خبر مذاکره ایران و آمریکا صحت دارد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، ماجرای مذاکره میان ایران و امریکا باز هم مطرح شده است. این بار روزنامه کویتی الجریده خبر داده که نمایندگانی از ایران و امریکا در عمان در حال مذاکرات محرمانه با ایران هستند. خبری که تاکنون نه تایید شده و نه تکذیب.

اما ظرف روزهای اخیر چه سیگنال‌های مثبت و منفی می‌توان از اظهارات و اقدامات مقامات ارشد ایران و امریکا دید؟

در انتظار مذاکره با اصولگرایان؟

منبع خبر روزنامه الجریده یک شخصیت برجسته اصولگرای ایرانی است. به گفته این منبع، این مذاکرات بدون حضور دولت ایران در جریان است و نمایندگانی از دولت ترامپ و یکی از شخصیت‌‌های ارشد اصولگرای ایران در این مذاکرات حضور دارند.

در این مذاکرات، دولت آمریکا طرح پیشنهادی برای همکاری و پایان دادن به همه اختلافات دو کشور ارائه کرده و حتی دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا برای سفر به تهران، امضای توافقنامه میان دو کشور با رهبر عالی ایران و تضمین برداشتن تحریم‌ها اعلام آمادگی کرده است.

ترامپ حداقل در شعارهای تبلیغاتی خود، خواستار مذاکره با ایران است. او حتی به دولت ایران پیشنهاد داده تا قبل از اتمام دوره اول ریاست جمهوری‌اش، مذاکره را به سرانجام برساند چراکه بعد از انتخابات و پیروزی مجدد ترامپ، مذاکره با امریکا دشوار خواهد بود.

از طرف دیگر خبرها می‌گوید سازمان اطلاعاتی آمریکا به ترامپ توصیه کرده «به دولت روحانی تکیه نکند و منتظر روی کار آمدن دولتی اصولگرا در ایران باشد تا این دولت، تعهدات را اجرا کند.» از سوی دیگر امریکا معتقد است دولت آتی ایران حتما یک دولت اصولگراست.

حال در گزارش این رسانه کویتی هم گفته شده است مذاکرات محرمانه به نمایندگی از یک شخصیت اصولگرا در حال انجام است.

مبادله زندانیان سیاسی

زمزمه مذاکره ایران و امریکا از اسفند سال گذشته شنیده می‌شد و بسیاری، مبادله زندانیان سیاسی ایران و امریکا را اولین نشانه‌های این مذاکرات می‌دانستند. ۲۲ خرداد ۹۹ ایران و امریکا سه زندانی سیاسی را با هم مبادله کردند؛ مایکل وایت، نظامی سابق آمریکایی و سیروس عسگری، شهروند ایرانی و مجید طاهری، یک پزشک ایرانی-آمریکایی آزاد شدند.

دونالد ترامپ همان زمان ایران را به مذاکره دعوت کرد و گفت: تا انتخابات آمریکا صبر نکنید. شما الان به توافق بهتری می‌رسید!

حالا هفته گذشته، وزیر امور خارجه ایران خبر داده که ایران آماده تبادل زندانیان دوتابعیتی با آمریکا است. او به مذاکره با امریکا هم چراغ سبز نشان داده و گفته: دو شرط برای مذاکره با امریکا دارد، اول اینکه آمریکا باید به ایران خسارت بدهد و تعهد بدهد که «اقداماتی» مانند خروج از برجام را دیگر انجام نخواهد داد.

اگرچه بسیاری معتقدند ایران منتظر دولت بایدن برای از سرگیری مذاکرات است، اما ظریف گفته «برای حکومت ایران مهم نیست چه کسی در کاخ سفید باشد و توجه ایران به سیاست آمریکا است.» گفته‌ای که نشان می‌دهد ایران با رعایت برخی از شرایط حاضر به مذاکره با دولت ترامپ است.

گزینه مذاکره روی میز ایران

مقامات امریکا هم اخیرا مدام از مذاکره با ایران صحبت می‌کنند. سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا هم دو روز قبل اعلام کرد گزینه‌های دیپلماسی و صلح همچنان روی میز است و ایران هر زمان که بخواهد می‌تواند این گزینه‌ها را با ما مطرح کند.

البته امریکا همچنان در تلاش است تا با اجرای مکانیسم ماشه، کمپین فشار حداکثری خود علیه ایران را به نتیجه برساند و برخی معتقدند این تلاش‌ها همه برای این است که ایران قبل از انتخابات به پای میز مذاکره بیاید.

مذاکره؟ بعد از آبان

در میان سیگنال‌هایی که می‌تواند نشان‌دهنده مذاکره ایران و امریکا باشد، سیگنال‌هایی هم وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده نادرست بودن این خبر باشد.

جدیدترین آن اظهارنظر جمعه شب دونالد ترامپ است. همان زمانی که خبر مذاکرات محرمانه ایران و امریکا منتشر شد، ترامپ در یک سخنرانی انتخاباتی مدعی شد ایران و ونزوئلا قصد مذاکره و توافق با واشنگتن را دارند، اما او قصد دارد هر توافقی را به پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در آبان‌ماه موکول کند.

ما ابزار چانه‌زنی نیستیم

رئیس جمهور ایران هم گویا نگاهش مانند دونالد ترامپ است و معتقد است هر مذاکره‌ای باید به بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موکول شود. چراکه بسیاری معتقدند ترامپ برای رای مجدد، نیاز به یک اقدام مثبت دارد. چیزی مانند مذاکره با ایران. به همین دلیل خودش هم بارها اعلام کرده مذاکره بعد از پیروزی او در انتخابات سخت می‌شود.

اما حالا حسن روحانی اعلام کرده آمریکا نه می‌تواند مذاکره را بر ما تحمیل کند و نه جنگ را. ما ابزار چانه‌زنی داخلی و انتخاباتی آمریکا نیستیم. هر دولتی که در آمریکا انتخاب شود، به ناچار تسلیم تاب‌آوری ملت بزرگ ایران خواهد شد.

خبر مهم در روزنامه زرد؟

اما جز این نشانه‌ها، برخی هم منبع انتشار خبر مذاکره ایران و امریکا را بررسی کرده و می‌گویند روزنامه کویتی الجریده، روزنامه معتبری نیست. پس استناد به انجام مذاکره صرفا با توجه به خبر این رسانه، نمی‌تواند درست باشد. از آن جمله سایت دیپلماسی ایرانی نوشت:

این گزارش هم شواهدی در تایید مذاکره دارد و هم رد آن. مثلا این گزارش متضمن نکاتی است که با خلق و خوی ترامپ سازگار است مانند اعلام آمادگی وی برای سفر به ایران و مذاکره با طرف قوی معادله قدرت در داخل ایران. حتی مستندات دیگری هم وجود دارد؛ مانند بالا رفتن قابل‌توجه فروش نفت ایران و خوش‌بینی دو هفته پیش ترامپ برای رسیدن به "توافقی بزرگ" با تهران طی یک هفته پس از پیروزی‌اش در انتخابات.

اما نکات دیگری هم وجود دارد که این ادعا را رد می‌کند. اول اینکه الجریده کویت به روزنامه‌ای زرد شهرت دارد و گاهی اخبار جهانی و منطقه‌ای منتشر می‌کند که بخش مهمی از آنها نادرست است.

از طرف دیگر چنین خبر مهمی که می‌تواند بر فضای انتخابات امریکا اثر مثبت بگذارد چرا باید در یک روزنامه نه چندان معتبر منطقه‌ای و آن هم به نقل از یک مقام ایرانی منتشر شود؟ از طرفی ترامپ فردی نیست که چنین خبر مهمی را زودتر از اینها رسانه‌ا‌ی نکند.

از طرفی ترامپ خواستار مذاکره با ایران است. پس وقتی که ایران بالاخره به پای میز مذاکره رفته چه دلیلی دارد که ترامپ خواستار تعویق آن تا دولت بعدی در آمریکا و ایران باشد؟ تازه خود ترامپ گفته بود ظرف یک هفته پس از انتخابات با ایران توافق می‌کند؛ یعنی در دولت روحانی، نه حدود هفت ماه پس از آن!

اینها همه مواردی است که صحت این خبر و مذاکره را زیر سوال می‌برد. اگرچه از هفته گذشته برخی از منابع آگاه زمزمه‌هایی درباره مذاکره اعلام کرده بودند. حال باید منتظر اخبار بیشتر بود.