آیا اینستاگرام فیلتر می‌شود؟

محسن حسینی: صبح چهارشنبه کاربران شبکه اجتماعی اینستاگرام در ایران بار دیگر سایه سنگین فیلترینگ را احساس کردند. این شبکه اجتماعی مبتنی بر عکس که در روزهای اخیر به روز‌رسانی‌های جدیدی را رونمایی کرده بود از دسترس خارج شد و بار دیگر گمانه‌زنی‌ها در مورد امکان مسدود‌سازی این شبکه در میان کاربران مطرح شد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، معاون اول دادستانی کل کشور اخیرا در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد که این مرجع قضایی برای مسدودسازی اینستاگرام ورود کرده و احتمال دارد این شبکه ‌اجتماعی پر طرفدار به زودی فیلتر شود.

حجت‌الاسلام محمد مصدق معاون اول دادستانی کل کشور در همین رابطه به تلاش‌های دادستانی در معاونت امور فضای مجازی اشاره کرد و گفت که دادستان به صورت جدی پیگیر مسدودسازی اینستاگرام است. هر چند محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر اعلام کرد که اینستاگرام فیلتر نخواهد شد اما نگرانی‌ها پیارمون این موضوع همچنان ادامه دارد.

تکرار راه رفته

معاون اول دادستانی کل کشور در خصوص دلیل مسدودسازی شبکه اجتماعی اینستاگرام، جمع آوری کمک‌های مالی به نام افراد بی‌بضاعت از سوی چهره‌های معروف را مطرح کرد و گفت که این اتفاقات زمینه‌ساز کلاهبرداری‌های زیادی شده است. اما همین اظهار نظر در زمانی کوتاه در شبکه‌های اجتماعی بازخوردهای زیادی را جلب کرد.

بسیاری از کاربران به حل ریشه‌ای معضلات اشاره کرده و در پیام‌رسان‌ها و شبکه اجتماعی توییتر نوشتند که در همین راستا فعالیت چهره‌های معروف از یک سو و نقل و انتقالات بانکی از سوی دیگر به انجام کلاهبرداری‌های مورد نظر دادستانی کمک می‌کند اما چاره مقابله با آن حذف و تعطیل سیستم بانکی یا منع فعالیت سلبریتی‌ها نیست.

از سوی دیگر درخواست برای فیلتر اینستاگرام همزمان با بروز رسانی‌های جدید این شبکه اجتماعی مطرح شده است و به نظر می‌رسد دلایل ذکر شده را نمی‌توان به عنوان دلیل اصلی در نظر گرفت. چرا که سابقه جمع‌آوری کمک‌های مالی از سوی چهره‌های مطرح سابقه‌ای طولانی است که در زمان بروز بحران‌های گوناگون به اوج می‌رسد اما دادستانی همزمان با به روز رسانی‌هایی که امکانات تازه را در اینستاگرام برای کاربر در نظر گرفته به فکر مسدود سازی افتاده است.

مخالفت دیرینه با تماس‌های ویدیویی

سال‌های پیش زمانی که اوپراتورهای اصلی تلفن همراه در ایران قصد ارائه خدمات مرتبط با تماس ویدیویی را داشتند مخالفت‌های سراسری از سوی برخی نهادها مطرح شد. آنها این روش تماس را زمینه‌ساز معضلات و مشکلات اجتماعی در نظر گرفته و در نهایت در برابر پیشرفت فناوری در زمینه تماس‌های صوتی و ارتقا آن به تماس ویدیویی مقابله کردند. اما چند سال بعد با توسعه پیام‌رسان‌های جدید این امکان از مسیرهای دیگر در اختیار کاربران قرار گرفت. تا جایی که امروز تماس ویدیویی یکی از علاقه‌مندی‌های کاربران در اینترنت است که با استفاده از آن بتوانند فاصله‌ها را حذف کنند.

اکنون نیز اینستاگرام در بخش مکالمات بین فردی امکان ایجاد تماس ویدیویی همزمان با چهار نفر را رونمایی کرده است. پیش از آن نیز محدودیت انتشار ویدیو به مدت یک دقیقه حذف شده و کاربران امکان ضبط و پخش ویدیو برای یک ساعت را پیدا کردند.

مجموعه تغییرات انجام شده در اینستاگرام موجب شده است که این شبکه از فرمت تفریحی خارج شده و تبدیل به رسانه‌ای کامل شود. فیس‌بوک (کمپانی مادر اینستاگرام و واتس‌اپ) از سال‌های پیش در رقابت با کمپانی‌هایی چون یوتیوب تلاش کرده است تا به مرجع اصلی محتوای ویدیویی در کشور تبدیل شود.

فصل رونق فیلترشکن‌ها

چندی پیش برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به فیلترینگ تلگرام به قوانینی اشاره کردند که در کشور تصویب اما اجرا نمی‌شوند. برخی از نمایندگان و کارشناسان بر این باورند که عدم اجرای این قوانین به دلیل نحوه غلط تصویب آنها است. چرا که در اغلب موارد فلسفه تصویب این قوانین برای شهروندان روشن نیست.

پس از آنکه در ماه‌های اخیر موضوع فیلترینگ پیام‌رسان تلگرام مورد توجه قرار گرفت نهادهای مربوطه اقدام به معرفی جایگزین‌های داخلی این پیام‌رسان کردند. پیام‌رسان‌هایی که هرکدام با دریافت وام‌های چند میلیاردی باز هم نتوانستند کیفیت مورد نظر کاربران را در اختیارشان قرار دهند. برخی از این پیام‌رسان‌های داخلی همچنان از نهادهای دولتی درخواست وام و تسهیلات ویژه دارند.

در همین راستا تاکنون جایگزین مناسبی برای ایسنتاگرام معرفی نشده است. برخی از کارشناسان حوزه فناوری معتقدند که با داغ شدن بحث فیلترینگ اینستاگرام باید منتظر ظهور شبکه‌های جدید بود. شبکه‌هایی که یک شبه قصد پیمودن راه ۱۰۰ ساله را دارند.