کارتخوان‌ها از کار افتاد!/ چرا دستگاه‌های ATM قطع شد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، روزی چند بار و هر بار چند ساعت برق قطع می‌شود. به دور از برنامه‌ریزی و بدون اطلاع قبلی! پاسخ کلافگی مردم و زیان برخی کسبه هم تا امروز فقط یک معذرت‌خواهی لفظی بوده.

این قطعی‌های موقت ولی متوالی شاید برای ما مردم به دلیل عدم دسترسی به سیستم سرمایشی، اینترنت و…عذاب آور باشد اما در سیستم ارتباطی بانکداری و مالی کشور می‌تواند اختلالات گسترده‌ای را به دنبال داشته باشد و مشکلاتی ایجاد کند که رفع آن چند روز یا چند هفته طول می‌کشد.

برای مثال همین اخیرا بانک تجارت قربانی قطعی برق شد. خدمات الکترونیک این بانک به دلیل قطعی برق در محدوده ساختمان فناوری اطلاعات واقع در خیابان طالقانی تهران دچار اختلال شد. بعد از مدتی با تلاش تیم فنی بانک، این مشکل رفع شد اما در عین حال بسیاری از دستگاه‌های خودپرداز و کارتخوان فروشگاهی به دلیل افزایش مدت زمان قطعی برق در برخی مناطق شهر تهران به ۵ تا ۶ ساعت و خالی شدن باتری‌ها از مدار خارج شدند که مشکلاتی را در زمینه مالی ایجاد کرد.

ATMها از کار افتادند!

ماجرا این است که سیستم‌های یوپی‌اس محافظ تجهیزات بانکداری هستند. این تجهیزات در ابعاد مختلفی به فروش می‌رسند که عمدتا برای بانک‌ها از نوع آنلاین و با ابعاد بزرگ است تا بتواند انرژی بخش‌های مختلف بانک در یک خاموشی نسبتا طولانی مدت را تامین کند اما دستگاه‌های خودپرداز از تجهیزات کوچک‌تری بهره می‌برند که ۳ تا ۴ ساعت انرژی مورد نیاز ATM را تامین می‌کنند. پس اگر زمان قطعی بیشتر باشد دستگاه از مدار خارج می‌شود و کار نمی‌کند.

علیرضا بزرگمهری، کارشناس بانکداری دیجیتال و پرداخت، معتقد است که مشکل اساسی در شبکه بانکی با قطعی برق، خدمات آفلاین و حضوری است. آن هم درحالی که بالای ۷۰ درصد سرویس‌های بانکی را سرویس‌های حضوری تشکیل می‌دهند.

او توضیح می‌دهد: خود من به شخصه دیروز به شعبه بانک مراجعه کردم، همه کارمندان حضور داشتند اما هم عابربانک شعبه و هم سیستم‌ها غیرفعال بود و امکان سرویس‌دهی به مردم وجود نداشت. فرض کنید کسی بخواهد برای پاس شدن چکش پول انتقال بدهد. چک به صورت الکترونیکی برگشت می‌خورد اما فرد همچنان از شعبه‌ای به شعبه دیگر برای پاس شدن چکش پاسکاری می‌شود.

به گفته او معضل این است که شبکه سرویس و خدمات شعب بانکی برای چنین قطع برقی طرحی نشده و امکان تحمل ندارد. او اضافه می‌کند: ضمنا ما دستگاه‌های عابر بانک و باجه‌هایی که خارج از شعب داریم هم هیچ کدام برای این مقدار قطعی برق طراحی نشده‌اند.

آنطور که بزرگمهری می‌گوید اولا خود عابر بانک یک دستگاه الکترومکانیکی است و برای کار کردن نیاز به الکتریسیته دارد و پیش‌بینی این که چند بار هر بار دوساعت قطع شود، برایش نشده. همانطور که در بیمارستان‌های ما این پیش‌بینی نشده که می‌شنویم برق ای سی یو دو ساعت قطع است.

وما عابر بانک‌ها تماما به شبکه زمینی وصل نیستند و برخی اطلاعات را از طریق سوئیچ‌های داخل شعبه می‌گیرند. با قطعی برق سوئیچ داخل شعبه این برق را ندارد پس امکان ارسال اطلاعات را هم نخواهد داشت.

ضمنا طبق اظهارات این کارشناس در کشاکش قطع و وصلی برق باطری‌های مربوطه دستگاه‌های ATM نصفه شارژ می‌شوند ولی در همان حالت دوباره برق می‌رود و عملا مجبور هستند شروع تامین برق کنند. این عمر باطری را بشدت پایین می‌آورد.

عدم دسترسی به سامانه‌های بانکی و رمزدوم

اما مشکل فقط به از کار افتاد عابر بانک‌ها ختم نمی‌شود. دسترسی به سامانه‌های بانکی هنگام قطع برق با مشکل مواجه می‌شود.

بزرگمهری در این باره عنوان می‌کند: سامانه‌های بانکی در خود مرکز داده‌های بانک از قعطی تاثیر نمی‌گیرند. چون برای بحران‌هایی با طول مدت بالا طراحی شده‌اند. مشکل در قسمت «دسترسی» به سامانه‌ها ایجاد می‌شود و علت آن هم ضعف دکل‌های مخابراتی است. مثلا موبایل بانک کار نمی‌کند یا وقتی حضورا به شعبه مراجعه می‌کنید، دسترسی قطع شده.

معضل از دست رفتن برق به از دست رفتن آنتن رسیده. خود وزیر ارتباطات نیز این موضوع را تایید کرده و با پوزش وعده داده وضعیت بهبود پیدا کند.

اما از دست رفتن آنتن همانا و فلج شدن فرایند خرید مردم همان. با قطع آنتن نه دستگاه‌های پوز فروشگاهی کار می‌کند و نه امکان دریافت رمز دوم پویا وجود دارد.

روابط عمومی شاپرک در این باره توضیح می‌دهد: در شاپرک یوپی اس و ژنراتور داریم و مشکلی در زمینه قطعی برق نداریم. قطعی برق روی مخابرات و متعاقبا روی ارسال اطلاعات از سوی دستگاه‌های پوز پایانه‌های فروشگاهی تاثیر می‌گذارد. اگر آنتن وجود داشته باشد، دستگاه پوز کار می‌کند و پیام اطلاعاتی از پوز به بانک ارسال می‌شود. سپس از بانک به شاپرک و شتاب می‌رسد. در غیر این صورت نه!

او اضافه می‌کند: درباره دریافت رمز دوم برای خرید اینترنتی هم مشکل همین است. قطعی اینترنت و نبود آنتن است که موجب می‌شود مشتری رمز را دریافت نکند در حالی که رمز برای او در شبکه بانکی ساخته شده است.