تاکید برنامه هفتم به اشتغال خانگی زنان/ ۴۷ هزار زن شاغل در سال ۹۰ اخراج شدند

به گزارش تجارت‌نیوز ، کلیات برنامه هفتم توسعه در کمیسیون تلفیق تصویب شد و حالا نمایندگان مجلس قرار است جزئیات آن را بررسی کنند. اما این برنامه چقدر توانسته به تقویت جایگاه اقتصادی زنان کمک کند؟

روز دوشنبه، نشست «زنان و مشارکت اقتصادی در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها در چشم‌انداز برنامه هفتم» در فرهنگستان علوم برگزار شد. در این نشست کارشناسان با اشاره به جایگاه زنان در اقتصاد ایران، نگاه برنامه هفتم توسعه به وضعیت زنان را نقد و بررسی کردند.

این نشست با حضور شیرین احمدنیا، جامعه‌شناس، افسانه توسلی، جامعه‌شناس، حسین راغفر اقتصاددان و زهرا کریمی، تحلیلگر مسائل اقتصادی برگزار شد.

احمدنیا در ابتدای این نشست با اشاره به وضعیت ایران در رتبه‌بندی شکاف جنسیتی، نگاه برنامه هفتم را به مسئله زنان و جایگاه اقتصادی آنها مبهم دانست.

47 هزار زن سال 90 اخراج شدند

افسانه توسلی، دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا و جامعه‌شناس نیز در ادامه این نشست گفت: «در لایحه موضوع اشتغال زنان مطرح شده است. در برخی مواد این برنامه به صورت جزئی به اهداف پرداخته شده، اما در برخی مواد به‌ویژه در حوزه زنان به جزئیات پرداخته نشده شده است.»

او گفت: «مسئله اشتغال در برنامه هفتم توسعه دیده شده، اما مسائلی مانند ورود و خروج زنان به بازار کار دیده نشده است. آمار غیررسمی نشان می‌دهد که در سال 90، حدود 47 هزار زن شاغل که برای زایمان مرخصی گرفته بودند، دیگر به کار خود برنگشتند و بعد از آن هم اخراج شدند.»

سطحی‌نگری برنامه هفتم به موضوع شکاف جنسیتی

دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا ادامه داد: «در بحث معیارهای شکاف جنسیتی در برنامه هفتم توسعه، سطحی‌نگری کرده‌اند.»

توسلی ادامه داد: «شکاف جنسیتی در حوزه سلامت و آموزش در ایران و جهان در حال پر شدن است. اما در بحث اقتصاد و سیاست هم میانگین جهانی پایین است، هم در ایران. حضور زنان در پارلمان در کشور بین صفر تا 9 درصد است، یعنی پایین‌ترین جایگاه را در دسته‌بندی جهانی داریم. از میان 288 نفر نماینده مجلس، 16 نفر از آنها زن هستند. همه اینها در وضعیت اقتصادی زنان و پر شدن شکاف جنسیتی موثر است.»

تاکید برنامه هفتم بر اشتغال خرد و خانگی

زهرا کریمی، تحلیلگر مسائل اقتصادی و دانشیار اقتصاد دانشگاه مازندران در ادامه این نشست به بررسی جایگاه زنان در بازار کار و نگاه برنامه هفتم مسئله اشتغال زنان پرداخت.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: «وضعیت بازار کار در ایران، همگن نیست. بیکاری در واقع مسئله زنان، جوانان و افراد تحصیلکرده است.»

کریمی ادامه داد: «قطع اینترنت، به مشاغل همه افراد ضربه زد اما به مشاغل زنان ضربه جدی وارد کرد. زنان در بخش فروش اینترنتی بسیار فعال بودند و با قطعی اینترنت و فیلترینگ آسیب جدی دیدند.»

او ادامه داد: «در برنامه هفتم توسعه حرف خاصی از تحول نیست. تاکید برنامه هفتم بر اشتغال خرد و خانگی است. زنان از خانه بیرون نیایند و در خانه کار کنند.»

کریمی در ادامه نقد برنامه هفتم توسعه گفت: «از ابتدای انقلاب تاکنون بدون توجه به فضای کسب‌وکار، فرار سرمایه و … از طریق دادن وام، به دنبال ایجاد شغل بودیم. برنامه اساسی برای کاهش ریسک در کسب‌وکارها وجود ندارد.»

او گفت: «اکنون تورم کمرشکن شده و نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است. تورم اگرچه باری است بر دوش مردم، اما همه به یک میزان آن را حس نمی‌کنند. تردیدی نیست که در شرایط تورمی، نابرابری تشدید می‌شود و بخشی از جامعه بیشتر تحت تاثیر تورم هستند.»

دهه 90، دهه از دست‌رفته اقتصادی در ایران

کریمی، دانشیار اقتصاد دانشگاه مازندران گفت: «از نظر اقتصادی دهه 90، یک دهه از دست رفته است. با تشدید تحریم‌های بین‌المللی ضربه سنگینی به اقتصاد ایران وارد شد.»

او ادامه داد: «اتفاقی که در دهه 90 افتاد، این بود که برخی از مشاغل خوب و پایدار از بین رفت. چون مردم نمی‌توانند برای مدت طولانی بیکار بمانند، سراغ مشاغل دیگر مانند دستفروشی رفته‌اند. با کاهش مشاغل باثبات، کاهش درآمد سرانه، نتیجه جدی آن فقر است.»

این تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه داد: «اوج حضور زنان در بازار کار، مربوط به سال 97 و قبل از خروج امریکا از برجام است. در آن سال چهار میلیون و 323 هزار نفر از جمعیت فعال را زنان تشکیل می‌دادند.»

او ادامه داد: «سال 99 و در دوره کرونا، جمعیت فعال زنان به سه میلیون و 658 هزار نفر رسید. هنوز آمار جمعیت فعال زنان به قبل از کرونا بازنگشته است. در حالی‌که وضعیت مردان اینطور نبود. سال 97 جمعیت فعال مردان، 19 میلیون و 407 هزار نفر بود و سال 99 به 19 میلیون و 600 هزار نفر رسید. سال گذشته اما به 20 میلیون و 64 هزار نفر رسید.»

کریمی توضیح داد: «تعداد فرصت‌های شغلی که سال گذشته برای زنان ایجاد شد، بیشتر از مردان بود. این موضوع بدون سابقه است. اما ماجرا این است که بنگاه‌های کوچک در حال ایجاد شغل هستند و زنان را با دستمزدهای بسیار کم جذب می‌کنند. این موضوع بسیار مهمی‌ست، زیرا دولت اینطور اعلام می‌کند که نرخ بیکاری کم شده است، اما بررسی بازار کار و آمارها چنین تصویری را نشان نمی‌دهد.»

نقش زنان در افزایش تولید ناخالص داخلی

در بخش پایانی این نشست نیز حسین راغفر، استاد دانشگاه الزهرا گفت: «مسئله تبعیض علیه زنان در اقتصاد وجود دارد و این یک پدیده جهانی و شناخته‌شده است.»

راغفر توضیح داد: «در هند مطالعه‌ای صورت گرفت که بر اساس آن اگر نرخ اشتغال زنان به میزان اشتغال مردان برسد، تولید ناخالص داخلی این کشور30 درصد افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده نقش مهم زنان در اقتصاد است.»

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا گفت: «ضمن آنکه وضعیت اقتصاد و اشتغال نه‌تنها برای زنان بلکه برای مردان نیز مناسب نیست.»