بانک مرکزی در جدیدترین بخشنامه خود، خطاب به شبکه بانکی اعلام کرد چک تضمین شده باید به صورت تدریجی و گام به گام جایگزین چک‌های رمزدار شوند. در این بخشنامه ذکر شده این اقدام با هدف جلوگیری از استفاده‌های نامتعارف از چک‌ها، احراز هو‌یت دقیق اشخاص ذ‌ی‌نفع، پیشگیری از پولشویی و ایجاد شفافیت حداکثری در زمینه صدور و گردش چک تضمین شده انجام خواهد شد و در راستای اجرای قانون «اصلاح قانون صدور چک» است. به علاوه بانک مرکزی تاکید کرده استفاده از چک تضمین شده به جای چک‌های رمزدار، امکان نظارت متمرکز بر نحوه و حجم تبادل چک‌های اشخاص و همچنین کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها با برچیدن روال سنتی پذیرش و پردازش چک رمزدار‌ را در پی خواهد داشت. سه گام شبکه بانکی برای حذف چک رمزدار بانک مرکزی در راستای جایگزین کردن چک‌های رمزدار با چک‌های تضمین شده، سه گام برای بانک‌ها تعریف کرده است. در گام نخست، وظیفه بانک‌ها آگاهی‌رسانی،‌ فرهنگ‌سازی و تشویق مردم به استفاده از چک تضمین شده به جاری چک رمزدار است. بانک‌ها باید در گام دوم رویه پرداخت چک تضمین شده و چک رمزدار را یکسان کنند. در حال حاضر شبکه بانکی با دریافت چک رمزدار و بررسی آن، پرداخت وجه چک به ذی‌نفع را پیش از انجام عملیات تسویه بین‌بانکی وجوه چک‌های رمزدار انجام می‌دهد. از آنجا که چک‌های تضمین شده نیز همانند چک‌های رمزدار فاقد وضعیت برگشتی هستند، این رویه برای این چک‌ها نیز قابل اجراست. در نهایت، سومین گام ممنوعیت صدور چک رمزدار از سوی بانک مرکزی و توقف تبادل این چک‌ها در سامانه چکاوک خواهد بود که البته اجرای آن، منوط به اجرای گام‌های اول و دوم است. همچنین مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرده است که بانک مرکزی پیش از حذف چک‌های رمزدار، مهلتی را برای نقد شدن چک‌های موجود در نظر خواهد گرفت و مشکلی برای چک‌های رمزدار موجود، ایجاد نخواهد شد. چک تضمین شده چیست؟ چک تضمین شده یکی از انواع چک است که نیازی به دسته‌چک ندارد و از سوی بانک و به تقاضای فرد دارای حساب در بانک صادر می‌شود. برای وصول این چک نیز می‌توان از طریق هر یک از شعب بانک مورد نظر اقدام کرد. نکته مهم در مورد چک تضمین شده آن است که مبلغ آن در زمان صدور از حساب درخواست‌کننده کم می‌شود و وظیفه انتقال آن بر عهده بانک است. بنابراین، عملاً امکان برگشت خوردن این چک‌ها وجود ندارد. به علاوه، چک‌های تضمین‌ شده قابل ‌مسدود یا توقیف کردن نیستند و ورشکستگی و فوت فرد صادرکننده آن، تاثیری در وصول چک ندارد. مزیت‌های چک تضمین شده در مقایسه با چک رمزدار در چک‌های رمزدار نیز مانند چک‌های تضمین شده، صدور و پرداخت مبلغ را بانک انجام می‌دهد با این تفاوت که کلیه چک‌های تضمین شده، دارای شناسه صیادی و از طریق سامانه صیاد (پیچک) قابل استعلام هستند. به این ترتیب، ذی‌نفع چک تضمین شده می‌تواند در زمان دریافت، با استفاده از شناسه 16 رقمی و مراجعه به کلیه مبادی استعلامی چک، از جمله اینترنت بانک، همراه بانک، اپلیکیشن‌های موبایلی و به صورت پیامکی، از صحت چک صادره اطمینان حاصل کند. این در حالی است که چک رمزدار قابل استعلام نیست و ذی‌نفع تنها با مراجعه به بانک صادرکننده می‌‌تواند از صحت آن مطمئن شود. به‌علاوه، چک‌های تضمین شده برخلاف چک‌های رمزدار محدودیت‌های جغرافیایی در محل صدور و نقدشوندگی را ندارند و در سراسر کشور قابل مبادله هستند. برای مطالعه بیشتر، صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
