کارنامه وزارتخانه ها در مقابله با فساد/کدام وزارتخانه قعرنشین شفافیت و انتشار اطلاعات است؟ + جدول

به گزارش تجارت نیوز،

موضوع شفافیت همواره یکی از مهم‌ترین مطالبه‌های جامعه از دولت‌ها در طی سالیان گذاشته بوده است؛‌ امر مهمی که می‌تواند از ایجاد بسترهای بروز فساد در دستگاه‌های مختلف جلوگیری کرده و به افزایش سلامت دستگاه حاکمیتی کمک کند. تحقق این همین موضوع عاملی شد تا مجلس شورای اسلامی قوانینی را در راستای تحقق این خواست مهم به تصویب رسانده و کلیه دستگاه ها را مکلف به انتشار کلیه اطلاعات مربوط به خود کرد. مانند قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که در مجلس هشتم به تصویب رسید و در پی آن امکان دسترسی همه افراد به اطلاعات تمامی دستگاه و ارکان های کشور مجاز شد. قانونی که البته در طی سالیان گذشته توسط برخی از نهادها و دستگاه ها اجرایی نشده است.

عملکرد دوگانه وزارتخانه ها عاملی شده است تا مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی عملکرد دولت در اجرای بند الف ماده سه قانون ارتقای سلامت نظام اداری که براساس آن تمامی دستگاه ها مکلف به انتشار کلیه قوانین و مقررات در پایگاه‌های اطلاع رسانی خود هستند؛ پرداخته است.

این مرکز وزارتخانه ها را در دو محور مهم انتشار اطلاعات و شفافیت مورد بررسی قرار داده است که «اقتصادنیوز» به تفکیک هر محور را مرور خواهد کرد.

رتبه بندی شفافیت وزارتخانه ها

بررسی خبرنگار اقتصادنیوز از گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد؛ سه وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی به ترتیب بیشترین امتیاز را از نظر وضعیت شفافیت به خود اختصاص داده اند.

این سه وزارتخانه به ترتیب 0/305، 0/294 و 0/244 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. این در حالیست که سه وزارتخانه اطلاعات، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت کشور کمترین میزان شفافیت را داشته اند و از این حیث کمترین امتیاز را کسب کرده اند که به ترتیب شامل 0/0333،‌ 0/0777 و 0/0814 است.

نکته مهمی که درباره دو وزارتخانه اطلاعات و دفاع که در رتبه های آخر قرار دارند؛ قابل تامل است، کارکرد نظامی و امنیتی آن هاست که مانع از انتشار آزاد اطلاعات می شود. در واقع این دو وزارتخانه ها که کارکرد امنیتی دارند؛ دارای اطلاعات طبقه بندی شده هستند و به همین دلیل به مانند سایر وزارتخانه مجوز شفافیت اطلاعات ندارند و می توان گفت علت اصلی قرار گرفتن نام آن ها در رتبه های پایین این فهرست، از کارکرد امنیتی شان نشات گرفته است نه عملکردشان.

جایگاه وزارتخانه ها در حوزه انتشار اطلاعات

بررسی «اقتصادنیوز» از گزارش مرکز پژوهش های مجلس درباره وضعیت وزارتخانه ها در انتشار اطلاعات، حکایت از آن دارد که سه وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات، اقتصاد و دارایی و صنعت معدن و تجارت توانسته اند بیشترین امتیاز را در این زمینه به خود اختصاص دهند. امتیاز هر سه وزارتخانه به ترتیب 10،‌ 8،47 و 8،01 است.

اما سه وزارتخانه اطلاعات، دفاع و امور خارجه به ترتیب با 1،56،‌ 1،95 و 4،03 کمترین امتیاز را در زمینه انتشار اطلاعات به خود اختصاص داده اند و به همین جهت در سه رتبه آخر فهرست وزارتخانه های کشور قرار دارند.

حضور دو وزارتخانه اطلاعات و دفاع در رتبه آخر به مانند موضوع شفافیت ناشی از کارکرد امنیتی این دو وزارتخانه و اطلاعات طبقه بندی شده شان است که پیش تر نیز به آن اشاره شد.

وزارت صمت فعال‌ترین وزارتخانه در حوزه شفافیت و انتشار اطلاعات

با توجه به امتیازبندی وزارتخانه‌ها در حوزه شفافیت و انتشار اطلاعات، وزارت صمت توانسته در هر دو موضوع در جایگاه اول تا سوم قرار بگیرد. موضوعی که نشان از عملکرد مطلوب این وزارتخانه در اجرا و همسویی قانون دارد. امری که از رویکرد قابل توجه این وزارتخانه در مبارزه با فساد حکایت دارد.

میانگین امتیاز شفافیت وزارتخانه‌ها

براساس بررسی انجام شده، میانگین امتیاز شفافیت در ۱۸ درگاه وزارتخانه بررسی شده برابر 0/178 است. اگر امتیازات کلی شفافیت در چهار دسته ضعیف (۰) تا 25/0، متوسط 0/25 تا 0/5، خوب 0/50 تا 0/75 و عالی 0/75 تا (۱) با توجه به طبقه بندی اشاره شده، هیچ وب سایتی در دسته خوب و عالی قرار نگرفته است و وزارت صنعت معدن و تجارت و وزارت ورزش و جوانان توانستند در دسته متوسط قرار بگیرند..

همچنین میانگین امتیاز حکمرانی الکترونیک در ۱۸ وب سایت وزارتخانه برابر با 0/320 است. به عبارت دیگر، وضعیت وب سایت وزارتخانه ها به طور میانگین نسبتا متوسط است و هیچ وب سایتی در دسته عالی دیده نمیشود و فقط درگاه وزارت نفت با امتیاز اندکی کمتر از 0/5 در دسته خوب جای گرفته است.