وضعیت زلزله پایتخت

با وجودی که پیش از این بیان می‌شد به دلیل سست شدن خاک تهران حد مقاومت لرزه‌ای تهران از ۶ ریشتر به ۴.۵ ریشتر کاهش یافته دو مقام مسوول این نظریه را رد می‌کنند.
برخی کارشناسان عنوان می‌کنند میزان فرونشست خاک در تهران نسبت به ۱۰ سال قبل حداقل دو برابر شده و به ۳۶ سانتی‌متری در سال رسیده است که این موضوع به دلیل سستی لایه‌های زیرین زمین و پوکی خاک ناشی از برداشت آب‌های زیرزمینی، در حال حاضر حد مقاومت لرزه‌ای تهران را از ۶ ریشتر به ۴.۵ ریشتر کاهش داده و عملا شهر را آسیب‌پذیرتر کرده است. اما رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و رییس پژوهشکده ساختمان این مرکز معتقدند ارتباط معناداری بین تاثیر سست شدن خاک بر شدت زلزله تهران به اثبات نرسیده و تهدید واقعی، قرار داشتن این کلان‌شهر روی گسل است.

محمدشکرچی‌زاده در پاسخ به این سوال که با توجه به فرونشست‌های اخیر و سست شدن خاک تهران آیا مقاومت لرزه‌ای تهران کاهش یافته است؟ گفت: زمین لرزه ارتباطی با سست شدن خاک ندارد. آن‌چه در آیین نامه ۲۸۰۰ پیش‌بینی کرده‌ایم با توجه به جنس خاک و سطح آبهای زیرزمینی است که اگر اصول ایمنی و مقاوم سازی بر اساس این آیین نامه رعایت شود خطر چندانی ساختمانها را تهدید نخواهد کرد.

وی افزود: قاعدتا وقتی گسلی فعال شود انرژی ناشی از آزاد شدن زلزله به قدری است که همه چیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد و میزان تاب‌آوری خاک نمی‌تواند چندان بازدارنده باشد بلکه آن‌چه باید به آن توجه کنیم تاب‌آوری ساختمان‌ها است. به همین دلیل سازمان‌هایی که در شهرهای کشور خصوصا کلان‌شهرها و تهران عملیات عمرانی انجام می دهند حتما باید ملاحظات مقاوم‌سازی و ایمنی را مدنظر قرار دهند که این مبحث طی هفته های اخیر در کمیسیون زیربنایی دولت در دستور کار قرار گرفته است.

همچنین رییس پژوهشکده ساختمان مرکز تحقیقات، نظریه شکرچی‌زاده را تایید می‌کند. علی بیت‌اللهی با بیان این‌که فرونشست‌ها و مسائل فروریزش زمین با زلزله ارتباط ندارد، به ایسنا گفت: بر اثر وجود حفره‌ها، قنوات، آب‌های زیرزمینی که به شدت خاک‌های زیر تهران را با خود می‌شورد و می‌برد حفره‌هایی ایجاد می‌شود. همچنین ساختمان‌سازی‌های غیراصولی و مسدود کردن آب‌های زیرزمینی باعث فروریزش‌هایی می‌شود که در روزهای اخیر دیده‌ایم و احتمالا در آینده نیز خواهیم دید. اما این‌که بگوییم مقاومت سازه‌ها در این شرایط تغییر می‌کند قابل اثبات نیست.

بیت‌اللهی افزود: زلزله به فعالیت گسل‌ها مرتبط است که کماکان خطر مربوط به زلزله در شهر تهران وجود دارد. مهم‌ترین رویکرد ما نیز ساخت وساز مقاوم و کاهش ساخت و ساز در تهران است. همچنین واقعا باید به این رویکرد برسیم که تهران ظرفیت افزایش جمعیت ندارد و باید از تحمیل بار جمعیتی بیشتر به این شهر خودداری کنیم.

طی هفته‌های اخیر از نقشه گسل‌های شهر تهران با حضور شکرچی‌زاده معاون وزیر راه و شهرسازی و اعضای شورای شهر رونمایی و پهنه‌های پرخطر مشخص شد. با این حال بر اساس قانون، مصوبه کارگروه زلزله باید به تصویب شورای عالی شهرسازی برسد تا بعد از آن داخل نقشه مناطق ۲۲ گانه تهران قرار بگیرد که بر اساس ضوابطی که برای ساخت و ساز وجود دارد در محدوده‌های گسل ها اعمال شود.

به گزارش ایسنا، شکرچی‌زاده درباره محدوده‌های پرخطر شهر تهران که بر روی گسل قرار دارند گفت: در شهر تهران چند گسل اصلی و انشعابات آنها وجود دارد که در مجموع ۴۵ تا ۵۰ کیلومتر مربع از حریم شهر تهران بر روی گسل است.

وی تصریح کرد: در سالهای اخیر با توجه به کنترل های جدی تری که از طرف مراجع قانونی انجام شده، مقاومت سازه‌ها رو به بهبود گذاشته ولی کماکان در برخی موارد شاهد عدم رعایت ضوابط و مقررات هستیم که هم باید مهندسان ناظر وظایف خود را به خوبی انجام دهند و هم مالکان باید این مطالبه را از مهندسان برای توجه به مقاومت ساختمان‌ها داشته باشند.