شمالی‌ها و غیر شمالی‌ها
مردمان ایران به دو دسته تقسیم می‌شوند. آن‌ها که شمال می‌روند و آن‌ها که شمال نمی‌روند.
از میان آن‌ها که شمال نمی‌روند، عده‌ای به دیدن دیار و یار می‌روند و عده‌ای می‌روند که طبیعت‌های غیر شمالی را بگردند و عده‌ای هم مشتاق سرکشی به تاریخ و بناهای قدیمی هستند. عده‌ای هم فرصت تعطیلات را غنیمت می شمرند و مرزها را پشت سر می‌گذارند تا در جهان خارج، چرخی بزنند.
در یک دسته‌بندی کلی، می‌توانیم بگوییم دو دسته گردشگر حرفه‌ای و مسافر داریم.
گروه اول افرادي هستند که می‌دانند کجا می‌روند و معمولا با هدف خاصی سفر می‌کنند. یعنی این که سفر آن‌ها با هدف بازدید از اماکن طبیعی و تاریخی صورت می‌گیرد و معمولا مطالعه شده است. این گروه که شاید بتوان به آن‌ها گردشگر حرفه‌ای نام نهاد، معمولا برنامه زمانی و مالی برای سفر خود دارند.
دسته دوم مسافران هستند که مسير بين دو يا چند شهر را معمولا بدون برنامه‌ریزی قبلی مي‌پيماند و راهی را در پیش می‌گیرند.
گروه اول را می‌توان موتور محرک گردشگری دانست. به این دلیل که این دسته از گردشگران ترجیح می‌دهند، پولی کنار بگذارند و از امکانات رسمی مثل هتل و رستوران استفاده کنند.
اما دسته دوم معمولا با شرایط کنار می‌آیند و مثلا با اجاره سوئیت یا کرایه منازل مسکونی یا حتی پارک خوابی به جاده می‌زنند، و برای تهیه غذا هم خیلی سخت نمی‌گیرند.
هر دو گروه برای گردشگری مفید هستند؛ اما ضمن احترام به گردشگران گروه دوم، باید بگوییم این گردشگران گروه اول هستند که موتور محرک گردشگری محسوب می‌شوند.
چراکه حاضرند برای خرید خدمات هتل‌ها و رستوران‌ها و موزه‌ها پول پرداخت کنند. در حالی که گردشگران گروه دوم احتمالا چنین برنامه‌ای مدنظر ندارند.
ممکن است از خود بپرسیم مقصد گردشگران گروه اول کجاست و گردشگران گروه دوم، چه مناطقی را بر می‌گزینند؟
مشاهدات اولیه و برخی تحقیقات در حوزه گردشگری نشان می‌دهد گردشگران گروه اول، عمدتا به شهرهایی سفر می‌کنند که از امکانات حرفه‌ای گردشگری برخوردارند. یعنی این‌که در کنار جذابیت‌های توریستی و در اختیار داشتن اماکن تاریخی، موزه‌ها و امکانات سرگرم‌کننده، از زیرساخت‌های مناسب مثل هتل و رستوران‌های خوب هم بهره‌مند هستند.
گروه دوم اما به‌طور مشخص راه شهرهای شمالی و مناطق مشابه را در پیش می‌گیرند که هم جذابیت‌های طبیعی دارند و هم از امکانات ارزان‌قیمت مثل کمپ‌ها و پارک‌های امن برخوردارند.
با این توصیف، باید تفاوتی میان گروه اول و گروه دوم گردشگران در نظر گرفت. مثلا می‌شود به گروه اول،گردشگر اطلاق کرد؛ اما گروه دوم را مسافر نامید.
حالا ببینیم تعریف گردشگر چیست و مسافر چه معنایی دارد؟
گردشگر، فردی است که با هدف دیدن جاذبه‌های توریستی، از محل زندگی خود دور می‌شود و در مدت‌زمانی کم‌تر از یک سال به محلی غیر از محل زندگی خود مسافرت می‌کند.
به افرادی می‌توان گردشگر گفت که از امکانات و خدمات گردشگری شهرها مانند هتل، رستوران مراکز گردشگری و دیگر زیرساخت‌های گردشگری استفاده می‌کند و درنتیجه باعث ایجاد درآمدزایی و مشاغل پایدار در این مناطق می‌شود.
ضمن این‌که اگر هدف یک فرد از سفر به یک شهر، بازارگشایی یا عقد قرارداد تجاری یا هرنوع کسب‌وکاری باشد، به او توریست نمی‌گویند. اما اگر هدفش کسب درآمد نباشد و صرفا با هدف دیدن جاذبه‌های طبیعی یا تاریخی به منطقه‌ای سفر کند، به او گردشگر می‌گویند. مسافر اما فردی است که بین دو یا چند منطقه یا شهر سفر می‌کند.
با این تعاریف مشخص می‌شود که در ایران، تعداد گردشگران به نسبت تعداد مسافران بسیار اندک است. چون ممکن است حجم زیادی مسافر وارد شهری شود، اما تعداد گردشگرانی که وارد این شهر می‌شوند بسیار اندک باشد.
به همین دلیل است که در شهرهای شمال ایران، تعداد هتل‌ها، مراکز تفریحی و رستوران‌های خوب، کم است اما در مقابل، تعداد بسیار زیادی سوپر مارکت، قهوه‌خانه و رستوران‌های ارزان در مسیر گذر مسافران بنا شده است.
منبع: کانال تلگرامی محسن جلال‌پور
نظرات