«تجارتنیوز» از وضعیت گردشگری ایران گزارش میدهد:
رونق گردشگری کشور با آمارسازی ممکن نیست
فرصتهای گردشگری در ایران را بهراحتی از دست میدهیم
گردشگر اغلب از طریق تور وارد ایران میشود اما در حال حاضر بهخصوص از سال 1400 تاکنون میزان گردشگر ورودی به کشور واقعاً اندک و در برخی مواقع صفر بوده است.
بر اساس آخرین آمارهای منتشرشده از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در سال 1402 بیش از 6 میلیون گردشگر وارد ایران شدهاند. همچنین آمار ششماهه سال 1403 نیز از ورود بیش از چهار میلیون گردشگر به ایران خبر میدهد.
این آمارهای رسمیای است که مسئولان در نشستهای خبری و گفتوگوهای خود آن را بازگو میکنند. حتی وزیر میراث فرهنگی در گفتوگویی اعلام کرده که ایران ظرفیت پذیرش 15 میلیون گردشگر در سال را دارد. این ادعاها سوالات زیادی را پیش میکشد. اگر واقعاً این تعداد یعنی بیش از 6 میلیون گردشگر سالانه به ایران وارد میشود پس چرا صنعت هتلداری ما در آستانه ورشکستگی قرار دارد. به گواه بسیاری از افرادی که در این زمینه فعالیت میکنند، این آمارسازیها هیچ دردی از وضعیت نامطلوب حوزه گردشگری ما دوا نمیکند.
از سوی دیگر هیچ مستنداتی دال بر مجوز ورود و انگشتنگاری و... برای گردشگران نشاندهنده ورود این میزان گردشگر به طور سالانه در کشور نیست. به گفته بسیاری از فعالان حوزه گردشگری، اگر طی ششماهه نخست سال به گفته معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، بیش از چهار میلیون گردشگر وارد ایران شده است، آورده ارزی آنها کجاست؟ چرا این آمارها از سوی هیچ هتل و تورلیدری یا دیگر فعالان حوزه گردشگری تایید نمیشود؟
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای دریافت بودجه گردشگری آمارسازی میکند
مجتبی برزویی، راهنمای گردشگری فرانسوی، انگلیسی و روسیزبان، دراینباره به تجارتنیوز میگوید: «متاسفانه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یک وزارتخانه نوپاست و هنوز هیچ آورده قابل توجهی از خود نداشته و همین باعث شده برای اینکه بتواند بودجه مورد نیاز خود را دریافت کند دست به این آمارسازی بزند.»
میزان گردشگر ورودی به کشور از سال 1400 واقعاً اندک و در برخی مواقع صفر بوده است
او میافزاید: «گردشگر اغلب از طریق تور وارد ایران میشود اما در حال حاضر و بهخصوص از سال 1400 تاکنون، میزان گردشگر ورودی به کشور واقعاً اندک و در برخی مواقع صفر بوده است. در واقع ما اگر بخواهیم گردشگری را رونق بدهیم با آمارسازی به این نتیجه نمیرسیم بلکه این مهم تنها با برنامهریزی و صرف هزینه و وقت ممکن میشود.»
این راهنمای گردشگری در بخش دیگری از صحبتهای خود توضیح میدهد: «اکثر کشورهای دنیا در دو دهه گذشته بهشدت روی مساله گردشگری سرمایهگذاری کردهاند. در حال حاضر رونق گردشگری در شرق دور حتی از کشورهای اروپایی هم پیشی گرفته و این اتفاق به دلیل نگاه دولتمردان و فاصله گرفتن اقتصاد از منابع طبیعی و سوختهای فسیلی بوده است.»
مسئولان چه برنامهریزی و سرمایهگذاریای برای جذب گردشگر انجام دادهاند؟
او ادامه میدهد: «اکثر کشورهایی مانند چین، کره جنوبی، تایوان و... بهشدت در امر گردشگری پیشرفت کرده و سالانه پذیرای تعداد بیشماری گردشگر هستند. سوال اینجاست که مسئولان ما در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی چه برنامهریزی و سرمایهگذاریای برای جذب گردشگر انجام دادهاند؟»
فرصت گردشگری سلامت را هم از دست دادیم
برزویی میگوید: «ایران بهترین فرصت را برای رونق گردشگری سلامت داشته اما متاسفانه باز هم در نبود برنامهریزی مشخص و نظارت درست نتوانستیم از این فرصت بهخوبی استفاده کنیم و اکنون میبینیم که کشوری مانند ترکیه چطور با جذب گردشگر سلامت به یکی از قطبهای جراحی تبدیل شده است.»
او اضافه میکند: «زمانی بسیاری از کشورهای همسایه ایران برای استفاده از چشمههای آب گرم و امکانات بهداشتی و درمانی ایران به اینجا میآمدند اما الان تمام گردشگری ما محدود به سفرهای زیارتی از عراق و سوریه است.»
ارائه آمار گردشگری باید طبق قوانین بینالمللی باشد
برزویی در پاسخ به این سوال که این آمارهای میلیونی چطور تدوین میشود در صورتی که حقیقی نیست میگوید: «در حال حاضر بسیاری از افراد چه از اقلیم کردستان، چه ترکیه یا عراق روزانه به ایران سفر میکنند، مایحتاج خود را خریداری میکنند و بعدازظهر به کشورشان بازمیگردند. این ورود و خروج آنها که در پلیس امنیت ثبت شده به آمار گردشگران اضافه میشود.»
او میافزاید: «طبق تعریف سازمان جهانی جهانگردی، گردشگری یا جهانگردی مجموعه کارهایی است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط زندگی خود انجام میدهد، این مسافرت بیش از یک سال طول نمیکشد و هدف آن تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.»
بسیاری از هتلداران ورشکسته هستند/ تولیدکنندگان صنایع دستی هم به وارد کردن اجناس بیکیفیت چینی روی آوردهاند
این راهنمای گردشگری توضیح میدهد: «اگر ما سالانه این میزان گردشگر ورودی به کشور داشته باشیم باید حداقل کسبوکار هتلداران، فروشندگان صنایع دستی و کسان دیگری که در این رشته فعالیت میکنند رونق داشته باشد. همین الان بسیاری از هتلداران ورشکسته هستند و حتی تولیدکنندگان صنایع دستی هم به وارد کردن اجناس بیکیفیت چینی روی آوردهاند چون توان تولید ندارند.»
برزویی ادامه میدهد: «ورود این میزان گردشگر به کشور یعنی تولید شغل، یعنی رونق کسبوکار دفاتر خدمات مسافرتی و تورلیدرها؛ اما متاسفانه ما همین الان هم با مساله بیکاری در کشور دست به گریبان هستیم.»
گردشگران زیارتی اغلب در هتلها اقامت نمیکنند
او در بخش دیگری از توضیحات خود به مساله افزایش ورود گردشگران زیارتی به کشور اشاره میکند و در نهایت میگوید: «از عراق، سوریه، پاکستان و... گردشگرانی داریم که برای زیارت اماکن مذهبی و مقدس ما وارد ایران میشوند و اکثریت قریب به اتفاق این افراد در هتلها اقامت نمیکنند و عموماً از خدمات رفاهی بهره نمیگیرند. به همین دلیل نمیتوانیم با تکیه بر حضور این میزان گردشگری که از کشورهای همسایه برای زیارت اماکن مذهبی به کشور وارد میشوند بگوییم صنعت گردشگری ما رونق گرفته است.»
نظرات