سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
راه‌انداری تاکسی هوایی؛ جدیدترین وعده سازمان هواپمایی!/ طرح‌های بلندپروازانه مشکلات ترافیک و ناوگان فرسوده را حل می‌کنند؟
رئیس سازمان هواپیمایی کشور از وجود ۱۲ هواپیمای زیر ۱۹ نفر در کشور خبر داد و عنوان کرد: زیرساخت‌های فعال شدن تاکسی هوایی در حال انجام است و تا پایان سال تاکسی هوایی زنجان به البرز راه‌اندازی می‌شود. در این زمینه باید پرسید، چرا مسئولان به جای طرح‌های لوکس و بلندپروازانه به فکر توسعه تاکسی‌های زمینی و هواپیمای فرسوده کشور نیستند؟
تاکسی هوایی، از طرح‌هایی است که برخی اوقات از سوی مسئولان مطرح شده است. این طرح مربوط به هواپیماهای کوچکی می‌شود که وظایف متعددی را دنبال و کالا و مسافر را بین شهرها جابه‌جا می‌کنند.
این طرح تاکنون در ایران اجرا نشده است و هواپیماهای کوچک، تنها در برخی موارد به طور آزمایشی به پرواز درآمده‌اند. اما این بار رئیس سازمان هواپیمایی کشور از راه‌اندازی تاکسی هوایی در مسیر فرودگاه زنجان به البرز خبر داده است.
آن‌طور که ایسنا گزارش داده، حسین پورفرزانه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، در مورد برنامه‌های این سازمان برای راه‌اندازی تاکسی‌های هوایی گفت: قرار است تاکسی هوایی در مسیر فرودگاه زنجان به فرودگاه پیام البرز راه‌اندازی شود. همچنین راه‌اندازی این تاکسی‌ها برای جزایر کیش به هندورابی نیز در دستور کار قرار دارد. هنوز زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی خطوط تاکسی هوایی کامل نشده است.
او با اشاره به اینکه هنوز هیچ خطی راه‌اندازی نشده است گفت: هواپیماهای سبک و کمتر از ۱۹ نفر باید درگاه و ترمینال خود را داشته باشند و فرودگاه و امنیت پرواز باید هماهنگ شود. متقاضی این پروازها بیشتر تجار، بازرگانان و کسانی هستند که می‌خواهند در کمترین زمان ممکن از شهری به شهری دیگر بروند و برگردند. همچنین صنعت هوایی منافع غیرمستقیم زیادی برای مردم دارد. برای مثال، جابه‌جایی مواد غذایی، دارو و... ازجمله مزایایی هستند که این صنعت به صورت غیرمستقیم به مردم می‌رساند.
تاریخچه تاکسی‌های هوایی در ایران
پیش از سال ۱۳۵۹، چهار شرکت با نام‌های ایرتاکسی، ایرسرویس، هورآسمان و پارس‌ایر خدمات پروازی با هواپیماهای کوچک ارائه می‌کردند. این شرکت‌ها در تیرماه ۱۳۵۹ با یکدیگر ادغام شدند و شرکت هواپیمایی آسمان را تشکیل دادند. پیش از ادغام، این شرکت‌ها به‌نوعی تحت عنوان تاکسی هوایی فعالیت می‌کردند اما فعالیت‌های آنها چندان گسترده نبود و در همه مناطق اجرا نمی‌شد. اکنون شرکت آسمان در حوزه تاکسی هوایی فعالیتی ندارد.
در دهه‌های بعد، ایده راه‌اندازی تاکسی هوایی دوباره مطرح شد. در سال ۱۳۹۶، دو هواپیمای ایرتاکسی از ایتالیا خریداری و در فرودگاه بجنورد مونتاژ شدند. سپس در سال ۱۳۹۹ طرح تاکسی هوایی در فرودگاه مهرآباد تهران رونمایی و مجوز پرواز تاکسی هوایی در فرودگاه‌های مهرآباد و امام خمینی داده شد. در همان سال برای اولین بار دو بالگرد در منطقه آزاد ارس در قالب طرح تاکسی هوایی به پرواز درآمدند، اما پس از آن دیگر از این طرح هیچ خبری نبود.
موانع اجرای طرح تاکسی‌های هوایی چیست؟
استفاده گسترده از تاکسی هوایی در ایران همچنان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری است تا بتواند به‌عنوان بخشی از سیستم حمل‌ونقل کشور توسعه یابد. راه‌اندازی تاکسی هوایی در ایران با موانع متعددی روبه‌روست. بسیاری از فرودگاه‌های کوچک یا محلی در ایران فاقد زیرساخت‌های مناسب برای پشتیبانی از تاکسی‌های هوایی هستند. کمبود باندهای فرود کوچک و تجهیزات پیشرفته مانع توسعه این صنعت می‌شود.
همچنین، هزینه‌های خرید، نگهداری و بهره‌برداری از هواپیماهای کوچک بسیار بالاست و تامین مالی این پروژه‌ها به سرمایه‌گذاری قابل توجهی نیاز دارد؛ موضوعی که کشور همواره با آن درگیر بوده است.
صنعت هوایی و ناوگان حمل‌ونقل فرسوده است!
صنعت هوایی کشور با مشکلات متعدد سرمایه‌گذاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. فرسودگی ناوگان هوایی تقریباً از مهم‌ترین موضوعات این صنعت به شمار می‌آید. فرسودگی و قدیمی بودن ناوگان، تنها مربوط به ناوگان هوایی نیست و بخش قابل توجهی از تاکسی‌های سراسر کشور نیز قدیمی و فرسوده هستند.
با توجه به موارد بیان‌شده، مطرح شدن ایده تاکسی‌های هوایی عجیب به نظر می‌رسد؛ چنان‌که این اقدام به زیرساخت و سرمایه‌گذاری فراوان احتیاج دارد. حال اگر این دو عامل در دسترس مسئولان است، پس چرا صرف توسعه هواپیماهای کشور و البته تاکسی‌های زمینی نمی‌شود؟
نوسانات نرخ ارز، تحریم‌ها و نبود برنامه برای تجهیز و توسعه ناوگان هوایی، باعث افزایش هزینه واردات هواپیما و قطعات مورد نیاز شده است. در پی این موضوع، بسیاری از هواپیماهای کشور عمر بالایی داشته و اکثراً فرسوده هستند.
اسماعیل حسین زهی، عضو کمیسیون عمران مجلس یازدهم، در گفت‌وگو با مهر در مرداد 1402 توضیح داد: بیش از ۵۰ درصد ناوگان هوایی در کشور فرسوده است و ورود هواپیماهای جدید در کشور نقش موثری در کاهش تاخیرات و افزایش تعداد پروازها دارد.
همچنین، مسعود نصرتی، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، در آبان سال جاری در آیین رونمایی از پنج هزار تاکسی شرکت فرداموتورز عنوان کرد: از ۳۱۳ هزار تاکسی موجود در کشور تعداد ۱۴۰ هزار تاکسی در ۹ کلان‌شهر تردد می‌کنند که ۶۰ درصد آنها فرسوده هستند. این فرسودگی طی سالیان متمادی صورت گرفته است و تاثیر زیادی نیز بر آلودگی هوا دارد.
ابتدا باید برای تجهیز تاکسی زمینی و صنعت هوایی برنامه‌ریزی شود
با توجه به اظهارات مسئولان، 60 درصد تاکسی‌ها و 40 درصد هواپیماهای کشور فرسوده هستند. این فرسودگی مشکلات متعددی از جمله افزایش حوادث، افزایش اختلال در سیستم حمل‌ونقل، بالا رفتن هزینه‌ها، آلودگی هوا و... داشته است.
شاید بهتر باشد به جای تمرکز بر اجرای طرح تاکسی هوایی، سرمایه‌گذاری برای توسعه تاکسی‌های زمینی و جایگزینی آنها صورت گیرد. همچنین نیاز است که تمرکز بر واردات هواپیماهای جدید و تجهیز هواپیماهای موجود باشد تا از حوادث احتمالی جلوگیری شود. موضوعی که در مورد طرح احتمالی تاکسی هوایی هم صدق می‌کند.
جلب اعتماد عمومی به ایمنی پروازهای تاکسی هوایی نیازمند رعایت استانداردهای بین‌المللی است زیرا حوادث احتمالی می‌تواند بر پذیرش این فناوری تاثیر منفی بگذارد؛ کمااینکه این موضوع در مورد صنعت هوایی کشور صدق می‌کند و بسیاری از حوادث پیش‌آمده، مردم را نسبت به این صنعت بدبین کرده است.
برای مطالعه بیشتر صفحه حمل‌ونقل را دنبال کنید.
نظرات