در سال‌های اخیر، تاثیر شرکت‌های سوخت فسیلی بر تحقیقات دانشگاهی یک موضوع بحث‌برانگیز شده است. این تامین مالی، به‌ویژه در پروژه‌های مرتبط با آب‌وهوا و انرژی‌های پاک، نگرانی‌هایی در مورد تعویق انتقال به انرژی‌های سبز و نقش دانشگاه‌ها در این میان ایجاد کرده است. یک مطالعه جامع، منتشرشده در مجله WIREs Climate Change، تلاش کرده آثار این ارتباطات مالی بر دانشگاه‌ها و تحقیقات علمی را بررسی کند. شرکت‌های سوخت فسیلی مانع انتقال جهان به انرژی سبز هستند؟ یکی از گزارش‌های سال 2023 از موسسه غیرانتفاعی Data for Progress نشان می‌دهد شرکت‌های سوخت فسیلی حداقل 700 میلیون دلار به 27 دانشگاه آمریکا در دهه گذشته کمک کرده‌اند. مقاله‌ای که اخیراً در گاردین منتشر شده حاکی از آن است که تامین مالی از سوی شرکت‌های سوخت فسیلی برای پروژه‌های دانشگاهی، به‌ویژه در حوزه‌های مرتبط با آب‌وهوا و انرژی، می‌تواند باعث تاخیر در انتقال به انرژی‌های سبز شود. این پژوهش که به همت ۶ محقق انجام شده و هزاران مقاله دانشگاهی را در طول دو دهه گذشته بررسی کرده است، نشان می‌دهد تنها تعداد محدودی از تحقیقات به رابطه بین دانشگاه‌ها و شرکت‌های نفت‌وگاز پرداخته‌اند. این امر به‌نوعی بی‌توجهی نگران‌کننده به این موضوع مهم را نمایان می‌کند. مطالعه مزبور به این نتیجه رسیده است که شرکت‌های نفت و گاز با حمایت مالی از تحقیقات و حضور در هیات‌های مشورتی یا مدیریتی دانشگاه‌ها، بر جهت‌گیری پروژه‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی تاثیر می‌گذارند. به گفته محققان، این امر می‌تواند منجر به سوگیری در نتایج علمی و تضاد منافع شود. جنی استفنز، یکی از محققان این پژوهش، می‌گوید: «علم به ما می‌گوید که اولین قدم در مقابله با بحران اقلیمی، حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی است، اما تحقیقات دانشگاهی کمی در این زمینه انجام شده است.» یکی از نمونه‌های برجسته این تاثیر، مطالعه‌ای از سوی ابتکار انرژی MIT در سال 2011 است که گاز طبیعی را پلی به سوی آینده‌ای کم‌کربن قلمداد کرده بود. این در حالی است که گاز طبیعی همچنان به‌ عنوان یک سوخت فسیلی موجب گرم‌ شدن سیاره می‌شود. جالب‌تر اینکه برخی از نویسندگان این مقاله از شرکت‌های بزرگ نفت و گاز حمایت مالی دریافت کرده بودند. در دیگر نمونه‌ها، شرکت BP طی سال‌های 2012 تا 2017 بیش از 2 میلیون دلار به پروژه‌ای در دانشگاه پرینستون کمک کرد که به دنبال بررسی راهکارهای کربن‌زدایی بود. با این‌ حال، یکی از سناریوهای نامبرده در این پروژه، همچنان به استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌ عنوان بخشی از راهکار اشاره داشت. این تحقیق نشان می‌دهد نفوذ شرکت‌های سوخت فسیلی در دانشگاه‌ها نه‌تنها بر جهت‌گیری تحقیقات علمی تاثیر منفی می‌گذارد، بلکه روند انتقال به انرژی‌های پاک را نیز به تاخیر می‌اندازد. برای جلوگیری از تضاد منافع و حفظ یکپارچگی علمی، نیاز به شفافیت بیشتر در زمینه تامین مالی تحقیقات دانشگاهی و همچنین افزایش حمایت مالی دولت از دانشگاه‌ها احساس می‌شود. این اقدامات می‌تواند دانشگاه‌ها را از وابستگی به شرکت‌های سوخت فسیلی دور کند و باعث شود آنها در راستای منافع عمومی و مقابله با بحران آب‌وهوا بهتر عمل کنند. اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
