بازخوانی رفتار یکی از پلتفرم‌های محبوب کاریابی در ارتباط با کارجویان:
«دیوار» برای جلوگیری از آزار در زمان استخدام چه کرده است؟
یکی از آسیب‌های جدی در استخدام‌های آنلاین هم، موضوع آزار و مزاحمت است. برای پیشگیری از بروز آزار و مزاحمت در زمان استخدام چه باید کرد؟ دیوار برای پیشگیری از این موضوع چه کرده است؟
زنان امروز نوشت: در سال‌های اخیر با همه‌گیر شدن تکنولوژی در جامعه، پلتفرم‌های کاریابی زیادی راه اندازی شدند. بسیاری از این پلتفرم‌ها به صورت تخصصی برای کارجویان و کارفرمایان ساخته شدند و بسیاری از آن‌ها در کنار دیگر فعالیت‌ها، استخدام و کاریابی را هم پوشش می‌دهند. یکی از این پلتفرم‌ها دیوار است. یکی از آسیب‌های جدی در استخدام‌های آنلاین هم، موضوع آزار و مزاحمت است. زنان در این خصوص آسیب‌پذیرترند. برای پیشگیری از بروز آزار و مزاحمت در زمان استخدام چه باید کرد؟ دیوار برای پیشگیری از این موضوع چه کرده است؟ این گزارش را تا انتها بخوانید.
فراگیری استخدام آنلاین در جامعه
بخش آگهی‌های استخدامی دیوار با خود پلتفرم هم‌سن است. یعنی از اولین روزی که سایت دیوار به عنوان پلتفرمی برای انتشار آگهی راه اندازی شد، زیرساخت‌های انتشار آگهی استخدام را برای کارفرمایان ایجاد کرد تا کارجویان از سوی دیگر بتوانند با استفاده از این پلتفرم شغل مورد نیاز خود را پیدا کنند. در سال‌های اخیر به دلیل فراگیر شدن اینترنت میان مردم، استقبال از سایت‌های کاریابی افزایش یافت و شیوع کرونا نیز به این روند سرعت بیشتری بخشید. از این جهت می‌توان گفت که امروزه کاریابی از طریق پلتفرم‌های استخدامی بسیار موضوع مهمی است که در دل آن مزایا و معایب بسیار زیادی هم وجود دارد؛ مزایایی که کاربران را به استفاده بیشتر از پلتفرم‌ها تشویق می‌کند و معایبی که پلتفرم‌ها در رفع آن‌ها می‌کوشند از هم‌دیگر پیشی بگیرند.
دسته «استخدام و کاریابی»، جذاب‌ترین دسته برای کاربران
همانطور که در گزارش سال ۱۴۰۰ پلتفرم «دیوار» عنوان شده است، دسته «استخدام و کاریابی» بیشترین متوسط اقدام به تماس را در بین تمام آگهی‌های این پلتفرم در سال گذشته داشته و هر آگهی استخدامی به طور متوسط ۶۳ بار به تماس منتهی شده است. این نشان‌دهنده‌ی فراگیر شدن شیوه استخدام آنلاین است. دلیل این فراگیری، افزایش دسترسی به منابع کاری و در عین حال راحت‌تر شدن دسترسی به منابعی است که به نیروی کار احتیاج دارند. نقش پلتفرم‌ها در این خصوص انکارناپذیر است.
طبق گفته‌های پیمان کاظمی، مدیر محصولِ «استخدام و کاریابی» در سایت دیوار، در یکسال گذشته بیش از ۹ میلیون کارجو به بخش استخدام دیوار مراجعه کردند و بیش از ۲ میلیون فرصت شغلی بر روی دیوار منتشر شده که از دل تمام این فرصت‌های شغلی حدود ۶۰۰ هزار نفر شاغل شدند.
از مزیت‌های بخش استخدام دیوار، تمرکز آن بر روی مشاغلی است که نیاز به تحصیلات ویژه و آکادمیک ندارند. درواقع تمام تلاش دیوار بر این بوده که بتواند فضایی راحت برای کارفرما و کارجو ایجاد کند. بیش از چند صد عنوان شغلی پرطرفدار در دیوار وجود دارد و برای آن آگهی منتشر می‌شود. در این عناوین شغلی، مشاغل فنی و خدماتی بیشتر دیده می‌شود. البته دیگر عناوین شغلی هم در این بخش وجود دارد اما حداکثر ظرفیت، مربوط به مشاغلی مانند فروشنده، منشی، آرایشگر، حسابدار، راننده، بازاریاب، کارگر تولیدی، مدرس، و… است.
آگاهی، شروع تغییر است
پلتفرم‌های کاریابی مسیر رسیدن به کار و نیرو را برای کارجویان و کارفرمایان بسیار راحت کرده‌اند، اما باید در نظر گرفت که در کنار این مزایا، معایبی هم بر سر راه اینگونه استخدام‌ها وجود دارد. همیشه در هر فرآیند استخدامی افراد متخلّفی هم وجود دارند که به دور از هرگونه رفتار حرفه‌ای، مصاحبه استخدامی را پیش می‌برند. در این بین افراد زیادی هستند که مصاحبه کاری را به سمت دیگری جز مسیر مصاحبه حرفه‌ای می‌کشانند. مسیری که طی کردن آن، منجر به آزار کارجو می‌شود.
دیوار به این موضوع جدا از نگاه کاری و حرفه‌ای، به چشم یک مسئولیت اجتماعی نگاه می‌کند. پیمان کاظمی درباره اقدامات دیوار در جهت کاهش سوءاستفاده کارفرمایان ازاین خدمات می‌گوید: زمانی که پلتفرم بزرگی مانند دیوار مسئولیت کاری را برعهده می‌گیرد، هدف خود را جلب رضایت کاربر از تعامل با پلتفرم مورد استفاده‌اش می‌گذارد و در صورتی که این تجربه ناخوشایند باشد، پلتفرم از هدف خود دور شده است.
کاظمی معتقد است از ابتدای روزی که دیوار بخش آگهی استخدامی را راه‌اندازی کرده، به مخاطراتی که ممکن است برای کارجو به وجود بیاید فکر کرده و هر ساله با سخت‌گیرانه‌تر کردن بخش نظارت بر آگهی‌هایی که کارفرمایان در بخش استخدام و کاریابی در دیوار منتشر می‌کنند، به دنبال کاهش آزار و مزاحمت و همچنین سوءاستفاده‌های سودجویان در کلاهبرداری از کارجویان بوده است.
منشور حقوق استخدامی کارجویان چیست؟
یکی از این موضوعات آگاه سازی کارفرما و کارجو به وسیله انتشار منشور حقوق استخدامی در زمان استفاده از سرویس استخدام و کاریابی در پلتفرم دیوار است. این منشور حقوقی که کارجو را از مخاطراتی که ممکن است به وسیله کارجویی آنلاین با آن‌ها روبرو شود، آگاه کرده و به او توضیح می‌دهد که در صورت مشاهده هر کدام از موردهای تذکر داده شده در هنگام مصاحبه، پشتیبانی دیوار را خبر کرده و به او گزارش تخلف را بدهد.
طبق گفته‌های مدیر محصول استخدامِ دیوار، در بخش «استخدام و کاریابی» این پلتفرم، توصیه‌نامه‌ای با عنوان «زنگ خطرهای قبل از همکاری» وجود دارد که کارجو با مطالعه آن، می‌تواند با نشانه‌های مزاحمت یا کلاهبرداری آشنا شده و به این ترتیب امنیت خود را در زمان مصاحبه تامین کند و در صورت مشاهده این نشانه‌ها، آگهی‌ها را گزارش کرده و از ادامه صحبت با کارفرما بپرهیزد. دیوار نیز با بررسی سریع گزارش‌ها، و در صورت دستیابی به داده‌های موثق، دسترسی کاربر متخلف را به سرعت قطع خواهد کرد.
پس از آگاهی، حمایت!
هر پلتفرم بزرگی این معضل را پیشِ روی خود دارد که افرادی از امکانات مفید آن در جهت نامناسب، سوءاستفاده کنند و با هدفی غیر از هدف آن پلتفرم از امکانات ارائه شده بهره ببرند.
دیوار در بخش چت، به گزارش‌هایی که کاربران از مزاحمت به این پلتفرم ارائه می‌کنند، در زمان بسیار کوتاهی رسیدگی می‌کند. این پلتفرم همچنین با پایش تکنولوژیک رفتار کاربران، می‌کوشد رفتار مخرب احتمالی آن‌ها، از جمله مزاحمت را به حداقل برساند. گام دیگری که دیوار برای پیشگیری و کاهش آزار و اذیت کارجویان به خصوص زنان برداشته است، سخت‌تر و دقیق‌تر کردن مراحل تائید آگهی کارفرمایان بوده و قدم بعدی، انتشار مطلبی برای آگاهی‌رسانی به کارجویان است. این پلتفرم همچنین به گزارش‌های تخلفات کاربران را به سرعت رسیدگی کرده و به صورت همه جانبه از فرد آزاردیده حمایت می‌کند. دیوار به این حمایت و همکاری به عنوان یک مسئولیت اجتماعی بزرگ نگاه می‌کند و در تلاش است تا هر شکلی از مخاطرات، و خصوصا موضوع آزار و مزاحمت را از سر راه کارجویان، خصوصا کارجویان زن که با مسائل و مشکلات بیشتری سروکار دارند بردارد و نگذارد هرشکلی از آزار نیروی جویای کار، مانعی بر سر راه کاریابی او شود.
پیمان کاظمی درباره اقدامات این پلتفرم به عنوان مدیر محصول این بخش می‌گوید: امنیت کاربران دیوار خط قرمز ماست و ما خود را موظف می‌دانیم تا جای ممکن جلوی رفتار اشتباه را در آگهی‌های استخدامی که در دیوار منتشر می‌شود بگیریم. در بخش قوانین استخدام دیوار، خیلی شفاف درباره رفتارهای مجاز و غیرمجاز برای کارفرما و کارجو توضیح داده شده است. دیوار به کاربران خود تاکید کرده است که در صورت دیدن هرگونه خطا چگونه رفتار کنند.
بایدها و نبایدها چیست؟
یکی از مهمترین نکاتی که باید در زمان مصاحبه کاری در پلتفرم‌های آنلاین دقت کرد، خارج نشدن از فضای گفتگوی آنلاین پلتفرم مورد نظر است. بسیاری از آزار و اذیت‌های گزارش‌شده توسط کاربران در فضای خارج از پلتفرم بوده است. به این ترتیب، یکی از توصیه‌های اکید دیوار به کارجویان و کاربران خود این است که در صورت مواجهه چنین تقاضایی حتما به پشتیبانی گزارش دهند و تا جای ممکن هیچگونه اطلاعات شخصی و غیرکاری از خود به آگهی‌دهنده ارائه ندهد. دومین موضوعی که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است گزارش سریع تخلف است. این تخلف می‌تواند آزار و مزاحمت، ارائه درخواست‌های غیرمعقول که هیچگونه ارتباطی با موضوع کاری ندارد، درخواست پرداخت هرگونه وجه تحت هر عنوان، یا ارائه شماره کارت، حساب بانکی یا کد بورسی و … باشد.
البته این موضوع را هم باید در نظر گرفت که هر اسکرین‌شاتی در فضای مجازی با عنوان آزار و اذیت کارفرمایان در پلتفرم‌های رسمی و معتبر، به معنای تصدیق آن گزارش یا خبر نیست. بسیاری از تصاویر منتشرشده از چت‌های کارفرمایان و کارجویان ممکن است برای دیگر صفحات کاریابی در شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌های نامعتبر کاریابی باشد؛ برهمین اساس هر تصویری که در فضای مجازی با این عنوان منتشر می‌شود به معنای صحت آن و ارتباط مستقیم آن با پلتفرم‌های سرشناسِ کاریابی نیست. این پلتفرم‌ها بیشتر از صاحبان اکانت‌ها در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرم به اصالت کار خود بها می‌دهند و می‌کوشند به شکلی کنشگرانه از بروز هرگونه مزاحمت یا کلاهبرداری تا حد ممکن بکاهند.
اگر در طول مصاحبه شغلی به دلیل جنسیت خود مورد آزار و اذیت یا تبعیض قرار گرفته‌اید حتما آن را گزارش داده و جلوی ادامه روند مصاحبه را در لحظه بگیرید. به هیچ عنوان نگذارید که موضوع جنسیت، مانعی بر سر راه شما باشد. پلتفرم دیوار این حمایت را از کاربران خود می‌کند تا در صورت وقوع هر مزاحمتی به فرد آزاردیده کمک کند و در این راستا هرگونه همکاری با مراجع قضایی داشته باشد. بنابراین اگر احساس می‌کنید به دلیل جنسیت خود از داشتن موقعیت محروم شده‌اید، یا به دلیل امتناع از هر شکلی از رابطه، در پیشرفت شغلی خود با خللی روبرو شده‌اید، فرصت اقدام قانونی را از دست ندهید. این شکایت‌ها گام مهمی در جلوگیری از ادامه رفتار آزارگرانه کارفرمایان آزارگر است.
چت فقط در دیوار!
آگهی‌های استخدام در دیوار کاملا در یک فضای قانونی با رعایت تمامی ضوابط و مقررات منتشر می‌شود اما خطا و آزار و اذیت عموما خارج از فضای پلتفرم دیوار اتفاق می‌افتد، به همین دلیل است که دیوار همیشه به تمامی کارجویان اصرار می‌کند هرگونه مکاتبه و گفتگویی را در فضای چت دیوار انجام دهند و به هیچ عنوان این گفتگو را به خارج از این فضا نبرند؛ زیرا اگر کارفرمایی این درخواست را از کارجو کرد، نخستین گام را در رفتارهای مخاطره آمیز برداشته است.
پیمان کاظمی در ادامه می‌گوید: تعداد مزاحمت‌های ثبت‌شده در برابر تعداد کاربرانی که از پلتفرم دیوار برای کاریابی استفاده می‌کنند بسیار کم است، اما در واقع این تعداد آزارهای و مزاحمت‌ها نیست که باعث اهمیت آن‌ها می‌شود، بلکه نفسِ خود موضوع مزاحمت و آزار است که برای ما در دیوار اهمیت دارد و روی آن حساس هستیم؛ هر شکلی از آزار، حتی اگر یک بار اتفاق بیافتد، محکوم است و ما با همه توان با هر آزاری در هر شکلی برخورد می‌کنیم. در پشتیبانی دیوار تیم‌هایی داریم که تمام توجه آن‌ها رسیدگی سریع به این آسیب‌ها و در اولین اقدام بعد از محرز شدن آزار، مسدود کردن حساب کاربری فرد خاطی است.
«تائید هویت» کاربران، کلید حل مشکلات
یکی از معضلاتی که پلتفرم‌های آگهی آنلاین در کشور دارند، موضوع «عدم تائید هویت افراد» است. درواقع، داشتن سیم‌کارت‌های متعدد افراد بالقوه می‌تواند برای هر پلتفرمی یک آسیب باشد. دیوار به تازگی در نسخه‌های آزمایشی خود به دنبال اضافه کردن موضوع تائید هویت به وسیله شماره ملی است تا از این رهگذار بتواند جلوی آزار رساندن فرد خاطیِ مسدودشده در دیوار را که به وسیله سیم‌کارت‌های دیگر همچنان امکان کلاهبرداری یا مزاحمت را دارا خواهد بود، بگیرد. چرا که با استفاده از فرآیند «تائید هویت»، دیگر کاربر تنها به وسیله شماره ملی خود می‌تواند آگهی ثبت کند و به این ترتیب، در صورت اعلام آزار توسط او، شماره ملی کاربر توسط پلتفرم مسدود شده و کاربر متخلف دیگر نمی‌تواند در دیوار اقدام به انتشار آگهی کند. این موضوع به کارجویان هم احساس امنیت داده و آن‌ها می‌توانند با خیال راحت و در امنیت بیشتری از دیوار به عنوان محلی برای یافتن شغل مورد نظر خود استفاده کنند و هم با این کار می‌توان متخلفین را بهتر می‌توان شناسایی کرد و در نهایت از فعالیت آن‌ها، براساس هویت‌شان، و نه شماره تلفن‌همراه‌شان، جلوگیری کرد.
پیمان کاظمی درباره این موضوع نیز می‌گوید: ما به دنبال این هستیم که تائید هویت را برای ثبت آگهی در پلتفرم عملیاتی و اجرایی کنیم، زیرا این موضوع باعث کاهش آزار و اذیت شده و از این مسیر، حس اعتماد به کاربرِ کارجو منتقل می‌شود. علاوه بر اقدامات ذکر شده و همچنین عملیاتی‌شدن موضوع تایید هویت کاربران، دیوار در پی آن است تا سازمان‌ها بتوانند با برند سازمانی خود آگهی‌های کاریابی منتشر کنند تا به این ترتیب، به اعتبار آگهی کاریابی خود کمک کنند. درواقع به دنبال این هستیم که برای ثبت آگهی، برند سازمانی نقش پررنگ‌تری داشته باشد و افراد با استفاده از برند سازمانی خود، درخواست نیروی کار مورد نیاز خود را ثبت کنند.
سه گام اساسی دیوار برای پیشگیری از آزار
دیوار از ابتدای شکل گیری و بخش استخدام به عنوان بازوی این پلتفرم در اتصال نیروی کار به کارفرما، مهمترین اصل را حفظ سلامت پلتفرم و کاهش رفتارهای مخرب اعلام کرده است. این موضوع در یکسال گذشته هم مستثنی نبوده و دیوار پیوسته می‌کوشد تا این اصل را در سرویس‌دهی به کارجویان خود ارتقا دهد. کاظمی می‌گوید در یکسال گذشته تلاش کردیم در ابتدا رفتار مشکوک را شناسایی کنیم تا قبل از هرگونه اتفاقی که منجر به مزاحمت یا کلاهبرداری شود از آن پیشگیری کنیم و جلوی فعالیت متخلف را بگیریم. در دومین قدم رفتارهای کنترلی و رصد پلتفرم را افزایش دادیم تا به گزارش‌های کاربران با دقت و سرعت بیشتری رسیدگی شود. در سومین اقدام، اطلاع‌رسانی به کاربران را شفاف‌تر کردیم تا کاربران با حقوق خود بیشتر و بهتر آشنا شوند و خود آن‌ها افرادی باشند که جلوی ادامه‌دار شدن روند آزار را بگیرند.
او همچنین می‌گوید: «این مسیر همچنان ادامه دارد و تمام تلاش ما جلوگیری از هرگونه آزار و اذیت رساندن به کارجویان و کارفرمایانی است که از دیوار به عنوان ابزاری برای دریافت خدمات کاریابی استفاده می‌کنند.»
و اما در پایان به یاد داشته باشیم…
پلتفرم‌های کاریابی نقش مهمی در پیشگیری از آزار برای کارجویان، و خصوصا پیشگیری از آزار زنان کارجو دارند. اما نقش خود کاربران را هم در این امر مهم نمی‌توان نادیده انگاشت. کاربران می‌توانند با استفاده از ظرفیت گزارش‌دهی به هر پلتفرم کاریابی، نقش خود را در پیشگیری از آزار و مزاحمت به درستی ایفا کنند. اگرچه این، نافی مسئولیت پلتفرم‌ها در حفظ سلامت پلتفرم‌شان نیست اما کاربران هم با ارائه گزارش از کاربران متخلف به این پلتفرم‌ها در سلامت پلتفرم‌ها و ارتقای امنیت آن‌ها نقش به‌سزایی دارند. اینطور نیست؟
نظرات