بانک مرکزی که هر هفته با انتشار گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی در وب‌سایت رسمی خود، عملکرد خود در بازار باز و بازار بین بانکی را ارائه می‌دهد، به تازگی جدیدترین گزارش خود از هفته منتهی به پنجم شهریورماه 1403 را منتشر کرد. بررسی این گزارش نشان می‌دهد که میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها و موسسات اعتباری در بازار باز این هفته به روند نزولی خود بازگشته است. در سوی دیگر این بازار اما بانک مرکزی بر خلاف هفته‌های قبل، بخشی از سفارش‌های بانک‌ها را نپذیرفته و دست رد به سینه آنها زده است. کاهش سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز این هفته بیست و یکمین حراج عملیات بازار باز برگزار شد و مثل همیشه موضع عملیاتی بانک مرکزی در این حراج نیز توافق بازخرید بود. در عملیات بازار باز پنجم شهریورماه، 11 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی شرکت کردند و برای جبران بخشی از نیاز خود به وجوه نقد، سفارشاتی را به بانک مرکزی ارسال کردند. مجموع ارزش این سفارش‌ها در این هفته معادل 17 هزار و 160 میلیارد تومان بود که این رقم، کاهش 360 میلیارد تومانی در میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها را نشان می‌دهد. ایین افت در حالی رقم خورد که میزان درخواست‌های بانک‌ها برای جذب نقدینگی از بازار باز در دو هفته اخیر صعودی شده بود. گفتنی است که در بازار باز این هفته نیز خبری از ریپوهای با سررسید بلندمدت نبود و همه سفارش‌ها با سررسید 6 روزه به بانک مرکزی رسیدند. حداقل نرخ توافق بازخرید این سفارش‌ها نیز همچون قبل 23 درصد بود. بانک مرکزی چقدر به بانک‌ها وام داد؟ بانک مرکزی که از نیمه تیرماه به این سو، همه سفارش‌های ارسال شده توسط بانک‌ها را پذیرفته بود، در عملیات بازار باز این هفته به این روند پایان داد و تنها 10 هزار و 650 میلیارد تومان از 17 هزار و 160 میلیارد تومان سفارش ارسالی در بانک‌ها را پذیرفت و این مبلغ را به آنها وام داد. از سوی دیگر اما 17 هزار و 590 میلیارد تومان از وام‌هایی که بانک مرکزی به بانک‌ها داده بود، در این مدت سررسید شد و بانک‌ها این مبلغ را به بانک مرکزی بازگرداندند. به این ترتیب، ارزش مانده توافق بازخرید تسویه نشده از عملیات‌های گذشته بازار باز به 250 هزار میلیارد تومان رسید. بازار باز چگونه کار می‌کند؟ بانک‌هایی که برای فعالیت‌های روزمره و تامین منابع نقد مورد نیاز خود با مشکل مواجه می‌شوند، این امکان را دارند که از سازوکار بازار باز برای جبران این کسری استفاده کنند. بازار باز شرایطی را ایجاد می‌کند که بانک‌ها مبلغ مورد نیاز خود را از بانک مرکزی قرض بگیرند و در سررسیدی مشخص و نرخی از قبل تعیین‌شده، این وام را تسویه کنند. این استقراض و تسویه آن در بازار باز به شکل خرید و بازخرید اوراق انجام می‌شود. به نحوی که بانک‌ها، اوراق در اختیار خود را با نرخی مشخص به بانک مرکزی می‌فروشند و متعهد می‌شوند که در زمان سررسید، آن اوراق را با نرخ سودی مشخص که همان نرخ ریپو است، بازخرید کنند. برای مطالعه بیشتر، صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
