستگی زیاد آن به بازار روسیه بعدها برایش به یک نقطه ضعف تبدیل شد. پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ و تحریم‌های بعدی، شریا به دلیل کاهش ارزش روبل با مشکلات مالی مواجه شد و حتی در بازپرداخت وام‌های بانکی به مبلغ ۲۳ میلیون دلار دچار مشکل شد. به‌رغم تلاش برای بازپس‌دادن بدهی‌هایش، این وابستگی به بازار روسیه، شرکت شریا را به سمت اخذ وام‌های کلان از پرومسویازبانک روسیه، بانکی دولتی که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، سوق داد.
پرومسویازبانک (Promsvyazbank) که ریاست آن بر عهده پیتر فرادکوف (Peter Fradkov)، پسر رئیس سابق سرویس اطلاعات خارجی روسیه (Mikhail Fradkov) است، بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ مبلغ ۸۶ میلیون دلار به شریا وام داد. این منابع مالی به شریا کمک کرد تا بتواند در زیرمجموعه مسکوی خود سرمایه‌گذاری کند و محصولات خود را از شاخه هندی این شرکت وارد کند. این رابطه پیچیده با بخش‌های مالی و صنایع دفاعی روسیه، باعث شده که فعالیت‌های شریا تحت نظارت بیشتری از سوی قدرت‌های غربی قرار بگیرد، چراکه این کشورها تلاش دارند که دسترسی روسیه به فناوری‌های حساس را محدود کنند.
در حالی که مقامات آمریکایی و اتحادیه اروپا، هند را به تجدید نظر در نقش خود به عنوان واسطه‌ای برای کالاهای حساس تشویق می‌کنند، شریا همچنان در چارچوب قوانین داخلی هند فعالیت می‌کند. هند که با نفت خریداری‌شده از روسیه، مازاد روپیه زیادی کسب کرده، تصمیم دارد با روسیه تجارت کند، تصمیمی که با افزایش صادرات فناوری به این کشور پس از دسامبر ۲۰۲۲ همراه شده است.
وضعیت تحریم‌ها
شریا نخستین بار در سپتامبر ۲۰۲۲ وارد حوزه صادرات فناوری شد و سخت‌افزارهای کامپیوتری به ارزش بیش از ۷۵۰ هزار دلار را به یک شرکت روسی صادر کرد که بعدها در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفت. سپس، شریا تجارت خود را به شرکت دیگری در روسیه به نام «مِین چِین» منتقل کرد که در حال حاضر تحت تحریم قرار ندارد. این شرکت که مدیر آن پیش‌تر در مشاغل مرتبط با گردشگری فعالیت داشته، اکنون به واردکننده سخت‌افزارهای فناوری تبدیل شده است.
همراه با هایرز اینفوتک (Hayers Infotech Private Limited)، که در همان آدرس شریا در بمبئی ثبت شده است، شریا حدود ۴۳۴ میلیون دلار فناوری به روسیه صادر کرده است. این وضعیت، شریا را به یک بازیگر کلیدی در تأمین سرورهای پیشرفته برای روسیه تبدیل کرده است. در حالی که شرکت‌های Dell و Nvidia بر رعایت محدودیت‌های صادراتی تأکید دارند و معاملات شرکا را به‌دقت رصد می‌کنند، شریا به نمادی از توازن استراتژیک هند در میان ائتلاف‌های جهانی تبدیل شده است.
فعالیت‌های شریا در عین حال که شکاف‌هایی را در تلاش برای تحریم کردن توسط غرب نشان می‌دهد، موقعیت نوظهور هند در ژئوپلیتیک جهانی را به تصویر می‌کشد.
نظرات