سیل پول در بازار باز / عطش بانک‌ها برای نقدینگی تمامی ندارد!

به گزارش تجارت‌نیوز ، روز گذشته بانک مرکزی جدیدترین گزارش خود از عملیات اجرایی سیاست پولی را منتشر کرد. گزارشی که بر اساس آن، در این هفته میزان سفارش‌های ارسال شده توسط بانک‌ها و سفارش‌های پذیرفته شده توسط بانک مرکزی در بازار باز به بیشترین حد خود رسیده‌ و رکوردهای جدید را رقم زده‌اند.

از سوی دیگر، بررسی این گزارش نشان می‌دهد که حجم تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی در این هفته با وجود کاهش نسبت به هفته گذشته، همچنان در سطوح بالایی قرار دارد.

عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی در سال 1401

بانک‌ها چگونه نقدینگی خود را تامین می‌کنند؟

به طور خلاصه، بازار باز سازوکاری را مهیا می‌کند که در آن، بانک‌ها موسسات مالی که با کمبود منابع نقدی مواجه شده‌اند، این وجوه را از بانک مرکزی قرض می‌گیرند. به این منظور، بانک‌ها اوراق در اختیار خود را در قبال دریافت وجه نقد به بانک مرکزی می‌سپارند و سپس در سررسید معین با نرخی معین، اوراق واگذار شده را بازخرید می‌کنند. به همین دلیل به این عملیات، توافق بازخرید یا ریپو می‌گویند.

طبق گزارشی که بانک مرکزی از عملیات اجرایی سیاست پولی در هفت روز منتهی به 17 بهمن ماه 1401 ارائه داده است، 23 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی در چهل و هشتمین حراج بانک مرکزی در بازار باز با موضع توافق بازخرید شرکت کردند.

لازم به ذکر است که مدت سررسید توافق بازخرید در این هفته نیز مثل هفته‌های گذشته هفت روزه بود و حداقل نرخ توافق بازخرید نیز در 21 درصد ثابت باقی ماند.

رکوردشکنی‌های بی‌وقفه بانک مرکزی در بازار باز

23 بانک مذکور در هفته گذشته بیش از 143 هزار میلیارد تومان سفارش ریپو به بانک مرکزی ارسال کردند و بانک مرکزی نیز با توجه به سیاست‌های خود، 130 هزار میلیارد تومان از این سفارشات را پذیرفت و نقدینگی موردنیاز بخشی از این بانک‌ها را تامین کرد.

با ثبت این ارقام، میزان سفارش‌های ارسال شده و پذیرفته شده در بازار باز، باردیگر به بالاترین سطوح خود در سال 1401 رسیدند و به رکوردشکنی‌های پی‌درپی خود ادامه دادند.

هرچه این آمار و ارقام بالاتر می‌روند، نگرانی‌ها از وضعیت ناترازی بانک‌ها بیشتر می‌شود و رکوردهای پیاپی نیاز بانک‌ها به نقدینگی می‌تواند هشداری بسیار جدی برای نظام بانکی ایران تلقی شود.

تزریق پول در بازار بین بانکی چقدر بود؟

بررسی‌‌ها نشان می‌دهند که تزریق پول بانک مرکزی به بانک‌ها، تنها مختص به بازار باز نیست و بانک مرکزی از طریق بازار بین بانکی نیز وجوه موردنیاز بانک‌ها را تامین می‌کند.

بازاری که در واقع کارکرد آن، تامین نیاز وجوه نقد بانک‌هایی است که در مراودات روزمره خود دچار کسری می‌شوند. این بانک‌ها به این منظور وام‌هایی با سررسید معمولا یک روزه از بانک‌هایی با مازاد نقدینگی می‌گیرند و با نرخ سودی مشخص، این وجوه را برمی‌گردانند. با این حال بانک مرکزی نیز همواره برای اعمال سیاست‌های خود در شبکه بانکی، در این بازار دخالت می‌کند.

در هفته‌ای که گذشت، بانک مرکزی با تزریق حدود 10 هزار میلیارد تومان در بازار بین بانکی، نیاز نقدینگی سه بانک و موسسه اعتباری را از این طریق تامین کرد. مبلغی که با وجود کاهش نسبت به هفته گذشته، همچنان نسبت به میانگین تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی، رقم بالایی محسوب می‌شود.