عاطفه محمودی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
کمبود دارو به بیش‌فعالان رسید / فروش داروی ایرانی در بازار سیاه!
کمبود دارو به افراد دارای بیش‌فعالی رسید. رئیس انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران می‌گوید: «واردات داروهای خارجی بیش‌فعالی محدود شده و تولید داخل نیز جوابگوی نیاز افراد بیش‌فعال نیست. یک بسته داروی ۳۶ تا ۸۰ هزار تومانی را در بازار سیاه تا هفت میلیون تومان هم می‌فروشند. »
به گزارش تجارت‌نیوز ، کمبود دارو از بیماران هموفیلی و تالاسمی به کودکان بیش‌فعال رسیده است. حالا داروی ایرانی بیش‌فعالی هم وارد بازار سیاه دارو شده و بیش از یک میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. یعنی ۱۶ تا ۳۶ برابر قیمت دولتی آن که ۳۶ تا ۸۰ هزار تومان است.
اختلال بیش‌فعالی نقص تمرکز، یک اختلال رشدی دوران کودکی است. اگر افراد دارای بیش‌فعالی درمان نشوند، عملکرد تحصیلی آنها افت پیدا می‌کند. به تدریج اعتماد به نفس آنها کم می‌شود. در همین حال اما برخی از خانواده‌ها به سختی داروی کودکان بیش‌فعال خود را پیدا می‌کنند.
۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بیش‌فعال در کشور
جواد محمودی قرائی، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و رئیس انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران می‌گوید: «حدود هشت درصد کودکان سن مدرسه درگیر بیش‌فعالی هستند. حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در کشور اختلال بیش‌فعالی دارند.»
این عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه افراد دارای بیش‌فعال نیاز به درمان دارند، ادامه می‌دهد: « ۴۰ درصد از افراد بیش‌فعال تا ۱۸ سالگی بهتر می‌شوند اما ۶۰ درصد دیگر بزرگسالانی با اختلال بیش‌فعالی می‌شوند.»
محمودی قرائی می‌گوید: «مهم‌ترین و اصلی‌ترین درمان بیش‌فعالی، درمان دارویی است. هدف از تجویز دارو این است که نقص جبران شود تا فرد مراحل رشدی خود را طی کند. زمانی که رشد مغزی کامل شد و نقص کاهش یافت در صورت بهبودی می‌توانیم درمان دارویی را قطع کنیم. روند درمان بیش‌فعالی طولانی است و دست کم تا پایان ۱۸ سالگی ادامه می یابد.»
برخی از والدین با اینکه آگاه به بیش‌فعالی کودک خود هستند از درمان دارویی استفاده نمی‌کنند. آنها منتظر می‌مانند کودک بزرگ شود. اما محمودی قرائی می‌گوید: «این راه مطمئن نیست و ممکن است کودک آسیب ببیند و برخی از این آسیب‌ها ممکن است غیرقابل جبران باشد بنابراین درمان دارویی در کودکان بیش‌فعال ضروری است. کنار درمان دارویی می‌توان مدیریت رفتاری را به خانواده‌ها آموزش داد که زمانی اثرگذار است که با دارودرمانی هم زمان باشد.»
واردات دارو محدود، تولید داخل جوابگو نیست
اما پیدا کردن داروهایی درمان بیش‌فعالی چندان کار راحتی نیست. رئیس انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران درباره کمبود دارویی آنها می‌گوید: «از دسته داروهای محرک دو داروی اصلی با نام علمی متیل فنیدیت (نام تجاری: ریتالین) و دکسترو آمفتامین را داریم. این داروها وارداتی هستند. ریتالین داروی خوبی است و خانواده‌ها هم از آن راضی بودند ولی از تابستان واردات آن محدود شد. از آن زمان داروهای تولید داخل جایگزین داروهای وارداتی شد. داروی داخلی مانند «استیمیدیت»، «پرکتیسا» و «متیل فنیدات» به میزان خیلی کم توزیع می‌شود که پاسخگوی نیاز خانواده‌ها نیستند.»
او با بیان اینکه جمعیت زیادی از کودکان و نوجوانان نیازمند دارو هستند، ادامه می‌دهد: «سیاست توزیع قطره‌چکانی باعث شده مقدار کمی از دارو در اختیار داروخانه‌ها قرار گیرد که به سرعت تمام می‌شود. از آنجا که این دارو باید طولانی مدت استفاده شود و بدن برخی هم با ترکیب دارویی خاصی سازگار است بسیاری از کودکان زمانی که دارو به دستشان نمی‌رسد یا از نوع دیگری استفاده کنند دچار اختلال کارکرد و عوارض دارویی می‌شوند.»
داما آیا کمبود داروی آنها فقط به پایتخت مربوط می‌شود؟ محمودی قرائی درباره کمبود داروی بیش‌فعالی در کشور می‌گوید: «در برخی از شهرها این داروها اصلا پیدا نمی‌شود. در برخی شهرهای دیگر هم اگر پیدا شود آنقدر کم است که تعداد اندکی از افراد می توانند به آن دسترسی داشته باشند. این وضعیت باعث شده است این خانواده‌ها یک ماه دارو داشته باشند یک ماه نتوانند تهیه کنند.»
فروش داروی ایرانی در بازار سیاه!
آنطور که او می‌گوید: «قیمت دولتی این دارو هر بسته ۱۰۰ تایی بین ۳۶ هزار تومان تا ۸۰ هزار تومان است که کمیاب بودن دارو باعث شده بازار سیاه دارو رونق پیدا کند و خانواده‌ها تا چند میلیون تومان برای هر بسته ۱۰۰ تایی پرداخت کنند. گاهی شنیده می‌شود یک بسته داروی بیش‌فعالی را از حدود دو میلیون تومان تا هفت میلیون تومان هم خرید و فروش می‌کنند. نوع ایرانی این دارو را هم تا یک میلیون تومان هم می‌فروشند.»
او می‌گوید: «حتی دیده شده که برخی افراد انواع مختلف این دارو را از کشورهای مجاور به صورت قاچاق وارد و به قیمت‌های نجومی به خانواده ها می‌فروشند.»
یک فروشنده غیررسمی دارو نیز از کمبود داروی بیش‌فعالی می‌گوید: «داروی خارجی بیش‌فعالی به سختی در بازار پیدا می‌شود. اگر هم پیدا شود بستگی دارد، شاید پنج میلیون تومان یا بیشتر.»
اما کمبود داروی بیش‌فعالی تا جایی پیش رفته که داروی ایرانی نیز در بازار سیاه چند برابر قیمت فروخته می‌شود. یکی دیگر از فروشنده‌های غیررسمی دارو می‌گوید: «داروی ایرانی بیش‌فعالی یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌فروشم.»
تنها افراد دارای بیش‌فعالی نیستند که از نبود دارو می‌گویند. دی ماه سال جاری نیز نازنین فرزادی فر، رئیس هیأت مدیره کانون هموفیلی ایران به تجارت‌نیوز گفت: «از تابستان امسال از میان داروهای هموفیلی، داروی فاکتور ۹ را کمبود داشتیم.»
همچنین آذرماه نیز یونس عرب، رئیس انجمن تالاسمی ایران در گفت‌وگویی با تجارت‌نیوز گفت: «در سه سال گذشته ۵۳۷ بیمار مبتلا به تالاسمی جان خود را از دست داده‌اند که دلیل آن دسترسی نداشتن به دارو بود. داروی خارجی را وارد نمی‌کنند، تولید داخل هم جوابگوی نیاز بیماران نیست.»
علائم بیش‌فعالی
افراد دارای بیش‌فعالی باید درمان دارویی بگیرند در غیر این صورت ممکن است با گذشت زمان آثار غیرقابل جبران هم داشته باشد. مثلا رفتارهای پرخطری که به بزهکاری برسد.
محمودی قرائی با اشاره به اینکه اگر آنها درمان نشوند، احتمال موفقیت کمتری در جامعه دارند، می‌گوید: «به طور کل درمان نشدن این اختلال، بار و هزینه زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند که از نظر اقتصادی هم به نفع دولت ها نیست چون این اختلال کارآمدی و بهره‌وری افراد را پایین می‌آورد.»
شاید فکر کنیم بیش‌فعالی فقط به پرتحرکی محدود می‌شود اما اینطور نیست. به طور کلی ۱۸ علامت برای آن تعریف کرده‌اند اما نه به این معنا که افراد بیش فعال همه علائم را نشان دهند. شش علامت برای تشخیص بیش فعالی کافی است. علائم بیش فعالی معمولا در سه دسته پرتحرکی، تکانشی بودن و کم توجهی خود را نشان می‌دهد.
نظرات