حانیه سراج 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
رویای تولید موبایل ایرانی؛ از بی‌برنامگی تا تبلیغات بی‌پایان/ واریز تسهیلات ۲۳ همتی به یک کارگاه!
تولید موبایل ایرانی دیگر به پروژه‌ای تبدیل شده که به‌رغم نداشتن برنامه‌ای مشخص، تبلیغات دولت‌ها برای آن پایان ندارد. از سوی دیگر، گفته می‌شود برخی از شرکت‌ها با ادعای تولید تلفن همراه تسهیلات هنگفتی از بانک‌ها دریافت کرده‌اند. اما اصل ماجرا چیست؟
در حالی که در دنیای امروز همگرایی یک اصل در اقتصاد به شمار می‌رود، دولت‌های ایران همواره با شعارهایی نظیر خودکفایی و خوداتکایی سعی بر جداسازی خود از اقتصاد جهان دارند. تولید موبایل ایرانی نیز یکی از پروژه‌هاست که سال‌ها مسئولان ایرانی به‌رغم نداشتن برنامه‌ای مشخص، شعار آن را سر می‌دهند.
این در حالی است که امروزه شرکت‌های اپل، سامسونگ و شیائومی بازارهای جهان و ایران را به قبضه درآورده‌اند و احتمالاً باز هم قرار است با ایجاد یک ممنوعیت، سوگلی‌های دولت در بازار موبایل ایران نیز شکوفا شوند.
تسهیلات 23 همتی برای رویای تولید موبایل ایرانی
طبق شنیده‌ها، پس از صدور 11 مجوز تولید تلفن همراه، اکنون دولت 23 همت (360 میلیون یورو) از منابع مالی و بانکی کشور را با بهره‌ای ناچیز در اختیار یک کارگاه قرار داده تا رویای تولید موبایل ایرانی را تحقق بخشد.
در همین زمینه رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی در نشست اخیر این کمیسیون خطاب به دولت گفت: «اگر توانستید شیشه موبایل را درست کنید، بعداً درباره ساخت موبایل حرف بزنید! چطور ۱۱ مجوز ساخت موبایل در کشور صادر شده است؟!»
علیرضا کلاهی‌صمدی افشا کرد که به یک کارگاه برای تولید موبایل ایرانی 360 میلیون یورو (معادل 23 هزار میلیارد تومان با قیمت امروز یورو در بازار) وام کم‌بهره اهدا شده است.
پرداختن به بحث تسهیلات نکته انحرافی است؟
دبیر کنگره زیست‌بوم موبایل ایران درباره تسهیلاتی که به تولید موبایل ایران تعلق گرفته به تجارت‌نیوز گفت: «پرداختن به بحث تسهیلات، نکته انحرافی است. چراکه اگر قرار بر بررسی نقص‌ها و ایرادات تولید باشد، تنها چیزی که نباید به آن پرداخته شود بحث تسهیلات است. به عنوان مثال برای راه‌اندازی یک خط تولید، ۶ میلیون دلار سرمایه لازم است. این در حالی است که یک کارخانه ممکن است تعداد زیادی خط تولید داشته باشد. بنابراین، بعید است تسهیلات و وام‌های کلان به واحد‌های تولیدی تعلق گرفته باشد.»
محمدرضا عالیان درباره بحث تعلق گرفتن 360 میلیون یورو ارز به یکی از واحد‌های تولیدی که از جانب رئیس کلاهی‌صمدی اعلام شد اظهار کرد: «در روزهای اخیر، بحث‌هایی پیرامون شرکتی که ادعای تولید موبایل بومی دارد و در زمینه واردات نیز فعالیت می‌کند رواج یافته است. طبق ادعاها، این شرکت در ازای دریافت حمایت‌هایی از جمله تخصیص ارز برای واردات، قرار است در زمینه تولید گوشی با دولت همکاری کند. با این حال، این موضوع هنوز به طور رسمی اثبات نشده و نیاز به بررسی بیشتری دارد.»
بازار رقابتی موبایل از بین می‌رود؟
او در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال ممنوعیت کامل واردات موبایل و از بین رفتن بازار رقابتی این محصول در ایران وجود دارد توضیح داد: «هیچ‌گاه ایران به چنین نقطه‌ای نمی‌رسد. حتی کسانی که به این موضوع باور دارند باید بدانند چنین ادعایی محقق نخواهد شد. در هیچ کجای دنیا تولید از صادرات و واردات جدا نیست. موبایل کالای های‌تک محسوب می‌شود و شرایط بازاریابی، فروش و حتی مصرف آن در دنیا متفاوت است. بنابراین بعید است که چنین اتفاقی رخ دهد. هر کسی چنین ادعایی دارد، در واقع تیشه به ریشه این صنف چند میلیارد دلاری در کشور می‌زند.»
او درباره آینده تولید گوشی بومی گفت: «با توجه به رویه‌ای که در حال حاضر پیش گرفته شده، آینده روشنی در انتظار این صنعت نخواهد بود. در واقع، تعریفی که از موبایل بومی وجود دارد تعریف نادرستی است. در ایران چیزی به اسم گوشی بومی وجود ندارد. حاکمیت باید برای فعالان این عرصه و همین‌طور افرادی که قصد حضور در این عرصه را دارند، تعریف دقیقی از گوشی بومی ارائه دهد. هنوز تعریف دقیقی از تولید گوشی بومی که خواست حاکمیت است وجود ندارد.»
مونتاژکاری به نام تولید موبایل ایرانی!
عالیان درباره انواع روش‌های تولید موبایل ایرانی توضیح داد: «اتفاقی که درحال حاضر در تولید موبایل بومی به صورت محدود رخ می‌دهد، مونتاژ است. یعنی در بهترین حالت، قطعات از خارج کشور خریداری و سپس در داخل کشور مونتاژ می‌شوند. نوع دیگر تولید هم تولید خارج از جغرافیاست. به این شکل که برند ایرانی ثبت‌شده کالای خود را در شرکت‌های خارج از کشور تولید و آن را با برند ایرانی به کشور وارد می‌کند. در واقع در حال حاضر چیزی به نام تولید بومی گوشی وجود ندارد.»
این فعال حوزه موبایل پارامتر‌های لازم برای تولید گوشی بومی را چنین برشمرد: «برای تولید گوشی بومی پارامترهایی وجود دارد. این پارامتر‌ها عبارت‌اند از: آشنایی با اکوسیستم موبایل، داشتن تیم تحقیق و توسعه برای شناسایی نیاز کشور و تکنولوژی روز دنیا، داشتن سرمایه‌گذار خارجی و داشتن تولید صادرات‌محور. در ایران هیچ یک از مجموعه‌های مدعی تولید، تمام پارامتر‌های لازم را ندارند. شاید یک یا دو مورد را داشته باشند، اما تمام پارامتر‌های لازم را باهم ندارند.»
او درباره اهمیت استفاده از سرمایه‌گذار خارجی در این عرصه توضیح داد: «در صورتی که تولید‌کنندگان از سرمایه‌گذار خارجی استفاده نکنند، باید همیشه از دولت کمک بگیرند. در وضع کنونی تولید‌کننده یا همیشه باید دنبال حمایت‌های تعرفه‌ای باشد یا به فکر دیوار کشیدن به دور این عرصه باشد تا کسی جز او نتواند کالای خود را بفروشد. بدین ترتیب هیچ مسیری برای موفقیت وجود نخواهد داشت. به همین دلیل داشتن سرمایه‌گذار خارجی از اهمیت زیادی برخوردار است.»
عالیان در پایان درباره ورود وارد‌کنندگان به حوزه تولید موبایل یادآور شد: «وارد‌کنندگان سابقه زیادی در عرصه موبایل دارند. این به معنی داشتن پارامتر اول یعنی آشنایی با حوزه موبایل است. همین موضوع باعث شده بیش از سایر افراد، وارد‌کنندگان وارد عرصه تولید شوند.»
برای اطلاعات بیشتر گزارش تلاش دولت برای تولید گوشی هوشمند داخلی/ منابعی که خرج رویابافی می‌شود را مطالعه کنید.
نظرات