زنان خانه‌دار چگونه بیمه شوند؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، شاید خیلی‌ها هنوز خانه‌داری را شغل نمی‌دانند اما دست‌کم سازمان تامین اجتماعی پانزده سال می‌شود زنان خانه‌دار را در زمره شاغلانی که می‌توانند به صورت اختیاری از حق بیمه‌های اجتماعی برخوردار شوند، قرار داده است.

ایجاد بیمه زنان خانه‌دار به اصل ۲۹ قانون اساسی بازمی‌گردد، اصلی که بر برخورداری آحاد جامعه از پوشش تامین‌اجتماعی به عنوان حق شهروندی تاکید دارد. آذر ماه سال ۸۷ با مصوبه‌ هیات مدیره وقت سازمان تامین‌اجتماعی مقرر شد تا زنان خانه‌دار مشمول مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار گیرند و به این ترتیب بیمه تامین‌اجتماعی زنان خانه‌دار به مرحله اجرا درآمد.

میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی به تازگی جمعیت این گروه از بیمه‌شدگان را بالغ بر ۱۸۰ هزار نفر عنوان کرد، بیمه زنان خانه‌دار در واقع فرصتی است تا زنان غیر شاغل نیز بتوانند در دوران میانسالی و کهنسالی از مزایای بازنشستگی و دریافت مستمری برخوردار شوند و حتی در صورت احراز شرایط، مستمری آن‌ها به فرزندان‌شان نیز تعلق بگیرد. درمان نیز یکی دیگر از مزایای این نوع بیمه به شمار می‌رود که در صورت انتخاب می‌تواند حامی بیمه شده‌ها در زمان بیماری باشد. شاید با توجه به نام این بیمه تصور شود که گستره پوشش آن تنها زنان خانه‌دار را دربر گیرد، بر زنان متاهل، دختران نیز می‌توانند زیر پوشش بیمه زنان خانه‌دار قرار بگیرند و از مزایای این بیمه بهره‌مند شوند.

صرف نظر از جدال نسبتا طولانی که در جامعه بر سر قلمداد شدن خانه داری به عنوان شغل وجود دارد، بیمه زنان خانه دار سازمان تامین اجتماعی، زنان خانه‌دار شامل افرادی است که به امور خانه‌داری مشغول باشند. این افراد می‌توانند تحت تکفل پدر یا همسر باشند از این‌رو در یک خانواده هم مادر و نیز دختر خانواده می‌توانند به طور جداگانه تحت پوشش بیمه زنان خانه‌دار قرار بگیرند. برای قرار گرفتن زیر پوشش این بیمه افراد نباید مشمول نظام بیمه دیگری باشند.

کدام زنان خانه‌دار بیمه می‌شوند؟

محمود علی‌بخشی، رئیس اداره بیمه صاحبان مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی درباره بیمه زنان خانوار به تجارت‌نیوز می‌گوید: برخورداری از پوشش بیمه زنان خانه‌دار مانند بسیاری از شرایط بیمه‌های دیگر تابع شرط سنی است و زنان خانه‌دار حداقل ۱۸ سال و حداکثر ۵۰ سال در استفاده از این خدمت مخیرند.

پانزده سال از ایجاد بیمه زنان خانه‌دار می‌گذرد و این یعنی نخستین نسل از زنان خانه‌دار بیمه شده حالا در میانه سوابق بیمه پردازی قرار دارند. اما شرط سنی تعیین شده در عمل تنها طیف محدودی از زنان خانه‌دار را در برمی‌گیرد، علی‌بخشی درباره امکان برخورداری زنان‌خانه‌داری که در این طیف سنی قرار ندارند می‌گوید: چنان‌چه شخصی در تاریخ ارائه درخواست بیش از ۵۰ سال سن داشته باشد، لازم است معادل مازاد سنی خود سابقه پرداخت حق‌بیمه در سازمان تامین‌اجتماعی داشته باشد، به این نحو که اگر شخصی در تاریخ تقاضای بیمه ۵۳ سال سن داشته باشد، چنانچه از قبل دارای ۳ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه در تامین‌اجتماعی باشد، تقاضای او قابل قبول بوده و این افراد می‌توانند با مراجعه به سامانه خدمات الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir و یا کارگزاری رسمی سازمان نسبت به انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه اقدام نمایند و نیازی به مراجعه حضوری افراد به شعب تامین‌اجتماعی نمی باشد.

او تصریح کرد: همچنین اگر خانم خانه‌داری حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد، از احراز شرط سنی مورد اشاره معاف است. به این ترتیب، افرادی که ۱۰ سال سابقه بیمه پردازی داشته باشند در هر سنی حتی در سنین میانسالی و کهنسالی نیز می‌توانند از پوشش بیمه زنان خانه‌دار بهره‌مند شوند.

تکلیف درمان در بیمه زنان خانه‌دار

بیمه زنان‌خانه‌دار مانند دیگر بیمه‌های مربوط به مشاغل آزاد یک بسته اختیاری و انتخابی از خدمات مختلف بیمه‌های بازنشستگی و درمانی است، رئیس اداره بیمه صاحبان مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی در این باره می‌گوید: از دیگر مزایای مهم بیمه زنان‌ خانه‌دار مربوط به داشتن حق انتخاب بیمه درمان است. در سایر بیمه‌ها هنگامی که شخص نرخ ۲۷ درصد را انتخاب می‌کند، درمان را نیز شامل می‌شود. اما در بیمه زنان خانه‌دار شخص می‌تواند بیمه درمان را انتخاب نکند و تنها تحت پوشش تعهدات قانونی مربوطه شامل بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی قرار بگیرد.

وی مقصود خود را اینطور توضیح می‌دهد: بسیاری از خانم‌های خانه‌دار به لحاظ قانونی تحت تکفل همسر یا پدر خود هستند و از بیمه درمان آن‌ها استفاده می‌کنند و از این‌رو در بیمه زنان خانه‌دار نیازی به پرداخت حق‌ سرانه درمان نیست و متقاضیان بیمه زنان خانه‌دار می‌توانند در صورت تمایل همچنان از پوشش بیمه درمان همسر یا پدر خود استفاده کنند. به عبارت دیگر تحت کفالت بودن همسر یا پدر مانعی برای بیمه پردازی خانم‌های خانه‌دار نیست. اما چنانچه زن خانه‌داری خواهان استفاده از حمایت درمان باشد باید علاوه بر پرداخت حق بیمه بابت تعهدات بلندمدت شامل بازنشستگی ، فوت و از کارافتادگی می بایست حق سرانه ‌درمان را نیز پرداخت نماید. به استناد مصوبه هیات وزیران، در سال ۱۴۰۱ نیز حق سرانه درمان ۹۲۰۰۰ تومان تعیین شده است که متقاضیان می‌توانند با پرداخت آن از خدمات درمانی تامین‌اجتماعی برخوردار شوند.

علی بخشی با اشاره به شرایط استفاده از دفترچه بیمه تامین‌اجتماعی در بیمه زنان خانه دار، تصریح کرد: افراد زیرپوشش بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد چنانچه حمایت درمان را انتخاب کرده باشند، می‌توانند در تمامی مراکز درمانی ملکی و نیز طرف قرارداد سازمان تامین‌اجتماعی از خدمات درمانی بهره‌مند شوند. اما با توجه به قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور این افراد هنگام دریافت خدمات درمانی چه در مراکز ملکی یا طرف قرارداد تامین‌اجتماعی باید فرانشیز پرداخت کنند که این فرانشیز در در بخش درمان سرپایی ۳۰ درصد و در بخش درمان بستری ۱۰ درصد خواهد بود.

پزداخت مستمری به بازماندگان

یکی از شرایط مناسب بیمه زنان خانه‌دار برخورداری فرزندان از مستمری بیمه شده زن خانه‌دار است. بر این اساس اگر خانم خانه‌داری که تحت پوشش این نوع بیمه قرار دارد فوت نماید، چنانچه شرط قانونی لازم را دارا باشد و قرارداد وی تعهد بیمه بازنشستگی و فوت را شامل شود، فرزندان او می‌توانند از مستمری مادر خود بهره‌مند شوند. نکته مهم این است که اگر فرزندان، پدر خود را نیز از دست بدهند، در صورت احراز شرایط مقرر می‌توانند از دو مستمری برخوردار شوند.
رئیس اداره بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تامین‌اجتماعی شرط قانونی پرداخت مستمری به بازماندگان را مبتنی بر ماده ۸۰ قانون تامین‌اجتماعی برشمرد و گفت: در این قانون پیش‌بینی شده است که اگر بیمه شده در ۱۰ سال قبل از تاریخ فوت، یک سال سابقه بیمه‌پردازی داشته باشد و در یک سال آخر به مدت ۹۰ روز سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد، از نظر قانونی بازماندگان این شخص شرایط دریافت مستمری را دارا می‌شوند.

نحوه تعیین حق بیمه

تعیین دستمزدِ مبنای پرداخت حق‌بیمه در بیمه زنان خانه‌دار بستگی سن متقاضی و میزان سابقه پرداخت حق‌بیمه افراد دارد از این‌رو میزان حق‌بیمه در این نوع بیمه به دو عامل بستگی دارد. یکی نرخ پرداخت حق‌بیمه و دوم دستمزد مبنای پرداخت حق‌بیمه است. این دو پارامتر تاثیرگذار در تعیین میزان حق‌بیمه به شمار می‌رود. پوشش بیمه زنان خانه‌دار مبتنی بر نرخ‌های مقرر در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است و بیمه شده بر اساس شرایط و توان مالی خود می‌تواند آن را انتخاب کند.

علی بخشی ادامه داد: در بیمه زنان خانه‌دار سه نرخ پرداخت حق‌بیمه پیش‌بینی شده است. یکی نرخ ۱۴ درصد است که شامل بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی می‌شود. یعنی اینکه مستمری بازماندگان در صورتی پرداخت می‌شود که بیمه شده بعد از بازنشستگی فوت نماید و در موارد فوت قبل از بازنشستگی مستمری تعلق نمی‌گیرد. دو درصد این نرخ حق‌بیمه را دولت پرداخت کرده و ۱۲ درصد سهم بیمه شده است.

او اظهار کرد: نرخ دیگر ۱۶ درصد است که در این نرخ نیز دو درصد در تعهد دولت قرار دارد و ۱۴ درصد سهم بیمه شده است. در این نرخ، سطح تعهدات قانونی تامین‌اجتماعی شامل بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی است.
به گفته او سطح سوم این تعهدات شامل نرخ پرداخت حق‌بیمه ۲۰ درصدی است که ۲ درصد این نرخ نیز توسط دولت و ۱۸ درصد توسط بیمه‌شده پرداخت می‌شود. در این سطح تعهدات بیمه شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت است که نرخ کامل بیمه‌پردازی را تشکیل می‌دهد.

امکان پرداخت حق‌بیمه به صورت ماهیانه از مزایای مهم این نوع بیمه شمرده می‌شود. به گفته علی بخشی هنگامی که قرارداد این بیمه منعقد و بیمه‌پردازی آغاز شود، فرد می‌تواند حق‌بیمه خود را حداکثر تا سه اول سال آینده به صورت علی الحساب پیش پرداخت کند و مابه‌التفاوت حق‌بیمه مربوطه نیز پس از تعیین میزان دستمزد سال جدید توسط بیمه شده پرداخت خواهد شد. در این نوع بیمه، اجباری برای پرداخت حق‌بیمه به صورت سه ماهه یا شش ماهه به صورت یک‌جا وجود ندارد بلکه بیمه شده می تواند در صورت تمایل حق بیمه خود را به صورت ماهانه پرداخت نماید.