جابه‌جایی ۷ میلیون نفر در صدک‌بندی یارانه‌ / چه کسانی از دریافت یارانه حدف می‌شوند؟

به گزارش تجارت‌نیوز، علیرضا عسگریان، معاون رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص صدک بندی خانوارها به جای دهک‌بندی که پیش از این قول انجام آن داده شده بود گفت: صدک بندی مبنای همین دهک بندی است. وقتی ما جامعه را  به ۱۰ قسمت تبدیل می‌کنیم، این ۸۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر را تفکیک می‌کنیم به ۱۰ قسمت و می‌شود دهک بندی حال اگر بیاییم تحلیل‌ها را دقیق‌تر و به ۱۰۰ قسمت تبدیلش کنیم، این صدک بندی است و این باعث کوچک‌تر و راحت‌تر شدن تحلیل‌ها می‌شود اینگونه امکان دارد فردی در دهک سوم باشد، اما در صدک ۳۹ قرار گیرد و یا فرد دیگری در صدک ۳۱ باشد؛ هر چند هر دوی این افراد در دهک سوم قرار دارند اما صدک آنها فرق دارد.

وی ادامه داد: در حوزه پایگاه رفاه ایرانیان دو قسمت خیلی مهم داریم. یک قسمت تجمیع اطلاعات است. یعنی براساس شاخص‌های مقرر از دستگاه‌های مختلف اطلاعات می‌گیریم و تحلیلش می‌کنیم.  تحلیل‌ها باید دقیق و عینی باشد تا به عدالت نزدیک تر شود.

داده‌های «مسکن» دقیق نیست

معاون وزیر رفاه در پاسخ به اینکه آن قدر داده دقیق داریم که بتوانیم صدک‌بندی خانوارها را انجام دهیم گفت: وضعیت ما در این مرحله خیلی خوب است اما هنوز بعضی از داده‌ها در کشورمان شکل نگرفته یا دقیق و بر خط نیستند. به عنوان مثال در حال حاضر داده‌های مسکن، که تحت نظر اداره ثبت اسناد و املاک کشور است، دقیق نیست در صورتی که مسکن مهم است. اما در عین حال بعضی از داده‌ها بر خط هستند مثل داده‌های مربوط به خانواده، بُعد خانوار و ساختار خانواده؛ بُعد خانوار یعنی که چند نفر هستند.

او ادامه داد: ساختار خانواده یعنی که چند تا فرزندشان در سن ازدواج است؛ چند فرزندشان در سن ایجاد مشاغل هستند. آیا فرزندی دارند یا در خانواده  بیمار و معلول دارند؟ یا چند نفرحقوق بگیر هستند؟ همچنین داده‌های مربوط به وسیله نقلیه و کیفیت و نوع وسیله نقلیه؛ توجه کنید فقط تعداد نیست بلکه کیفیت وسیله نقلیه هم خیلی مهم است. داده‌ها در مورد مسکن هم مهم است. داده‌های حقوق فرد، دستمزدشان، مخصوصا جایی که به صورت رسمی و غیر رسمی حقوق شان را می‌گیرند؛ اینها طیف وسیعی از جامعه هستند که ما می‌توانیم حقوق شان را برآورد کنیم.

معدل‌گیری «تراکنش‌های بانکی»، «وام»، «بورس» و «سفرخارجی»

عسگریان داده‌های بانکی ایرانیان را نیز در صدک بندی مهم دانست که مهم‌ترینشان «شاپرک» است و در این باره نیز اظهار کرد: هزینه‌ای که خانواده انجام می‌دهد را به ریز در می‌آوریم؛ همچنین  ابتدا و انتهای دوره مالی‌شان را نیز استخراج می‌کنیم. حتی میزان «وام» دریافتی، «سود بانکی»، تعاملات بانکی، ساتنا و پایا نیز استخراج می‌شوند. بعضا «بورس» و «سفر خارجی» هم معدل گیری می‌شوند. البته همان طور که گفتم بعضی از این داده‌ها اثرشان زیاد است و بعضی هم اثرشان کمتر است و این امر در فضای تحلیلی مشخص می‌شود.

بررسی دارائی‌ها و وسع مالی هر فرد با «کدملی» 

وی دسترسی به میزان و تعیین دارائی‌های هر فرد را براساس «کد ملی» دانست و توضیح داد: با داشتن یک کد ملی من می‌گویم که فرد چه دارایی‌هایی دارد، لذا بر اساس آن میزان وسع مشخص و بعد این وسع را بین صدک تقسیم می‌کنیم و دقیقا می‌گویم که وسع هر فرد به گونه‌ای است که در چه صدکی قرار می‌گیرد.

عسگریان داده‌های امسال را نسبت به سال گذشته دقیق‌تر خواند و عنوان کرد: هم داده‌هایمان بهتر شده و هم تحلیل‌مان عمق پیدا کرده است چرا که هر روز مطالعات مختلفی را  وارد حوزه‌مان می‌کنیم. معدلی از تحلیل داده‌های تمام دستگاه‌ها هر شش ماه  وارد حوزه ما می‌شود. پس پایگاه رفاه ایرانیان یک پایگاه خوب، داده‌هایش قابل قبول و رو به جلو است اما حتما خطاها و اشتباهاتی هم دارد.

۷۵ درصد جمعیت کشور تحت پوشش «کالابرگ»

وی در ادامه یکی از مهم‌ترین طرح‌هایی که دولت روی آن تمرکز کرده را «کالابرگ» خواند و گفت: در حال حاضر ۶۱ میلیون نفر تحت پوشش کالابرگ هستند که ۷۵ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود. سیاست‌های ما در بعضی از مواقع براساس صدک و بعضی مواقع هم براساس دهک است. در مورد کالابرگ برای این که می‌خواستیم هفت دهک را پوشش دهیم لذا صدک کنار رفت.

جابجایی ۷ میلیون نفر در صدک‌بندی یارانه‌ها

معاون وزیر رفاه با تاکید بر اینکه از این پس همه برنامه‌های اعتباری دولت در پایگاه رفاه ایرانیان وارد می شود درباره زمان اجرایی شدن صدک بندی خانوارها گفت: صدک بندی اجرایی و کاملا مشخص است و ما  خیلی راحت می‌توانیم این را  روی دهک بندی انتقال دهیم اما امیدواریم داده‌هایی که باید در نیمه دوم امسال اعمال شود، تا انتهای امسال اعمال شود. هر شش ماه یک بار و یا سالی یک بار، باید داده‌های جدید را اعمال کنیم و در این صورت بین دهک‌ها جابه‌جایی شکل می‌گیرد؛ یک عده‌ای دهک‌شان بالاتر و یک عده‌ای پایین‌تر می‌رود. آن‌هایی که از بالا می‌روند پایین‌تر،  نشان دهنده این است که تحلیل و داده‌های ما دقیق‌تر و عینی‌تر بوده، اما آن‌هایی که می‌روند بالاتر، نشان دهنده این است که استحقاق شان در دهک‌های بالاتر بوده است. 

وی با تاکید بر اینکه با صدک بندی جدید یارانه کسی قطع نمی‌شود مگر اینکه به دهک بالاتر رفته و جزو جمعیت پنج میلیونی دهک ۱۰ شوند اما پیش بینی ما این است که جابه جایی بین دهک‌ها حدود هفت میلیون نفر است بنابراین هفت میلیون نفر بین دهک‌ها جابه جا می‌شوند. از ۷۹ میلیون و۶۰۰ هزار نفر، هفت میلیون جابه جا می‌شوند. یک تعدادی از بالا می‌آیند پایین و یک تعدادی از پایین به بالا می‌روند.

عسگریان در پاسخ به اینکه پیش از این گفته بودید صدک بندی در آبان ماه اعمال می‌شود اما الان  وعده آخر سال را می‌دهید، این بدلیل محدودیت است یا موانعی وجود دارد چنین پاسخ داد: مانع این است که داده‌هایمان باید داده‌های تمیز و برخط باشد که اینها زمان می‌گیرد. برای اعمال داده‌ها، فقط وزارت کار و رفاه تصمیم نمی‌گیرد. همین طور که در مورد خط فقر فقط وزارت خانه تصمیم نمی‌گیرد بلکه وزارت خانه تسهیل کننده است.

وی ادامه داد: برای جا به جایی دهک‌ها باید همه جوانب در نظر گرفته شود چرا که کسی که دهکش بالا می‌رود اعتراض می‌کند لذا باید سامانه‌های بزرگی داشته باشیم تا اعتراضات را  بررسی و بعد پاسخ دهیم. وگرنه ما همین الان هم آمادگی داریم داده‌های جدید را اعمال کنیم.‌

عده‌ای از دهک دهمی‌ها هنوز یارانه می‌گیرند

معاون وزیر کار و رفاه با بیان اینکه قانون خانواده و جوانی جمعیت به ما می‌گوید باید دهک ۸،۹  و ۱۰ را از دریافت یارانه  حذف کنید اما الان تصمیم دولت این نیست که دهکی را حذف کند تاکید کرد: اما اگر داده‌ها اعمال شوند یک عده از دریافت یارانه کنار می‌روند. سال ۱۴۰۱، دهک ۱۰ کلا حذف شدند که حدود هشت میلیون نفر بودند؛ بعد این‌ها اعتراض کردند و یک تعدادشان برگشتند؛ یعنی ما الان در دهک دهم  کسانی داریم که یارانه می‌گیرند. همه دهک دهمی‌ها حذف نشدند بلکه حدود ۵.۵ میلیون نفر حذف شدند این در حالیست که هر دهکی ۸.۵ میلیون نفر هستند.

وی در خصوص آخرین وضعیت طرح کالابرگ گفت: این زیرساخت توانسته پاسخگو باشد؛ ظرف تقریبا ۲۰ روز گذشته حدود چهل تا پنجاه هزار فروشگاه جدید تصویب کردیم تا به این طرح متصل شوند و در مجموع تعداد این فروشگاه‌ها اکنون از ۱۹۵ هزار عبور کرده است. البته طرح مذکور منابع خیلی زیادی می‌خواهد. دولت در ماه ۲۷ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت می‌کند بدون این که یک دقیقه و یک ثانیه جابه جا شوند و این خیلی مهم است. اگر کالابرگ را روی آن بزنید (اضافه کنید) می‌شود حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان؛ اگر کلش را بزنید می‌شود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان؛ اعداد بزرگ نیازمند دقت هستند. من به روایت خودم می‌گویم نزدیک به ۸ تا ۸.۵ میلیارد دلار.

او ادامه داد: فقط یک بُرش یارانه‌ای است که به مردم  پرداخت می‌شود. بیش از ۲۷ میلیون نفر از طرح کالابرگ استقبال کردند و ما خیلی امیدوار بودیم که این به پنجاه درصد جمعیت کشور  برسد. فکر می کنم تا  انتهای سال و ابتدای سال آینده از پنجاه درصد جامعه عبور می‌کنیم چرا که الان شیب استقبال افزایش پیدا کرده است. ما قبلا به خانواده‌ها پول می‌دادیم. از کجا معلوم که مصرفش کنند؟ چه ضمانتی وجود دارد؟