چگونه خودروهای برقی کوچک‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌توانند گذار به آینده‌ای سبز را تسریع کنند؟

به گزارش تجارت نیوز،

جهان در آستانه یک تحول بزرگ در صنعت حمل‌ونقل قرار دارد. در تلاش برای کاهش آلاینده‌ها و دستیابی به اهداف اقلیمی، کشورهای مختلف به سمت جایگزینی خودروهای بنزینی و دیزلی با وسایل نقلیه برقی روی آورده‌اند. یکی از کشورهایی که در این مسیر پیشروست، نروژ است. این کشور در نظر دارد تا پایان سال 2025 به اولین کشوری تبدیل شود که فروش وسایل نقلیه با آلایندگی صفر (برقی یا هیدروژنی) را به‌ طور کامل جایگزین خودروهای سوخت فسیلی می‌کند.

اما این تغییرات تنها به تصمیمات سیاسی و اهداف بلندپروازانه وابسته نیست؛ بلکه دسترسی به خودروهای برقی کوچک‌تر و مقرون‌به‌صرفه نیز نقشی کلیدی در موفقیت این گذار ایفا می‌کند. در این متن، به بررسی چگونگی نقش خودروهای برقی کوچک‌تر در تسریع گذار سبز و کاهش شکاف‌های موجود در مسیر دستیابی به این اهداف می‌پردازیم.

پیشرفت نروژ در گذار به وسایل نقلیه برقی

نروژ نمونه‌ای موفق از سیاست‌های هدفمند برای گسترش استفاده از خودروهای برقی است. در سال 2024، بیش از 88.9 درصد از خودروهای جدید فروخته‌شده در این کشور از نوع تمام‌برقی بودند. این رقم با نزدیک شدن به هدف صد درصد، به نقطه‌ای بی‌سابقه در جهان رسیده است.

اما چالش‌های مهمی نیز وجود دارد. اگرچه فروش خودروهای برقی در نروژ روند چشمگیری داشته، اما خودروهای بزرگ‌تر، مانند شاسی‌بلندهای برقی، سهم عمده‌ای از این بازار را به خود اختصاص داده‌اند. در سال گذشته، هیچ خودرو کوچک یا غیر شاسی‌بلندی در میان ۱۰ خودرو برقی پرفروش در نروژ قرار نگرفته است. این مساله نشان می‌دهد خودروهای بزرگ‌تر و گران‌تر بر بازار تسلط دارند و خانوارهای با درآمد کمتر ممکن است از این تحولات عقب بمانند.

چرا خودروهای کوچک‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر ضروری هستند؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهند در دسترس بودن خودروهای کوچک‌تر و ارزان‌تر می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در گسترش استفاده از وسایل نقلیه برقی ایفا کند.

هزینه بالای خودروهای برقی بزرگ‌تر: یکی از بزرگ‌ترین موانع برای خانوارهای کم‌درآمد، قیمت بالای خودروهای برقی است. خودروهای شاسی‌بلند برقی، علاوه بر قیمت خرید بالا، هزینه‌های جانبی بیشتری مانند مصرف انرژی بیشتر و هزینه‌های نگهداری بالاتر دارند.

تبعیض اقتصادی: در بسیاری از کشورها، یارانه‌ها و مشوق‌های مالی بیشتر به خانوارهای ثروتمند تعلق می‌گیرد، چراکه آنها توانایی مالی خرید خودروهای برقی را دارند. این در حالی است که خانوارهای کم‌درآمد همچنان از خودروهای سوخت فسیلی استفاده می‌کنند که منجر به پرداخت هزینه‌های بیشتر برای رانندگی در مناطق شهری با قوانین سخت‌گیرانه محیط‌زیستی می‌شود.

نمونه‌ای از چالش‌ها در ایرلند و بریتانیا

در ایرلند، تنها 23 درصد از خانوارها توانایی خرید خودروهای برقی متوسط را دارند. حتی خودروهای کوچک‌تر برقی نیز برای 38 درصد از خانوارها دور از دسترس است. بدون کاهش قیمت خودروهای برقی یا افزایش یارانه‌ها، این بخش از جمعیت قادر به مشارکت در گذار سبز نخواهند بود.

در بریتانیا نیز حذف کمک‌هزینه‌های خرید خودروهای برقی، مانع بزرگی برای بسیاری از خانوارها ایجاد کرده است. برخلاف نروژ، که یارانه‌ها باعث شده‌اند خودروهای برقی حتی مقرون‌به‌صرفه‌تر از خودروهای بنزینی شوند، در بریتانیا خودروهای برقی همچنان گزینه‌ای لوکس به شمار می‌روند.

مشکل گرایش به خودروهای بزرگ‌تر

در سال‌های اخیر، تمایل به خرید خودروهای بزرگ‌تر، به‌ویژه شاسی‌بلندها، افزایش یافته است. این روند نه‌تنها در خودروهای بنزینی و دیزلی، بلکه در خودروهای برقی نیز دیده می‌شود. در اروپا، نیمی از خودروهای برقی فروخته‌شده در پنج سال اخیر از نوع شاسی‌بلند بوده‌اند.

اما خودروهای بزرگ‌تر معایب متعددی دارند:

منابع بیشتر: تولید شاسی‌بلندها به مواد اولیه بیشتری مانند فلزات گران‌بها نیاز دارد.

آلودگی غیرمستقیم: این خودروها ذرات بیشتری از لاستیک و جاده آزاد می‌کنند.

ایمنی کمتر برای عابران پیاده: خودروهای بزرگ‌تر معمولاً خطر بیشتری برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران ایجاد می‌کنند.

در مقابل، خودروهای کوچک‌تر سبک‌تر، کارآمدتر و کم‌هزینه‌تر هستند و می‌توانند گزینه مناسبی برای خانوارهای کم‌درآمد و کسانی باشند که به دنبال جایگزینی اقتصادی برای خودروهای سوخت فسیلی هستند.

نقش سیاست‌ها و مشوق‌ها در گذار سبز

یکی از عوامل اصلی موفقیت نروژ در گسترش خودروهای برقی، سیاست‌های حمایتی جامع و یارانه‌های سخاوتمندانه است. در این کشور، معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌های دیگر باعث شده‌اند خرید و مالکیت خودروهای برقی نه‌فقط گزینه‌ای سبز، بلکه گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه نیز باشد.

در مقابل، در کشورهایی مانند بریتانیا و ایرلند، حمایت‌های مالی کافی برای خانوارهای کم‌درآمد وجود ندارد. این کشورها می‌توانند با الگوبرداری از نروژ، یارانه‌ها را به شکلی هدفمندتر به افرادی که بیشترین نیاز را دارند، اختصاص دهند.

چشم‌انداز آینده: تنها خودروهای کوچک کافی نیستند

اگرچه در دسترس بودن خودروهای کوچک‌تر و ارزان‌تر برای گسترش وسایل نقلیه برقی حیاتی است، اما این تنها بخشی از راه‌حل است. برای دستیابی به یک انتقال سبز واقعی، باید تعداد خودروهای شخصی در جاده‌ها کاهش یابد و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی و روش‌های حمل‌ونقل پایدار مانند اشتراک خودرو، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری توسعه پیدا کند.

به نقل از Theconversation، خودروهای کوچک‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌توانند عاملی کلیدی در تسریع گذار به آینده‌ای سبز باشند. این وسایل نقلیه علاوه بر اینکه به کاهش هزینه‌ خانوارهای کم‌درآمد کمک می‌کنند، می‌توانند به کاهش منابع مصرفی و آلایندگی‌های غیرمستقیم نیز منجر شوند.

با این حال، برای موفقیت کامل، دولت‌ها باید سیاست‌های جامع‌تری را برای حمایت از خانوارهای کم‌درآمد و توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل پایدار اتخاذ کنند. تنها با برقراری توازن بین دسترسی به خودروهای برقی مقرون‌به‌صرفه و کاهش وابستگی به خودروهای شخصی، می‌توان به اهداف بلندپروازانه محیط‌زیستی دست یافت و آینده‌ای پاک‌تر برای همه رقم زد.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.