یک بام و دو هوای آموزش‌وپرورش/ ترک تحصیل نتیجه تعطیلی مدارس

به گزارش تجارت‌نیوز ، «تعطیل شد» خبری کوتاه اما با تبعات بسیار. تعطیلی مدارس ابتدایی‌ترین اقدام مقامات بلندپایه برای مقابله با هرگونه بحران و وضعیت آب‌وهوایی است. حالا سرنوشت تحصیلی بیش از 15 میلیون دانش‌آموز در کشور، به تعطیلی‌های پی‌درپی گره خورده است.

بیش از 2 سال آموزش مجازی، تجربه تازه‌ای بود که کرونا در ایران بر جای گذاشت. تا پیش از آن بستری برای آموزش آنلاین در کشور نبود. آموزش غیرحضوری اما در کشور موانع زیادی داشت. در برخی از مناطق دسترسی به اینترنت چندان کار راحتی نبود. داشتن موبایل، تبلت و… هم مانع دیگری برای برخی از دانش‌آموزان بود.

دوره کرونا بنا بر آمارهای رسمی آموزش‌وپرروش سه میلیون دانش‌آموز از تحصیل جا ماندند. ضمن آن‌که بسیاری از کارشناسان آموزشی از افت کیفیت تحصیلی دانش‌آموزان در زمان آموزش مجازی خبر دادند.

سرانجام فروردین سال جاری، درهای مدارس کشور بازگشایی شد و دانش‌آموزان آموزش حضوری را بار دیگر از سر گرفتند. اما طولی نکشید که بار دیگر در تیررس تعطیلی‌های پیاپی قرار گرفتند.

سال تحصیلی جاری اگرچه دیگر خبری از آمار بالای ابتلا و فوتی کرونا نبود، اما آلودگی هوا، آنفلوانزا و قطعی گاز جایگزین تعطیلی‌های کرونایی شدند. آنطور که رسانه‌ها گزارش دادند دانش‌آموزان در سال تحصیلی جاری، بیش از 50 روز تعطیلی را پشت سر گذاشتند.

همه اینها در حالی است که اخیرا علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش مجلس گفته بود میانگین معدل دانش‌آموزان 11.5 است. او گفت این یک فاجعه است که باید علت آن بررسی شود.

امان الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس با انتقاد از عملکرد آموزش‌وپرورش ایران به تجارت‌نیوز می‌گوید: «این آموزش‌وپرورش سوخته است. آموزش از طریق تلویزیون و آموزش مجازی هیچگاه جای معلم و مدرسه را پر نمی‌کند. این دست آموزش‌ها زیان جبران‌ناپذیری بر کیفیت آموزش می‌گذارد. نتیجه این نوع آموزش مجازی، مدرک تحصیلی‌های فله‌ای است.»

او ادامه می‌دهد: «2 نوع آموزش‌وپرورش داریم؛ آموزش‌وپرورش عام که از سوی خانواده و جامعه به فرد داده می‌شود. آموزش‌وپرورش خاص هم همان مدرسه است. مدرسه به عنوان یک نهاد خاص و رسمی، مهم‌ترین عامل در بهبود فرآیند آموزشی است. هیچ مکانی به اندازه مدرسه در بالا بردن کیفیت آموزشی و پرورشی و موفقیت افراد موثر نیست.»

آموزش‌وپرورش ایران، ماشینی و حفظی است

امان‌الله قرایی مقدم با انتقاد از شیوه آموزش در مدارس ایران، می‌گوید: «آموزش‌وپرورش باید کارکردگرایانه و به صورت عملی باشد. در ایران آموزش کارکردی در مدارس نداریم. عیب مهم نهاد آموزشی ما همین ماشینی و حفظی بودن آن است. آنچه معلم درس می‌دهد، دانش‌آموز حفظ می‌کند و همان را جواب می‌دهد. این‌گونه نیست که دانش‌آموز درباره مطلبی تحقیق کند.»

این جامعه‌شناس می‌گوید: «در چنین شرایطی که آموزش ما معلم محور است، معلم را هم حذف کنند، باید منتظر آثار زیان‌بار آن باشیم.»

ترک تحصیل در دانشگاه از تبعات تعطیلی‌ها

قرایی مقدم با انتقاد از شیوه تصمیم‌گیری برای تعطیلی مدارس، به تجارت‌نیوز می‌گوید: «نمی‌توان به هر بهانه‌ای مدرسه را تعطیل کرد. به دنبال تعطیلی‌های گسترده در مدارس و افت کیفیت تحصیلی، میزان درک مطالب در دانشگاه هم افت پیدا می‌کند.»

او ادامه می‌دهد: «زمانی که پایه آموزشی در مدارس ضعیف شد، اثر آن را در دانشگاه هم نشان می‌دهد. یکی از اثرات ضعیف بودن پایه تحصیلی این است که افراد در دانشگاه کشش یادگیری ندارند و برخی ترک تحصیل می‌کنند.»

همه این‌ها در حالی است که پیش از این احمد وحیدی، وزیر کشور و یوسف نوری، وزیر آموزش‌وپرورش با انتقاد از افت کیفیت تحصیلی دانش‌آموزان در دروه کرونا، روی آموزش حضوری تاکید داشتند. حالا اما به نظر می‌رسد اولین اقدام برای مدیریت هر مشکل یا بحرانی همان تعطیلی مدارس باشد.

یک مثال واضح برای آن تعطیلی مدارس برای آلودگی هواست. بحرانی که دانش‌آموزان هیچ سهم و نقشی در آن ندارند. ضمن این‌که روز گذشته نیز رئیس سازمان محیط زیست گفت تعطیلی مدارس کمکی به کنترل آلودگی هوا نمی‌کند و این تصمیم به بهبود شاخص‌ها اثری نگذاشته است.

در همین مورد قرایی مقدم، جامعه شناس با مقایسه شیوه آموزش در ایران با کشورهای دیگر، می‌گوید: «در کشورهای دیگر مدارس را به هر بهانه‌ای تعطیل نمی‌کنند. تکنولوژی امریکا و آلمان نسبت به تکنولوژی ایران قوی‌تر است. با این حال مدارس اولین جایی نیست که در مواجهه با مشکلات تعطیل کنند.»

او می‌گوید: «ضمن این‌که آموزش این کشورها کارکردی و شامل کارگاه و آزمایشگاه است. اینطور نیست که با یک بارش برف و باران مدرسه تعطیل شود.»

می‌توان گفت آموزش مجازی نام دیگر تعطیلی مدارس است. به گفته یوسف نوری، وزیر آموزش‌وپرورش روز گذشته گفت: «اکنون بخشی از مدارس ما به دلیل آلودگی هوا غیرحضوری است و نزدیک سه میلیون نفر در شاد آموزش می‌بینند.»

در همین حال محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش از استانداران درخواست کرد صرفا برای کنترل آلودگی هوا، ترافیک و یا کاهش مصرف انرژی نسبت به تعطیلی مدارس اقدام نشود، چرا که آموزش‌ مجازی پاسخگوی همه نیازهای دانش آموزان نیست. (ایرنا)

پیش از این بارها کارشناسان آموزشی با انتقاد از بستر آموزشی «شاد» گفته‌اند جایگزین مناسبی برای آموزش حضوری نیست. به ویژه این‌که گاهی دانش‌آموزان برای ورود به این فضا هم با مشکل زیادی مواجه می‌شوند. به طور کلی تجربیات آموزش مجازی در دوران کرونا با تعطیلی‌ دنباله‌دار مدارس در حال تکرار است.