روابط ایران و چین، پویا در سیاست سودآور در اقتصاد

ایران و چین از طرق مختلف در همه عرصه‌ها در حال تقویت روابط هستند و در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی توانسته‌اند سال 96 را نیز با موفقیت و با گسترش روابط به پایان برسانند و با اهداف راهبردی تازه و جدید در این زمینه‌ها، سال جدید شمسی را شروع کرده‌اند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، 'شی جین پینگ' رئیس‌جمهوری خلق چین ژانویه سال 2016 به ایران سفر کرد و با مقام‌های ایران درباره مضامین مختلف از راه ابریشم گرفته تا تدوین برنامه راهبردی 25 ساله دو کشور و بالا بردن ارزش تبادلات تجاری بحث و تبادل نظر کرد این سفر پایه گذار روابط رو به رشد دو کشور در سال‌های آینده شد.

مقام‌های ایران در جریان این گفت و گوها از برنامه توسعه راه ابریشم نوین استقبال کرده و افزودند با چین در این زمینه از نزدیک همکاری می‌کنند.

باید به یاد داشت که ایران و چین به عنوان دو دوست در شرایط مختلف زمانی با یکدیگر روابط رو به گسترشی را تجربه کرده‌اند و از کمک‌های هم بهره مند شده‌اند.

فاینانس 35 میلیارد دلاری چین به ایران

بانک‌های چین در سال 96 در مجموع 35 میلیاد دلار تامین مالی پروژه‌های کشورمان را پذیرفتند این میزان شامل قرارداد تامین مالی 10 میلیارد دلاری میان بانک مرکزی کشورمان با سیتیک تراست چین، امضای یادداشت تفاهم تامین مالی 15 میلیارد دلاری با بانک توسعه چین و نهایی شدن مذاکرات جهت تنظیم قرارداد موافقتنامه عمومی تامین مالی تا سقف 10 میلیارد یورو با اگزیم بانک است.

مشارکت 30 درصدی شرکت ملی نفت چین در قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی به ارزش 4.8 میلیارد دلار و تامین مالی پروژه برقی کردن قطار تهران - مشهد به ارزش 11.5 میلیاد یوان از جمله مهمترین پروژه‌هایی است که سرمایه گذاری چینی‌ها در آن قطعی شده است.

همچنین تامین مالی چند پروژه مجموعا به ارزش حدود 8 میلیارد دلار از طرف ایران به بانکهای چین ارائه و در حال طی مراحل پایانی خود است.

از جمله این پروژه‌ها می‌توان به طرح‌های توسعه فاز دوم پالایشگاه آبادان، نیروگاه سیکل ترکیبی آبادان، نیروگاه سیکل ترکیبی لامرد و بیمارستان برکت سلامت اشاره کرد.

توسعه روابط سیاسی

روابط دو کشور در سال 96 جدا از حوزه اقتصادی در حوزه سیاسی نیز گسترش یافت، در این سال دو وزیربهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به چین سفر کردند.

همچنین در سال 96 علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی به چین سفر کرد.

قطار باری پیونددهنده ایران و چین

قطار باربری که میان دو کشور راه‌اندازی شده و تاکنون دو بار مسیرهایی را از چین به سمت ایران طی کرده است یکی از تازه‌ترین ابتکارهای چین برای گسترش روابط با کشورمان محسوب می‌شود.

اولین قطار باری راه ابریشم از شهر 'یی وو' در استان 'جه جیانگ' در شرق چین، سال پیش راهی تهران شد و عزم ایران را برای گسترش مناسبات با چین در این مسیر جزم‌تر کرد.

برای چین این مسلم است که ایران از طریق راه ابریشم که برای تهران هم یادآور تاریخی طولانی است، به آسیا و اروپا مرتبط می‌شود.

نقش ایران و بخصوص بندر چابهار به عنوان یک شاهراه و گذرگاه مهم و بندر دریایی برای راه ابریشم و مرتبط ساختن خطوط دریایی به یکدیگر حیاتی است و چین در سال گذشته پیشنهادی را برای حضور این کشور در طرح‌هایی در این بندر ارائه کرد.

برای این کشور، مرتبط شدن خطوط دریایی و کشتیرانی نقاط مختلف از طریق بندر چابهار ایران برای پیشبرد برنامه‌های راه ابریشم دریایی چین مهم است.

یک قطار باربری دیگر چین هم سال گذشته ایستگاه راه آهن 'این چوان' در شهری به همین نام را که مرکز منطقه خودمختار 'نینگ شیا' است، به سمت تهران پایتخت کشورمان ترک کرد.

در جریان حرکت این قطار مراسمی نیز به واسطه راه اندازی این مسیر ریلی باربری میان دو کشوری که ارتباط دیرینه‌ای در مسیر ابریشم دارند، برگزار شد.

این بخشی از برنامه راه ابریشم چین است که این کشور قول داده است با سرمایه 124 میلیارد دلاری آن را به پیش برده و همکاری گسترده‌ای با کشورهای این حوزه داشته باشد.

این قطار با 560 تن ماشین آلات، اقلام مصرفی روزمره، سرامیک و ابزارآلات شیشه‌ای، چین را ترک کرد و از طریق قزاقستان و ترکمنستان و پس از 15 روز وارد تهران شد.

'لیانگ هوا' از مسئولان شرکتی که عملیات را برعهده داشت، گفت که این قطار با هزینه کمتر و صرفه‌جویی بیشتر، اقلام را به ایران می‌رساند و فاصله حمل آن از کشتی 20 روز کوتاهتر است.

مسئولان منطقه خودمختار مسلمان نشین 'نینگ شیا' چین می گویند که با راه اندازی این مسیر ریلی ارتباطات تجاری با آسیای غربی و آسیای مرکزی افزایش خواهد یافت.

چین و ایران پس از برجام

در پی موافقت رهبران چین و ایران برای گسترش تبادلات دو جانبه بویژه در عرصه اقتصادی، پس از برجام سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در ایران از سال 2016 میلادی به این طرف 43.5 درصد رشد داشته است.

همزمان افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران از سوی نهادهای مختلف از جمله سفارت جمهوری خلق چین در تهران و رسانه‌های این کشور مورد توجه قرار گرفته است.

این آمار در مقایسه با دوره مشابه سال 2015 میلادی رشد چشمگیری را نشان می‌دهد و سفارت چین در تهران آن را مورد تایید قرار داده است.

همزمان آمار مذکور نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایرانی هم در چین در سال 2016 میلادی در مقایسه با سال 2015 میلادی، 29.5 درصد بیشتر شده است.

چین و ایران دارای مناسبات گسترده و همکاری اقتصادی و تجاری بسیار نزدیک و رو به رشد هستند و به نظر می‌رسد چین برای حراست از برجام در صورتی که آمریکا قصد خروج از آن داشته باشد، با اروپا همکاری خواهد کرد.

چین با این نگرانی که آمریکا ممکن است از برجام خارج شود، خود را برای گفت و گوهای بیشتر با اروپا آماده کرده و همزمان در تازه‌ترین موضع‌گیری خود برجام را یک الگوی تاریخی برای حل و فصل مسائل مهم دنیا با دیپلماسی، درایت و منطق دانسته است.

ایران و چین دارای روابط بسیار نزدیک تجاری و انرژی هستند و شرکت‌های چینی در بسیاری از طرح‌های سازندگی و نفت و گاز در ایران فعال هستند و نمی‌خواهند خللی در همکاری‌ها با ایجاد چالش در برابر توافق هسته‌ای بوجود بیاید.

به‌خصوص نباید فراموش کرد که سال گذشته یک قرارداد چهار میلیارد و 800 میلیون دلاری بین پتروپارس ایران و شرکت 'سیان پی سی' چین و توتال فرانسه امضا شد که از توافقات مهم پس از برجام است.

ایران و چین و راه ابریشم نوین

از برنامه راه ابریشم جدید چین موسوم به یک کمربند و یک جاده به عنوان جاده گسترش مناسبات چین و ایران یاد شده است.

انتظار می‌رود در سایه این طرح روابط دو کشور وارد یک مرحله نوین شده و با توجه به راهبردهای توسعه که ایران تدوین کرده است مناسبات دو کشور شاهد شکوفایی و برد ـ برد باشد.

چینی‌ها مثالی دارند که می‌گوید یک دوست همیشه به یک دوست خوب نیاز دارد، بر همین مبنا روابط راهبردی دو کشور به دلیل اجرای طرح جاده ابریشم نوین ارتقا یافته و وارد مرحله نوینی خواهد شد.

سیاست، انرژی، امنیت، مبارزه با تروریسم، فن آوری، اجرای طرح‌های زیربنایی و آموزش و پرورش و بسیاری قلمروهای دیگر از عرصه‌های مهم همکاری دو کشور است.

سال‌هاست که ایران از دیدگاه چین یک شریک تجاری قابل اعتماد است و در برنامه راه ابریشم زمینی و دریایی قرن بیست و یکم چین برای آسیا، آفریقا و اروپا، ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

راه ابریشم مسیر ارتباطی تمدن‌های چین و پارس است ایران یک قدرت منطقه‌ای با جمعیتی نزدیک به 80 میلیون نفر است که می‌تواند نقش بی بدیلی در برنامه راه ابریشم جدید چین ایفا کند.

ایران به‌خصوص پس از برجام باید در برنامه راه ابریشم چین نقش مهمتری ایفا کند و باید دو کشور دست در دست یکدیگر برای پیشرفت و اجرای طرح‌های توسعه منطقه‌ای و کشوری همکاری کنند.

اجرای این طرح به سرمایه‌گذاری و فناوری، پشتیبانی و همچنین زیرساخت‌ها نیاز دارد و ایران می‌تواند در این بخش هم همکاری خوبی برای چین باشد.

چین و ایران و عرصه تجارت

چین در هفت سال گذشته بزرگترین شریک تجاری ایران بوده و در سال 2014 میلادی ارزش تبادلات دو کشور به بیش از 50 میلیارد دلار رسیده است که 15 برابر بیشتر از حجم تبادلات دوجانبه در سال‌های 1990 بوده است.

ایجاد زیر ساخت‌ها، احداث خطوط لوله نفت و گاز، ساخت بنادر، طرح‌های زیربنایی و خط آهن‌های تندرو از برنامه‌های آینده است که دو کشور توان بالقوه‌ای برای اجرای آنها دارند.

راه ابریشم نو نیز نه تنها همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور را تقویت می‌کند بلکه باعث می‌شود فرصت‌های بیشتری برای شرکت‌های دو کشور فراهم شده و استانداردهای زندگی و تجاری دو طرف ارتقا یابد.

'علی اصغر خاجی' سفیر ایران در چین می‌گوید: روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور در مسیر درستی که رهبران دو کشور ترسیم کرده‌اند بخوبی پیش می‌رود.

او گفت: با درک متقابلی که دو کشور از یکدیگر دارند تهران و پکن در جهت تحقق اهداف مشارکت راهبردی که در سفر دو سال پیش رییس جمهور محترم چین به ایران اعلام شد، حرکت می‌کنند.

به گفته وی چین درسال گذشته بزرگترین شریک تجاری ایران بوده و حجم مبادلات ایران و چین در سال 2017 میلادی به 37 میلیارد دلار رسیده و این تراز بر خلاف سال‌های قبل 200 میلیون دلار به نفع ایران بوده است.

حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال گذشته میلادی از نظر وزنی هم 69 میلیون و 700 هزار تن بود که این میزان نسبت به سال 2016 میلادی از نظر وزنی هفت میلیون و 300 هزار تن و از نظر ارزش نیز چهار میلیارد دلار برابر با 20.4 درصد رشد داشته است.

ایران و چین و سازمان همکاری شانگهای

برای چین، ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای یک راهبرد اساسی و مهم بشمار می‌آید و با نظرداشت اجرای برجام و رفع تحریم‌ها و حمایت‌های روسیه، انتظار می‌رود این موضوع به طور جدی‌تر در اجلاس سران سازمان در ماه ژوئن سال 2018 مورد بررسی قرار گیرد.

این اجلاس در چین برگزار می‌شود و این کشور آن را یکی از رویدادهای بسیار مهم سال جاری میلادی دانسته و از کشورهای دیگر خواسته است برای برگزاری بهتر آن با پکن همکاری کنند.

چین همواره به دنبال ایجاد یک توازن راهبردی در منطقه خاورمیانه بوده است و برای همین از ورود رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای استقبال و حمایت می‌کند.

برای چین همواره مساله این بوده است که از لحاظ امنیتی در منطقه خاورمیانه یک سیاست متوازن برقرار باشد و بخشی از این سیاست و راهبرد وارد شدن رسمی ایران به سازمان شانگهای است.

اصولا ایران همیشه در سیاست خارجی چین از یک جایگاه محکم و استوار برخوردار بوده است و ورود ایران به سازمان قدرت بیشتری به آن می‌بخشد سازمانی که با وجود چین و روسیه و عضویت پاکستان و هند در آن، در آینده نزدیک می‌تواند وزنه مهم و قابل توجهی در برابر ناتو باشد.

منبع: ایرنا