الگوی دوگانه عملکرد بورس انرژی

به گزارش تجارت‌نیوز، علی نقوی مدیرعامل بورس انرژی ایران از افزایش ارزش معاملات بورس انرژی ایران در سال‌1402 نسبت به سال‌قبل خبر داد و گفت: کل ارزش مبادلات بورس انرژی در سال‌1402 از 169‌هزار‌میلیارد‌تومان فراتر رفت که این رقم نسبت به ارزش معاملات این بازار در سال‌قبل رشدی 19‌درصدی داشت.

ایجاد بازار صادراتی نفت سفیدمدیرعامل بورس انرژی ایران میزان فروش محصولات هیدروکربوری از طریق این بازار در رینگ داخلی ظرف سال‌1402 را افزایشی اعلام کرد و گفت: طی سال‌1402 معاملات فرآورده‌های نفتی در رینگ داخلی بورس انرژی ایران بالغ بر 2‌میلیون و 897‌هزار‌تن انواع فرآورده به ارزشی بالغ بر 57‌هزار‌میلیارد‌تومان بود که این ارقام نسبت به سال‌قبل، به لحاظ حجمی رشدی 12‌درصدی و به‌لحاظ ارزشی نیز رشدی 42‌درصدی را به‌ثبت رساندند. وی افزود: محصولات مختلفی در این تابلو مورد معامله قرارگرفت، اما آیزوریسایکل، نفت سفید2 و میعانات گازی بیشترین ارزش این رینگ را به خود اختصاص دادند.

نقوی درخصوص معاملات رینگ صادراتی هم گفت: ظرف سال‌گذشته (1402) بالغ بر 4‌میلیون و 119‌هزار‌تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از 102‌هزار‌میلیارد‌تومان از طریق این بازار به مقاصد مختلف صادر شد و به لحاظ ارزش، این بازار رشد 19‌درصدی را به‌ثبت رساند. وی افزود: ظرف سال‌1402 در کل بازار هیدروکربوری شامل رینگ داخل و بین‌الملل، بالغ بر 7‌میلیون و 17‌هزار ‌تن محصول مورد معامله قرارگرفت که ارزش این مبادلات از 159‌میلیارد‌تومان فراتر رفت که به لحاظ حجمی افتی 4‌درصدی نسبت به سال‌1401 داشت، اما ارزش کل این معاملات رشدی 26‌درصدی را به‌ثبت رساند. نقوی درخصوص دلایل کاهش حجم فروش در رینگ فرآورده‌های هیدروکربوری گفت: عمده‌ترین دلیل افت حجم مبادلات در رینگ هیدروکربوری افت صادرات نفتا از طریق بورس انرژی نسبت به سال‌1401 و حذف افغانستان از مقاصد صادراتی فرآورده‌های هیدروکربوری از بورس انرژی کشور بود.

مدیرعامل بورس انرژی افزود: در سال‌1402 افزایش نیاز کشور به تولید بنزین باعث شد تا بخش عمده نفتا تولیدی در کشور به بنزین تبدیل شود و از چرخه صادرات خارج شد؛ این موضوع بر افت فروش صادراتی رینگ بورس انرژی موثر واقع شد. همچنین ظرف سال‌گذشته نهادهای مربوطه به دلایلی تصمیم‌گرفتند که فروش گاز مایع صادراتی ایران به مقصد افغانستان از بورس انرژی خارج شود؛ این موضوع نیز بر کاهش حجم فروش فرآورده‌های هیدروکربوری از طریق این بازار اثرگذار شد. نقوی گفت: به‌رغم تمام محدودیت‌های ایجاد شده، اما فروش صادراتی رینگ بین‌الملل تابلوی فرآورده‌های هیدروکربوری همچنان قابل‌توجه بود. گاز مایع بیشترین حجم مبادلاتی در بورس انرژی را به خود اختصاص داد، نفت سفید دومین کالایی بود که بیشترین حجم صادرات از طریق این بازار را داشت.

برق سبز؛ دستاورد جدیدمدیرعامل بورس انرژی در داده‌های تابلوی برق این بازار نیز گفت: ظرف سال‌1402 بالغ بر 5‌میلیارد و 761‌میلیون کیلووات ساعت برق در بورس انرژی به ارزش 1200‌میلیارد‌تومان مورد معامله قرارگرفت. ارزش معاملات این بازار نسبت به سال‌قبل رشدی 139‌درصدی را به‌ثبت رساند. عمده این رشد ناشی از راه‌اندازی تالار برق سبز بود که در این سال‌حدود 322‌میلیون کیلووات ساعت برق سبز به ارزشی بالغ بر 758‌میلیارد‌تومان از طریق این بازار مورد مبادله قرارگرفت.

در 1402 محقق شدمدیرعامل بورس انرژی مهم‌ترین دستاوردهای این بازار ظرف سال‌1402 را گسترده برشمرد و گفت: شکل‌گیری بازار صادراتی نفت سفید در بورس انرژی و همچنین تنوع‌بخشی به مقاصد و عرضه‌کنندگان گاز مایع در رینگ صادراتی از جمله دستاوردهای بورس انرژی در سال‌قبل بود. همچنین در این سال‌تالار برق سبز با موفقیت راه‌اندازی شد و در حال‌حاضری بسیاری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور نسبت به عرضه برق تولیدی خود در این بازار اقدام کرده و امکان مبادله برق از طریق این بازار فراهم است؛ توسعه معامله برق سبز از طریق بورس انرژی ظرفیت مناسبی را در اختیار سرمایه‌گذاران فعال در این بخش قرار می‌دهد. همچنین در این سال‌در کمیته فقهی سازمان بورس موضوع سوآپ نفتی و گواهی‌سپرده مطرح و به نتیجه رسید‌ و امیدواریم معاملات گواهی برق را در سال‌جدید شاهد باشیم.

توسعه در 1403 محقق می‌شود؟نقوی در ادامه به تشریح مهم‌ترین اهداف بورس انرژی در سال‌جدید پرداخت و گفت: آغاز معاملات بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی و محیط‌زیست از جمله مهم‌ترین اهداف ما در بورس انرژی ایران برای امسال است. پذیرش گواهی صرفه‌جویی برق و گاز طبیعی در سال‌1402 انجام شد و پیگیر هستیم تا ظرف 3 ماه ابتدایی امسال معاملات آن آغاز شود؛ این موضوع یکی از برنامه‌های مهم بورس انرژی و دولت است که با همکاری شرکت توانیر و شرکت گاز محقق می‌شود. وی ادامه داد: همچنین برای امسال بحث راه‌اندازی معاملات گواهی‌سپرده گاز طبیعی در دستور کار بورس انرژی قرار دارد؛ مصوبه شورای‌عالی انرژی در این‌خصوص کسب شده و امیدواریم با همکاری شرکت گاز، با آغاز معاملات گواهی گاز، بازار گاز طبیعی در بورس شکل بگیرد.

در حوزه بازار فیزیکی نیز موضوع مبادله هیدروژن در بورس انرژی را پیگیریم؛ از سال‌گذشته گفت‌وگوهایی را در این زمینه با تولیدکنندگان این محصول آغاز کرده‌ایم و امیدواریم عرضه این محصول در بورس انرژی برای امسال محقق شود. نقوی در ادامه به‌فروش پساب در بورس انرژی اشاره کرد و گفت: بحث مبادله‌پذیری پساب ظرف سال‌گذشته مطرح شد؛ پذیرش نیز در این زمینه انجام شد؛ اما هنوز شرکت سپرده‌گذاری درخصوص تضامین آن با عرضه‌کنندگان به نتیجه نرسیده و بنابراین زمینه عرضه پساب در بورس انرژی ظرف سال‌گذشته محقق نشد، با این‌وجود در تلاش هستیم تا با پیگیری بیشتر این موانع برطرف شده و به‌زودی پساب نیز در این بازار عرضه شود. همچنین با توجه به مصوبات اخذ شده در وزارت نیرو، بحث مبادلات برق در رینگ صادراتی بورس انرژی و همچنین مبادلات برق نیروگاه‌های تولید پراکنده نیز در دستور کار بورس انرژی برای سال‌1403 است.