اوراق تبعی و مزیت انتشار آن چیست؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، در برنامه شمارش معکوس همراه با وحید مطهری‌نیا سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس به بررسی اوراق تبعی در مبحث تامین مالی پرداختیم.

فردای اقتصاد نوشت: در ابتدا عرفان هودی مدیر عملیات شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه توضیحات مختصری درباره آخرین تامین مالی‌های صورت گرفته در بازار سرمایه طی هفته اخیر دادند و به توضیح اوراق تامین مالی و ارکان مهم آن پرداختند. مطهری‌نیا در سخنان خود جوانب مختلف این روش تامین مالی در بازار سرمایه را ارائه دادند و درباره مزایای آن برای عرضه‌کننده و خریداران این اوراق نوع صحبت کردند.

وی در این رابطه به مسیر انتشار اوراق، مباحث وثیقه‌گذای عرضه‌کنندگان، مدت‌زمان شروع پروسه تا زمان انتشار اوراق، نحوه نظارت بر آن‌ها به منظور پیشگیری ریسک‌ها و… پرداختند.

تعریف اوراق تبعی و انواع آن

نوع خاصی از اختیار فروش است که بر اساس آن، حق فروش تعداد مشخصی از یک دارایی (سهام) پایه در یک تاریخ مشخص (تاریخ سررسید) و با یک قیمت فروش معین (قیمت اعمال) به خریدار آن داده می شود. این اوراق وابسته به سهام پایه است و بدون وجود سهام پایه ارزشی ندارد.

مطهری‌نیا در معرفی سازوکار انتشار اوراق تبعی در ابتدا اشاره‌ای به تبعی بیمه سهام (یا حمایت از سهام) داشت؛ هدف از انتشار این نوع ایجاد اطمینان در سهامداران و بیمه نمودن سهام ایشان است. خریدار، سهام پایه را از قبل در اختیار داشته یا از بازار خرید می‌کند و از یک سو اطمینان از مصون ماندن آن در نوسانات منفی بازار ایجاد شده و از سوی دیگر برای بازار خرد تقاضا ایجاد می‌کند.

در ادامه تبعی تامین مالی معرفی شد. هدف از انتشار تامین مالی کوتاه مدت یا میان مدت جهت استفاده در اهداف مختلف است و عرضه‌کننده اوراق تبعی و سهام پایه را به طور همزمان می‌فروشد. تامین مالی عرضه‌کننده از محل فروش سهام پایه انجام می‌شود و خریدار باید سهام پایه را به شکل معامله بلوک از عرضه‌کننده خریداری نماید.

نرخ تامین مالی یا سود خریدار فاصله بین قیمت عرضه و قیمت اعمال نرخ سود تامین مالی است. جهت طراحی فرایند تامین مالی با نرخ مشخص برای هر دو طرف معامله، نیاز است خریدار سهام پایه از امکان فروش سهم اطمینان داشته باشد و عرضه‌کننده نیز از امکان خرید سهام پایه مطمئن باشد. به منظور تضمین بازگشت سهام پایه به عرضه‌کننده، خریدار باید اختیار خرید تبعی به عرضه‌کننده واگذار نماید. ابتدا سررسید اختیار فروش و سپس سررسید اختیار خرید تبعی تعیین می‌شود.

نحوه استفاده از اوراق تبعی در تامین مالی

سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس جزئیات نحوه تامین مالی از انتشار اوراق تبعی را تبیین کرد: ارکان اوراق تبعی شامل عرضه کننده یعنی هر شخصی که سهامی را به شکل راکد در پرتفو نگهداری می‌نماید و قصد فروش آن را ندارد،‌ شرکت کارگزاری که عرضه‌کننده از طریق آن اقدام به انتشار و تسویه اوراق می‌نماید و کمیته انتشار اوراق تبعی که تصمیم‌گیری در خصوص انتشار و مدیریت ریسک اوراق را برعهده دارد. این نکته قابل ذکر است که انتشار اوراق تبعی به سایر ارکان شامل مشاور، حسابرس، امین، ضامن، بازارگردان و… نیازی ندارد و همین موضوع هزینه انتشار را کاهش خواهد داد.

او در رابطه با مدیریت ریسک اوراق تبعی نکاتی را مطرح کردند: عرضه‌کننده اوراق تبعی به واسطه فروش اوراق، متعهد است که در صورت اعمال اختیار فروش سهم پایه را خریداری نماید. تضمین تعهد عرضه‌کننده از طریق توثیق پرتفویی از سهام نزد شرکت سپرده‌گذاری انجام خواهد شد.

دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به واسطه واگذاری اوراق اختیار خرید تبعی، متعهد است در صورت اعمال اختیار خرید تبعی، سهم پایه را به فروش برساند.

فرایند انتشار اوراق تبعی

مطهری نیا در توضیح مراحل انتشار اوراق عنوان کرد: در مرحله اول فرم‌های درخواست انتشار و تعهد تسویه تکمیل و ارسال شده و گزارش توجیهی انتشار (تامین مالی) تکمیل و ارسال شده و در ادامه تاییده کفایت سرمایه از مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان (تامین مالی) کسب و توسط عرضه کننده برای شرکت بورس ارسال می‌شود.

پس از تکمیل پرونده توسط عرضه کننده کمیته انتشار تبعی با حضور عرضه‌کننده و تصمیم‌گیری کمیته درباره ارائه مجوز انتشار برگزار خواهد شد و در ادامه توثیق وثایق تعیین شده نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار توسط عرضه‌کننده انجام و اوراق منتشر می‌شود.

او شرایط قابل قبول برای پذیرش انتشار در کمیته انتشار جهت مدیریت ریسک اوراق را تشریح کرد. عرضه‌کننده باید منابع مالی کافی جهت تسویه اوراق در سررسید پیش‌بینی نماید، مقدار وثیقه به میزان ۱۰۰ درصد تعهد با درنظر گرفتن حداقل قیمت یکسال اخیر برای وثیقه است و وثایق باید متنوع باشد (با توجه به حجم انتشار).

مزیت انتشار اوراق تبعی چیست؟

وحید مطهری‌نیا سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس در رابطه با مزیت‌های تامین مالی از طریق انتشار اوراق تبعی عنوان کرد: انتشار این اوراق نسبت به سایر روش‌های تامین مالی سریعتر انجام خواهد شد و هزینه انتشار با توجه به کمتر بودن تعداد ارکان نسبت به سایر روش‌های تامین مالی بسیار پایین است.

و تاکید کرد: این روش به دلیل مدیریت ریسک انجام شده و قوانین مصوب در حوزه نصاب فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت مورد استقبال این صندوق‌هاست.