رشد اقتصادی از دیدگاه بانک مرکزی و مرکز آمار/ اختلاف آمارهای رسمی ادامه دارد

به گزارش تجارت‌نیوز ، پس از آنکه داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، روز چهارشنبه 24 خرداد ماه در اقدامی عجیب آمارهای رشد اقتصادی سال 1401 را از طریق توئیتر خود اعلام کرد، به تدریج آمارهای رسمی رشد اقتصادی نیز منتشر شد. به طوری که یک روز پس از آن، مرکز آمار ایران اعداد و ارقام خود را منتشر کرد و دیروز هم نوبت به بانک مرکزی رسید. این در حالیست که ارقامی که هر یک از منابع آماری منتشر کرده‌اند، متفاوت بوده و در برخی موارد اختلاف قابل ملاحظه‌ای دارند.

مقایسه آمار رشد اقتصادی بخش‌ها در سال‌های 1400 و 1401 بر اساس آمار بانک مرکزی و مرکز آمار

اختلاف مرکز آمار و بانک مرکزی در نرخ رشد اقتصادی

طبق گزارش بانک مرکزی، اندازه اقتصاد کشور در سال 1401 معادل چهار درصد بزرگتر شده است. در حالی که طبق گزارش مرکز آمار ایران، این رقم معادل 4.8 درصد است.

از طرف دیگر نیز بانک مرکزی رشد اقتصادی بدون نفت در سال 1401 را 3.5 درصد تخمین زده که این رقم بر اساس آمارهای مرکز آمار به 4.5 درصد می‌رسد.

این تفاوت فاحش در بخش‌ها مختلف اقتصادی نیز وجود دارد. برای مثال، در حالی که رشد اقتصادی بخش کشاورزی بر اساس گزارش بانک مرکزی 1.1 درصد بوده، مرکز آمار رشد منفی 4.4 درصدی را در این بخش اعلام کرده است. در بخش ساختمان نیز بانک مرکزی از رشد 1.2 درصدی خبر می‌دهد اما گزارش مرکز آمار، رشد منفی 2.3 درصدی را در این بخش ثبت کرده است.

این اختلاف محسوس مختص به بخش‌های کشاورزی و ساختمان نمی‌شود و آمار بانک مرکزی و مرکز آمار تقریبا در همه بخش‌ها اختلاف قابل توجهی دارند.

بخش‌های اقتصادی چقدر رشد کردند؟

بر اساس گزارش بانک مرکزی، بخش نفت در سال 1401 بیشترین رشد را داشته و اقتصاد ایران در این بخش 10 درصد بزرگ شده است. بخش صنعت دیگر بخشی است که افزایش قابل توجهی را تجربه کرده و رشد این بخش به 9.5 درصد رسیده است.

بخش‌های معادن، خدمات و تامین آب، برق و گاز، نیز به ترتیب با 2.8 درصد، 2.7 درصد و 2.4 درصد بیشترین رشد در سال 1401 را رقم زده‌اند. این در حالیست که بخش‌های کشاورزی با 1.1 درصد و ساختمان با 1.2 درصد، کمترین رشد را تجربه کرده‌اند.

از سویی دیگر، بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، بیشترین رشد مربوط به بخش تامین آب، برق و گاز با 7.8 درصد بوده و پس از آن بخش صنعت با 7.7 درصد، بیشترین رشد را ثبت کرده است.
پس از آن نیز بخش‌های استخراج نفت و گاز طبیعی، خدمات و سایر معادن، با هفت درصد، 4.4 درصد و 0.7 درصد در رده‌های بعدی بیشترین رشد قرار دارند. با این وجود اقتصاد کشور در سال 1401 در بخش‌های کشاورزی و ساختمان به ترتیب 4.4 درصد و 2.3 درصد کوچک‌تر شده است.

علت اختلاف در آمارها چیست؟

این اختلاف بین آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که به نظر می‌رسد مهم‌ترین آنها تفاوت در سال پایه محاسبات این دو منبع آماری کشور باشد؛ چرا که مرکز آمار، رشدهای اقتصادی را با قیمت‌های سال پایه 1390 محاسبه کرده اما بانک مرکزی این آمار را بر اساس قیمت‌های ثابت سال ١٣٩٥ منتشر کرده است.

منطبق نبودن طبقه‌بندی گروه‌بندی حساب‌های مرکز آمار و بانک مرکزی و همچنین تفاوت در منابع اطلاعاتی این دو مرکز نیز از دیگر دلایل اختلاف در آمارهای رشد اقتصادی به شمار می‌روند.