خطر در کمین سپرده‌گذاران بانک‌های پرسود

به گزارش تجارت‌نیوز، با وجود این‌که طی یک‌سال اخیر بانک مرکزی بارها هشدار داده که پرداخت سود بیشتر از ١٥‌ درصد تخلف به حساب می‌آید، اما هنوز برخی بانک‌ها هستند که راه‌هایی برای پرداخت سود سپرده بیشتر از نرخ مصوب پیش‌روی مشتری می‌گذارند که احتمال به خطر انداختن سرمایه آنها را به دنبال خواهد داشت.

جالب است بدانید در میان بانک‌هایی که سودهای غیرقانونی پرداخت می‌کنند، بانک‌هایی دیده می‌شود که بانک مرکزی آنها را زیان‌‌ده معرفی کرده است و علاوه بر این میزان ذخیره سرمایه‌ای که در بانک مرکزی دارند، کمتر از میزان قانونی است و این یعنی این‌که این بانک‌ها پشتوانه مالی کافی برای پرداخت سپرده مشتریان‌شان در زمان ورشکستگی ندارند.

با این حال، همچنان این داستان ادامه دارد و افراد زیادی هم هستند که به هوای دریافت چند ‌درصد سود بیشتر گول بانک‌ها و موسساتی را می‌خورند که عملا کارهای غیرقانونی انجام می‌دهند.

پرداخت سود سپرده بانکی به مشتریان همواره حاشیه‌های زیادی داشته و بسیاری از بانک‌ها از طریق شرایط مختلف اقدام به دور زدن نرخ‌های اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی کرده‌اند. از ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سودهای روزشمار گرفته تا پرداخت سود بیشتر از آن‌چه در قرارداد مشتریان ثبت می‌شود و قول‌وقرارهایی که فقط شعب بانک‌ها و مشتریان در جریان آن هستند، همه و همه راه‌هایی است که بانک‌ها برای رقابت در جذب سپرده بیشتر به آن متوسل می‌شوند.

برخی از کارشناسان بانکی معتقدند ایجاد سودهای روزشمار و پرداخت سود به سپرده مشتریان بیش از آن‌چه توافق میان بانک‌ها و اعلام بانک مرکزی باشد، از زمانی بیشتر شایع شده که بانک‌های خصوصی روی کار آمدند و برای رقابت با بانک‌های دولتی و جذب سپرده‌های آنها دست به این اقدامات زدند؛ اما این روزها تخطی از سقف پرداخت سود سپرده به مشتریان، دولتی و خصوصی ندارد و درواقع همه بانک‌ها را در رقابتی کاذب با یکدیگر قرار داده است.

در واقع بانک‌ها برای دریافت سپرده بیشتر از مردم، جریمه‌های بانک مرکزی را به جان می‌خرند، اما اقدام به پرداخت‌های سود غیرقانونی به مشتریان می‌کنند؛ به طوری‌که سود سپرده‌ای که از سوی بانک مرکزی اعلام شده و مدیران بانک‌ها نیز بر آن توافق کرده‌اند، ۱۵‌درصد است، اما تا همین چند وقت پیش سودهای ۲۳ تا ۲۴‌درصدی نیز به مشتریان پرداخت می‌شد.

بانک‌های ورشکسته و سودهای غیرقانونی

بانک مرکزی ایران در آخرین گزارش خود از وضع بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی تا پایان مهرماه ‌سال‌جاری از مانده بدهی ۱۶۰‌هزار و ۵۴۰‌میلیارد تومانی بانک‌ها خبر داده و این درحالی است که این بدهی در مهرماه‌ سال گذشته ۱۱۲‌هزار و ۳۸۰‌ میلیارد تومان بوده است. این بار اما بانک مرکزی تصمیم گرفته جدی‌تر از همیشه با متخلفان پرداخت سود سپرده بانکی برخورد کند.

یکی از بانک‌ها که میزان پرداخت سود سپرده را برای حساب‌های جدید در ابتدای افتتاح حساب ۲۰‌درصد منظور می‌کند، شرایطی در نظر گرفته و به مشتریان خود می‌گوید که پرداخت سود به سپرده‌ها با افزایش زمان ماندن پول در حساب مشتری افزایش می‌یابد.

درواقع در ابتدای افتتاح حساب ۲۰‌درصد سود به مشتری پرداخت می‌شود و پس از ٦ ماه به تدریج نرخ سود افزایش پیدا می‌کند. البته این تخلفات هرگز به صورت کتبی انجام نشده و پرداخت سود بیشتر از طرف بانک به مشتریان صرفا یک قول لفظی بوده است.

جالب اینجاست که در سال‌های اخیر اغلب بانک‌هایی که اقدام به پرداخت سود بیشتر کرده‌اند، بانک‌هایی بوده‌اند که بیشترین بدهی به بانک مرکزی را داشته و در آستانه ورشکستگی بوده‌اند.

سپرده‌ها با سود بالا، تسهیلات با سود بالاتر

این‌که بانکی همچنان درحال پرداخت سود ٢٣‌درصد به مشتریان خود است، اتفاق خوبی نمی‌تواند برای آن بانک باشد. همچنان برخی بانک‌های خصوصی و موسسات هستند که درحال پرداخت سودهای غیرقانونی‌اند و اتفاقا مشتریان زیادی هم دارند، اما این احتمال می‌رود که آنها هم به‌زودی با زیان بالا اعلام ورشکستگی کنند.

حق‌شناس، کارشناس بانکی درباره بانک‌هایی که تخلف می‌کنند و سود غیرقانونی به سپرده‌های مشتریان خود می‌دهند؛ می‌گوید: «در نظام بانکداری اگر نرخ سود سپرده و تسهیلات متناسب با هم نباشد، بانک‌ها متضرر می‌شوند. در واقع بانک‌ها با همین بالا و پایین کردن نرخ سودهاست که به سوددهی می‌رسند.در واقع اگر بانک‌ها نرخ سودشان به سپرده‌ها بیشتر از نرخ تسهیلات باشد، وارد بازی پانزی می‌شوند، یعنی در کوتاه‌مدت دوباره سود سپرده‌ها را بالا می‌برند تا از مردم پول بگیرند و بعد هم یا ورشکست می‌شوند یا در بانک را می‌بندند و فرار می‌کنند. به همین دلیل بارها بانک مرکزی یا کارشناسان به مردم می‌گویند سراغ این سودهای بالا نروند وگرنه احتمال زیادی وجود دارد تا سرمایه‌شان از دست برود. شخصا تاکید می‌کنم که اگر مردم می‌بینند بانکی درحال دادن سود با نرخ بالاست اصلا اعتماد نکنند، چون این بانک‌ها یا موسسات دوام نمی‌آورند، مگر این‌که با نرخ بالا تسهیلات ارایه دهند که مردم هم به چنین تسهیلاتی روی خوش نشان نمی‌دهند و دنبال تسهیلات با سود پایین می‌روند که همین موضوع برای بانک‌هایی که سود بالا می‌دهند، دردسر درست می‌کند و درنهایت آنها را به ورشکستگی می‌کشاند.»

منبع: روزنامه شهروند