روایت مطبوعات از تحریم جدید / دقیقا چه اتفاقی افتاده است؟

به‌گزارش تجارت‌نیوز ، امروز (سه‌شنبه، 20 فروردین‌ماه 1398) بیشتر روزنامه‌های رسمی کشور اقدام خصمانه دولت آمریکا مبنی بر تروریست خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را محکوم کردند.

ماجراجویی کاخ سیاه

روزنامه ایران با تیتر «ماجراجویی کاخ سیاه» نوشته است که دولت آمریکا سپاه پاسداران را گروه تروریستی خواند!

این روزنامه نوشته است: دولت آمریکا با وجود هشدار نهادهای امنیتی و نظامی داخلی و خارجی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در لیست تحریم‌های یک‌جانبه خود قرار داد و شورای عالی امنیت ملی ایران هم متقابلا فرماندهی مرکزی آمریکا در غرب آسیا را گروه تروریستی اعلام کرد.

کاخ سفید روز گذشته در امتداد سیاست فشار حداکثری بر ایران با انتشار بیانیه‌ای رسما برنامه خود برای اضافه کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست سازمان‌های «تروریستی» را اعلام کرد.

صدور این بیانیه مسبوق به تصویب لایحه‌ای است که کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۷ تحت عنوان قانون مقابله با دشمنان آمریکا موسوم به «کاتسا» تصویب کرد و بر پایه آن سه کشور ایران، روسیه و کره شمالی را هدف اقدامات احتمالی قرار داد.

رییس‌جمهور آمریکا بر اساس این قانون مجاز است تا نیروهای نظامی هر یک از این کشورها و اشخاص خارجی مرتبط با آنها را در فهرست تحریم‌های خود قرار دهد. چنانکه دونالد ترامپ با تکیه بر همین قانون و به‌رغم هشدارهایی که دولت او را متوجه عواقب احتمالی این اقدام می‌کردند، طرح تحریم نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را عملی کرد و در بیانیه‌ای مدعی شد «قرار دادن نام سپاه در فهرست تحریم‌های آمریکا نشان‌دهنده آن است که ایران نه‌تنها یکی از حامیان اصلی تروریسم است بلکه فعالیت‌هایی که سپاه پاسداران در آن دخیل است، تروریسم را ترویج و حمایت مالی می‌کند».

کاخ سفید در بیانیه مدعی‌جویانه خود با متهم کردن ایران به حمایت از تروریسم تصریح کرده است: «ما به افزایش فشار علیه ایران و بالا بردن هزینه‌های حمایت از فعالیت‌های تروریستی توسط این کشور ادامه خواهیم داد تا زمانی که این کشور از رفتارهای مخرب و غیرقانونی خود دست بردارد».

واشنگتن که برای نخستین بار نیروهای مسلح رسمی یک کشور خارجی را به عنوان سازمان تروریستی معرفی کرده، از این اقدام به‌عنوان گامی بی‌سابقه یاد کرده و نوشته وزارت خارجه آمریکا رهبری آن را به دست داشته است.

این روزنامه نوشته است: در نخستین واکنش‌ها شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت شدید اقدام آمریکا در قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» در اقدامی متقابل اعلام کرد رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و «فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام» و تمامی نیروهای وابسته به آن را «گروه تروریستی» می‌داند.

شورای عالی امنیت ملی ضمن اشاره به اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برخلاف آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن پیوسته در خط مقدم مقابله با تروریسم و افراطی‌گری در منطقه بوده افزوده است: «نقش آنان در مقابله با القاعده، داعش، النصره و سایر گروه‌های تروریستی در منطقه توسط مردم و دولت‌های آسیب‌دیده همواره مورد تقدیر است».

بخشی از بیانیه شورای عالی امنیت ملی به مرکز فرماندهی آمریکا در غرب آسیا اشاره کرده و افزوده است: «این فرماندهی مسئولیت اجرای سیاست‌های تروریستی دولت آمریکا علیه منطقه غرب آسیا را به عهده داشته که امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و جان افراد بی‌گناه ایرانی و غیرایرانی را برای تحمیل سیاست‌های خصمانه ایالات متحده به خطر انداخته است که از آن جمله حمله وحشیانه و عامدانه به هواپیمای مسافربری ایران در سال ۱۳۶۷، مشارکت در کشتار مردم یمن و دیگر شهروندان غیرنظامی در غرب آسیا را می‌توان نام برد. بدیهی است رژیم ایالات متحده آمریکا تمامی مسئولیت‌های عواقب خطرناک این اقدام ماجراجویانه را برعهده خواهد داشت».

پیش از این بیانیه، وزیر خارجه ایران در نامه‌ای به رییس‌جمهور و بر اساس «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه مصوبه سال 1396 مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد کرده بود شورای عالی امنیت ملی، نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به «سنتکام» (ستاد فرمانده کل نیروهای ارتش آمریکا در منطقه خاورمیانه، شرق آفریقا و آسیای مرکزی) را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد.

ظریف پیش از آن نیز با حضور در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اقدام آمریکا مبنی بر گنجاندن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی، این اقدام را محکوم و تاکید کرده بود چنین اقدامی خطرات زیادی ایجاد می‌کند، چنانچه آمریکا چنین تصمیمی بگیرد ایران نیز عمل متقابل خواهد کرد». ظریف همچنین در توییتی نوشت که این تصمیم یک هدیه انتخاباتی گمراه‌کننده دیگر به نتانیاهو و یک اشتباه خطرناک دیگر در منطقه است که باعث و بانی آن آمریکاست.

مقابله به مثل قاطع

همچنین روزنامه خراسان با تیتر «مقابله به مثل قاطع» نسبت به اقدام خصمانه دولت آمریکا مبنی بر تروریست خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران واکنش محکمی نشان داد.

این روزنامه نوشته است: هم‌زمان با بسیج عمومی ایران برای خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان، اقدام خصمانه دولت آمریکا برای قرار دادن نام سپاه در فهرست سازمان‌های به اصطلاح تروریستی با واکنش قاطع شورای عالی امنیت ملی، فعالان سیاسی جناح‌های مختلف، وزارت خارجه و موج حمایت کاربران شبکه‌های اجتماعی از این سازمان خدمتگزار روبه‌رو شد.

شورای عالی امنیت ملی کشورمان، شب گذشته در بیانیه‌ای ضمن محکومیت شدید اقدام غیرقانونی و خطرناک رژیم ایالات متحده آمریکا در قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در اقدام متقابل در برابر اقدام غیرقانونی و نابخردانه امروز آمریکا اعلام می‌‌کند، رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و «فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام» و تمامی نیروهای وابسته به آن را «گروه تروریستی» می‌داند.

نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در پیامی از اقدام دولت ترامپ در تروریستی شناختن سپاه تشکر و بر تعهد خود در همکاری با دولت آمریکا علیه ایران تاکید کرد.

طبق قانون داخلی آمریکا، کنگره این کشور از زمان اعلام این موضوع از سوی دولت، یک هفته فرصت دارد این تصمیم را تایید یا رد کند. در صورتی که کنگره در مهلت قانونی هفت‌روزه خود با این تصمیم مخالفت نکند، اطلاعیه آن رسما در دفتر اداره ثبت فدرال آمریکا منتشر شده و وارد فاز اجرایی خواهد شد. پس از اعلام رسمی این تصمیم، سازمان مربوط ۳۰ روز فرصت خواهد داشت در یکی از دادگاه‌های تجدیدنظر آمریکا به آن اعتراض کند.

در واکنش به تصمیم اخیر دولت آمریکا چهره‌های سیاسی داخلی یکپارچه از نیروهای مسلح کشور حمایت و اقدام خصمانه ترامپ را محکوم کردند.

مخا‌طرات اقدام علیه سپاه برای آمریکا‌یی‌ها

همچنین روزنامه مردم‌سالاری با تیتر «مخا‌طرات اقدام علیه سپاه برای آمریکا‌یی‌ها» نوشته است: اعلام قوت یافتن احتمال قرارگیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریستی آمریکا، نشان از پیروزی تندورهای اطراف ترامپ در اقناع وی برای این اقدام دارد. بامداد روز شنبه رونامه وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه خبر داد که کاخ سفید به احتمال زیاد روز دوشنبه هفته جاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار می‌دهد.

این روزنامه نوشته است: بسیاری از ناظران بین‌المللی قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا را نمادین می‌دانند، حتی نهادهای اطلاعاتی آمریکا هم درباره موفقیت‌آمیز بودن چنین اقدامی ابراز تردید جدی کرده‌اند.

آمریکا پیش از این تمام نهادهای بین‌المللی و شرکت‌های تجاری را از هرگونه مراوده مالی با ایران و سپاه پاسداران منع کرده است. بسیاری از اعضا و فرماندهان ارشد سپاه و نیز زیرمجموعه‌های این نهاد تحریم شده‌اند اما شدت این تحریم‌ها گویا کاخ سفید را راضی نکرده و ترامپ درصدد بازی تازه در عرصه تقابل با ایران است.

اما تجربه نشان داده است در بیشینه بازی‌هایی که آمریکا علیه ایران آغاز کرده است، شاید آغازگر واشنگتن بوده اما پایان آن هرگز در اختیار کاخ سفید قرار نگرفته است. اهداف آمریکا از این اقدام را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد. شاید نخستین و مهم‌ترین آن هدف اقتصادی باشد. با توجه به نقش ویژه و سازنده سپاه در اقتصاد ایران، محدودسازی هرچه بیشتر این نهاد می‌تواند شرایط اقتصادی در ایران را دشوارتر کند.

هدف دیگر می‌تواند محدودسازی فعالیت‌های نظامی و مستشاری سپاه پاسداران در خارج از مرزهای ایران باشد. سپاه بخش‌های وسیعی از خاک خاورمیانه را از چنگال تروریسم داعشی آزاد کرد و پذیرش این موضوع برای آمریکایی که مدعی قدرت است، چندان آسان نبود.

هدف سوم می‌تواند راضی نگه داشتن تندروهای داخلی آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در منطقه باشد، سپاه جنگ با تروریسم را از مرزهای ایران دور کرد، بی‌آنکه خلاف قوانین بین‌المللی کاری انجام دهد. بر همین اساس پروژه‌های ایران‌هراسانه با شکست مواجه شدند و قرار گرفتن نام سپاه در فهرست تروریست‌ها بار دیگر می‌تواند این شکست را جبران کند.

نشریه تایم، در صورت قرار گرفتن نام سپاه پاسداران این اولین باری خواهد بود که دولتی در آمریکا یک نهاد دولتی خارجی را تروریستی اعلام می‌کند که در صورت انجام، تحریم‌هایی را نیز در پی خواهد داشت، از جمله مسدود کردن دارایی‌های احتمالی سپاه در آمریکا و ممنوعیت تجارت با این نهاد یا هرگونه حمایت از فعالیت‌های سپاه.

با توجه به جایگاهی که سپاه برای ایران دارد، این اقدامات تنبیهی از سوی آمریکا می‌تواند تاثیرات محدودی (برای ایران) داشته باشد، اما تروریستی اعلام کردن سپاه ممکن است به‌طور قابل توجهی فعالیت نظامی و دیپلماتیک آمریکا را، به‌ویژه در عراق پیچیده کند. جایی که نیروهای شیعی عراقی و احزاب سیاسی آن روابط نزدیکی با سپاه دارند.

این اقدام در لبنان می‌تواند محدودیت‌های بیشتری را به‌ویژه با افرادی که مقامات آمریکایی با آنها تعامل دارند، در پی داشته باشد. سپاه پاسداران روابط نزدیکی با حزب‌الله دارد که بخشی از دولت لبنان است. حزب‌الله در حال حاضر نیز از سوی آمریکا یک سازمان تروریستی خارجی شناخته می‌شود. حضور آن در پارلمان لبنان و شاخه اجرایی آن سبب شده است تا آمریکا نتواند هیچ‌گونه ارتباطی با اعضای حزب‌الله داشته باشد، هرچند که واشنگتن به همکاری و کمک به ارتش لبنان ادامه می‌دهد.

بدون در نظر گرفتن استثنا یا معافیت از این تروریستی اعلام کردن، نیروها و دیپلمات‌های آمریکایی می‌توانند از تعامل با مقامات لبنانی و عراقی که با مقامات سپاه و جانشین‌های آنها تعامل دارند، منع شوند. پنتاگون و آژانس‌های اطلاعاتی نسبت به تاثیرات این اقدام که باعث می‌شود نتوانند با آن دسته مقام‌های خارجی ارتباط برقرار کنند که با اعضای سپاه ملاقات کرده یا تعامل دارند، ابراز نگرانی کرده‌اند. همین نگرانی‌ها بود که موجب شد دولت آمریکا پیش از این نیز از چنین اقدامی منصرف شود، کاری که بیش از یک دهه است در دولت مطرح است.

هنوز مشخص نیست که تروریستی اعلام کردن سپاه شامل این محدودیت‌ها می‌شود یا نه. علاوه بر این پیچیدگی‌ها، فرماندهان نظامی آمریکا نگرانند که این کار ایران را به سمت اقدامات تلافی‌جویانه علیه نیروهای آمریکایی علیه منطقه سوق دهد. به گفته یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، این فرماندهان قصد دارند به نیروهای باقیمانده کشورشان در عراق، سوریه و نقاط دیگر درباره احتمال چنین اقداماتی هشدار دهند.

علاوه بر عراق که حدود پنج هزار و ۲۰۰ نیروی آمریکایی در آن حضور دارند و سوریه که تقریبا دو هزار نیرو در آنجا باقی مانده‌اند، پنجمین ناو آمریکایی در خلیج فارس است و پایگاه هوایی آمریکا در قطر نیز در معرض خطر است.

دو مقام آمریکایی دیگر گفته‌اند که انتظار می‌رود وزارت امور خارجه آمریکا هم نسبت به اقدامات تلافی‌جویانه ایران علیه سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌ها و همچنین اعتراضات ضدآمریکایی هشدار دهند. در ابتدای جنگ علیه عراق و تصمیم دولت ترامپ برای منتقل کردن سفارت واشنگتن در اراضی اشغالی به قدس نیز هشدارهای مشابهی منتشر شد.

پاتک ایران به اقدام آمریکا

همچنین روزنامه دنیای اقتصاد با تیتر «پاتک ایران به اقدام آمریکا» نوشته است که «سنتکام» گروه تروریستی اعلام شد.

این روزنامه نوشته است: دولت آمریکا در اقدامی مغایر با هنجارهای بین‌المللی، نام «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد. در واکنش به این اقدام، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت شدید اقدام غیرقانونی، خطرناک و نابخردانه رژیم ایالات متحده آمریکا در قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» در اقدامی متقابل اعلام کرد: «رژیم ایالات متحده آمریکا را دولت حامی تروریسم و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی می‌دانیم.»

اقدام آمریکا در قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی در شرایطی انجام می‌شود که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که رییس‌جمهوری آمریکا قصد دارد روشی مشابه با روش واشنگتن در مواجهه با کره شمالی را در قبال ایران نیز پیگیری کند.

فشار حداکثری و قرار دادن ایران در به اصطلاح گوشه رینگ و در نهایت تسلیم ایران در چارچوب همین تاکتیک ارزیابی می‌شود. هدف از این اقدام نیز کشاندن تهران به پای میز مذاکره پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ است.

عده‌ دیگری از جمله حسین موسویان، دیپلمات سابق ایرانی بر این باورند که «جان بولتون و برخی دیگر از کارگزاران کلیدی دولت آمریکا در یک هماهنگی با نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و عربستان و متحدانش و گروه‌های تروریستی ضد‌جمهوری اسلامی مثل منافقین، بنا دارند تا یک ‌سال آینده در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی، از هرچه در ظرفیت و توان دارند برای ساقط کردن حکومت ایران استفاده کنند. برای این محور یک دوره زمانی محدود وجود دارد و آن هم ۲ سال باقیمانده دور اول ترامپ است.»

موسویان در گفت‌و‌گو با یک روزنامه چاپ تهران در همین باره گفت: «جناح‌بازها به رهبری جان بولتون در کاخ سفید با چنین اقدامی در حقیقت می‌خواهند شانس ترامپ برای معامله با ایران را به صفر برسانند.»